B. Abidov, О. G‘. Azimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi asoslari

Etilenglikol ishlab chiqarish uchun ilk mahsulotlarni olish

Etilenglikol ishlab chiqarish uchun ilk xomashyolar sifatida dix- loretan, etilenxlorgidrin va etilen oksidi kerak bo‘ladi.

1. Dixloretan. Dixloretan etilenni 20-40°C haroratda xlorlash yo‘li bilan olinadi:

CH₂=CH₂+CI₂ ^ ch₂ci-ch₂ci

Yonaki reaksiyalarni (etilenni chuqurroq xlorlash) bostirmoq uchun reaksiya zonasiga kislorod va temir xlorid (FeCl₃) kiritiladi.

103

2. 
   
   Etilenxlorgidrin. Etilen va xlornovat kislota (NOSl) dan 30- 50°C da etilenxlorgidrin olinadi:
   

CH₂ = CH2 + HOCl ^ CH₂OH - CH₂Cl

2. Etilen oksidi. Etilenni havo kislorodi bilan kumush katalizato- rida 280°C haroratda oksidlab etilen oksidi olinadi:

   
   

CH₂ = CH₂ + 1/2 O₂ ^ CH₂ - CH₂

Yonaki mahsulot sifatida C0₂ va Н₂О hosil bo‘ladi.

Yonaki reaksiyalarni bostirmoq uchun etilen va kislorod alohida- alohida isitiladi; kichik kontakt vaqti hamda etilen miqdori ortig‘i bilan olinadi.

4. 
   
   Sintetik glitserin ishlab chiqarish
   

Glitserin uch atomli spirtdir:

CH₂OH-CHOH-CH₂OH

U smolalar, portlovchi moddalar ishlab chiqarishda, tekstil va farmatsevtik sanoatlarda likerlar tayyorlashda, tamaki sanoatida ish- latiladi.

Glitserinning asosiy qismi uzoq vaqt yog‘larni sovunlash (yog‘lar - yuqori yog‘ kislotalarni glitserin bilan murakkab efirlari) orqali olingan: