B. I. Ibraximov, X. A. Tashxodjayev

Asosiy funksiyalari. 1. Boshqarish funksiasi:
Monitoring moduli tizimni ish jarayonida quyidagi buyruqlarni yuboradi:
to‘g‘irlagichlarni ulash va o‘chirish rejimlarini o‘zgartirish, to‘g‘irlagichlardagi
tok kuchini o‘zgartirish, to‘g‘irlagichlarni chiqishidagi chiqish
kuchlanishini sozlash, LVD yuklamani nazorati LVD batareya nazorati,
batareyani testlash. Qo‘l bilan boshqarish rejimida monitoring moduli orqali
quyidagi jarayonlarni bajarish munkin: rejimlarni o‘zgartirish, to‘g‘irlagich
toki qiymatini boshqarish, to‘g‘irlagich qiymatini sozlash, to‘g‘irlagichni
raqamli signalini boshqarish, batareyani testlash uchun «batareya testini»
ishga tushurilishi va tohtatish. Bu jarayonlar monitoring modulini klaviaturasi
orqali bajariladi. Modul avtomatik boshqaruv rejimida batareyani
testlash jarayonidan tashqari barcha jarayonidan tashqari barcha jarayonlarni
bajaradi. Batareyani testlash jarayoni faqat qo‘l bilan amalga oshiriladi.
Testlash rejimida tizim avtomatik tarzda batareyani razryadlanganligini
nazorat qiladi. Testlash jarayoni tugagandan so‘ng avtomatik boshqaruv
rejimi ishga tushadi, bunda batareyani sig‘imi tekshiriladi. Testlashni
boshlangan vaqti, kuchlanish qiymati, testni tugatilgan vaqti va batareyani
84
qoldiq sig‘imi to‘g‘risidagi ma’lumotlar arxivda saqlanadi. Qo‘l bilan
boshqarish rejimida batareyani zaryadlash vaqtini boshqarish va batareyani
sig‘imini xisoblash funksiyalaridan tashqari barcha funksiyalar bajarilishi
amalga oshiriladi. O‘zgarmas to‘k kuchlanishi qiymati kamayib kritik avariya
qiymatiga yetsa tizim avtomatik rejimga o‘tadi.
2. Uzoqlashtirilgan boshqaruvchi funksiyalari. Quydagi funksiyalar mavjud:
uzoqlashtirilgan boshqaruv, uzoqlashtirilgan aloqa, uzoqlashtirilgan nazorat.
Uzoqlashtirilgan boshqaruvda yordamchi boshqaruv tizimi manitoringni
moduli orqali analog signallarini yig‘adi.
Uzoqlashtirilgan aloqa funksiyalarida yordamchi boshqaruv tizimi
monitoringini moduli orqali raqamli signallarni yig‘adi.
Uzoqlashtirilgan nazorat funksiyasida yordamchi boshqaruv tizimi beshta
signallarni nazorat qiladi. Bu quyidagi signallar: to‘g‘irlagichlarni ulash va
o‘chirish, zaryad rejimlarini o‘zgartirish, tizimni boshqarish rejimlarini
o‘zgartirish, avariya signali tovushini o‘chirish, batareyani testlash testini
ishga tushurish va toxtatish.
Yordamchi boshqaruv tizimi bu jarayonlarni monitoring moduli qo‘l
bilan boshqaruv rejimida bo‘lgandagina bajara oladi. Bunda birinchi galda
parolni tekshirish amalgam oshiriladi.
3. Avariya signalizatsiyasi va jurnallarini yuritish. Monitoring moduli
tovush va vizual avariya signallarini ishlab chiqaradi. Modul quyidagi avariya
holatini ishlov beradi: o‘zgaruvchan tokni taqsimlashdagi nosozliklar,
o‘zgarmas tokni taqsimlashdagi nosozliklar, to‘g‘irlagichdagi nosozliklar,
tizimdagi avariyalar. Operator avariya ma’lumotlari yozilgan arxivni va
real vaqtdagi avariya ma’lumotlarni ko‘zdan kechirishi mumkin. Avariya
ma’lumotlari tarixi jurnalida quyidagi ma’lumotlari bo‘lishi mumkin:
Avariya turlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, avariya aniqlangan vaqt va
avariyani bartaraf etigan vaqt. Ma’lumotlar kelib tushgan vaqti bo‘yicha
ketma-ket yozib boriladi. Avariya ma’lumotlar jurnalida 100 tagacha yozuv
bo‘lishi mumkin. Yozuvlar soni 100 tadan oshsa eng eski yozuv o‘chiriladi,
oxirgi yangi ma’lumot saqlab qolinadi. 3 ta avariya turi mavjud. Kiritik,
oddiy, avariyaning yo‘qligi. Kiritik avariyada tizim audio va vizual signallar
ishlab chiqaradi va avariya ma’lumotni modem orqali jo`natilishini
taminlaydi. Oddiy avariyada tizim faqat audio signallar ishlab chiqaradi.
Avariya yo‘q holatda tizim hech qanday signal hosil qilmaydi.
4. Nosozliklar to‘g‘risida peydjing xabarlar. Tizim kritik avariya
habarlarni ishlab chiqqanda elektr ta’minotni manitoring moduli bu
habarlarni modem orqali yordamchi boshqaruv dasturiga yuboradi. Bu
yerda bu habarlarga zudlik bilan ishlov beriladi. Sozlashlarni bajarishdan
oldin parol kiritiladi.
85
5. Batariyalarni avtomatik boshqarish. Manitoring moduli avtomatik
tarzda batariyalarni zaryadlash rejimlarini, zaryad tokini nazorat qiladi va
turli himoya funksiyalarini bajardi.
6. Aloqa funksiyasi. Monitoring moduli yordamchi boshqaruv serveri bilan
aloqa o‘rnatadi. Aloqa o‘rnartish uchun modem va PS232, PS 485/422
portlaridan foydalaniladi.
7. Releli chiqishlar. Tizim 8 ta avariya releli chiqishlarni taminlaydi. Bu
chiqishlar 8 turli avariya xabarlariga to‘g‘ri keladi. Bular: AC qurulmasini elektr
ta’minotini ishdan chiqishi, to‘g‘rilagichni ishdan chiqishi, chiqishda yuklamani
ajratilishi, o‘zgarmas tok kuchlanishini kamayishi, BLVD, LLVD larda
kuchlanish kamayishi, chaqmoqdan himoyalovchi qurulmani ishdan chiqishi.