B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

3–chizma. Qaynar qatlamli butanni butilenlarga degidrirlash reaktor-
regenerator blokining, prinspial sxemasi.
1–reaktor; 2–regenerator; 3–siklonlar; 4–toblash ilon izi quvurchalari;
5–regenerator transport chizig‘i; 6–reaktor transport chizig‘i; 7–qaynar qatlam (qa-
vat) zonasi; 8–desorber; 9– katalizatorni qaytarilish zonasi.
4.1.2.1.2. n–butilenlarni degidrirlash
n–butilenlarni degidrirlash quyidagi sxema bo‘yicha ketadi:
Ch
3
–Ch=Ch–Ch
3 
→
Ch
2
=Ch-Ch=Ch
2
+2h
2
Ch
2
=Ch–Ch
2
–Ch
3
Kontakt gazi
Toblash
Butan
Azot
Transport
uchun
abgaz
Transport
uchun
havo
Qaytarilish
uchun abgaz
Regenetatsiya
uchun havo
Yoqilg‘i
gaz
Regenetatsiya
gazlari
7
3
8
9
6
5
4
1
2

---

41
Reaksiya yuqori temperaturada (620–650ºC) va quyi parsial bo-
sim (70–100 mm sim.ust.da) olib boriladi. Uglevodorodlarni parsial
bosimini suv bug‘lari bilan suyultirish (bug‘:butilenlar=10¸20:1 mol-
yar nisbatda) hisobiga pasaytirishga erishiladi.
Katalizator sifatida K–16 (temir, magniy, xrom, rux va kaliy ok-
sidlari) yoki KNF (kalsiynikelfosfatli), ya’ni suv bug‘ini sezmaydi-
gan katalizatorlar ishlatiladi. Jarayon quyidagi ko‘rsatkichlar bilan
xarakterlanadi:
Ko‘rsatkichlar
k–6
knF
n-butilenlar konversiyasi (% da)
Butadienni umumiy salmog‘i(%da)
21,3
80
39
85
Gazlar aralashmasidan butadien xemosorbsiya usuli bilan ajratib
olinadi. Ushbu usul bo‘yicha misning bir valentli eritmasi quyi tem-
peratura (0–100)da butadien bilan kompleks birikma hosil qilishga
asoslangan.
Hosil bo‘lgan kompleks birikma 60–80ºC gacha isitilsa, parcha-
lanadi.
n–butilenlarni degidrirlash statsionar (qo‘zg‘almas) katalizator-
larda adiabatik (shar) tipdagi reaktorlarda suv bug‘i ishtiroki bilan
amalga oshiriladi. Suv bug‘i uch vazifani bajaradi: uglevodorodlar-
ning parsial bosimlarini pasaytirish; issiqlik tashuvchi vazifasi; kata-
lizator kokslanishini pasaytirish.