B ibragimov, M. Ibragimov

Turlar bo’yicha o’yinlar 
1- tur 
2- tur 
3- tur 
4- tur 
5- tur 6- tur 7- tur 8- tur 9- tur 
1- 10 
10– 6 
2-10 
10-7 
3-10 
10-8 
4-10 
10-9 
5-10 
2-9 
1-2 
3-1 
2-3 
4-2 
3-4 
5-3 
4-5 
6-4 
3-8 
9-3 
4-9 
1-4 
5-1 
2-5 
6-2 
3-6 
7-3 
4-7 
8-4 
5-8 
9-5 
6-9 
1-6 
7-1 
2-7 
8-2 
5-6 
7-5 
6-7 
8-6 
7-8 
9-7 
8-9 
1-8 
9-1 
Hamma grafalar to’ldirilib chiqilganidan keyin, o’yinlarning taqvimi tuziladi. 
Buning uchun vertikal chiziqning ikki tomonida turuvchi raqamlar juft-juft qilib 
birlashtiriladi. Musobaqada ishtirok etuvchi jamoalar soni toq bo’lsa, har bir 
vertikal chiziqning ostida yoki ustida turuvchi raqamlar mazkur taqvim kuni (shu 
turda) o’ynamaydigan jamoa ekanini ko’rsatadi.
Jamoalar soni juft bo’lganda (masalan, jamoalar soni o’nta bo’lganda) 
ko’rsatilgan (vertikal chiziqning ostida yoki ustida) raqamlar (jamoalar) oxirgi 
raqamlar (o’ninchi) bilan o’ynaydilar.
Turlar bo’yicha o’yinlar jadvali bo’sh raqamli jamoalar (vertikal chiziq ostida 
yoki ustidagi raqamlar) bilan so’nggi raqamli jamoa o’yinini hisobga olgan holda 
tuziladi (yuqoridagi misolda 1-raqam bilan, 10-raqam bilan va hokazo).
Odatda, tur jadvalida birinchi bo’lib ko’rsatilgan jamoa maydon egasi 
hisoblanadi. Shuning uchun qur’aning oxirgi raqami (masalan, musobaqada 
qatnashuvchi jamoalar o’nta bo’lganda 10-raqam) har bir turdan keyin o’rin 
almashib turadi. Qolgan bellashuvchi jamoalar vertikal chiziqning o’ng tomonida 
turuvchi raqamdan boshlab tuziladi.
Shunday qilib, bu usulda jamoalarning har bir turda navbat bilan maydon 
almashishiga qat’iy rioya qilinadi.
Ikkinchi usul («qatorasiga»). O’yinlar taqvimini o’yinda ishtirok etuvchi 
hamma jamoalarni bir qatorga juft-juft qilib yozish usuli bilan tuzishda maydonlar 

---

131 
almashishining avvalgidek shartlari, ya’ni uchrashuv «egasi» huquqi saqlanadi. 
Mazkur usulda jamoalarning juft soni olinadi (masalan, agar musobaqada 7 jamoa 
qatnashsa, o’yinlar taqvimi 8 jamoaga tuziladi; agar 9 ta jamoa bo’lsa, 10 jamoaga 
tuziladi va hokazo).
8 ta jamoa bo’lganda birinchi taqvim kuni quyidagi tartibda tuziladi: bir 
qatorda birinchi raqam oxirgi 8-raqam bilan, ikkinchi raqam oxirgi raqamdan 
oldingi 7- raqam bilan birlashtiriladi, ya’ni bir-biri bilan o’ynovchi jamoa 
aniqlanadi va hokazo. Shunda quyidagi jamoalar bellashadigan bo’lib chiqadi: 1-8, 
2-7, 3-6, 4-5.
4.3-jadval