B ibragimov, M. Ibragimov

O`yinni davom ettirish
Agar o`yinni bosh hakam qoidabuzarni ogohlantirish uchun to`xtatgan 
bo`lsa, unda:

O`yin raqib jamoa tomonidan erkin to`p tepish orqali uchrashuv to`xtatilgan 
joydan davom ettiriladi. 
5-QOIDA: Bosh hakam 
Har bir o`yinni futbol qonun qoidalari asosida boshqarish uchun hakamlar 
tayinlanadi.
4.11-rasm 
Huquq va majburiyatlari
Hakam:

Uchrashuvda qonun-qoidalarni nazorat qilish;

---

150 

Uchrashuvni yon hakamlar va 4 – hakam bilan birgalikda nazorat qilish;

2 – qoida talablariga asosan to`pni nazorat qilish;

4 – qoida talablariga asosan o`yinchilarning kiyimlarini nazorat qilish;

Uchrashuvni qayd etib borish;

Har qanday qoida buzilishlarda uchrashuvni to`xtatish, uzib qo`yish yoki 
butunlay to`xtatish o`yindagi bosh hakam qarashiga bog`liq;

Bosh hakam uchrashuvni har qanday tashqi muhitning aralashuvida 
to`xtatishi yoki butunlay tugatishi mumkin;

Bosh hakam fikriga ko`ra maydondagi o`yinchi qattiq jarohat olganda yoki 
o`yinchilarni maydondan evakuvatsiya qilish zarur bo`lganda uchrashuvni 
vaqtinchalik yoki butunlay to`xtatishi mumkin;

Bosh hakam fikriga ko`ra o`yinchi yengil jarohat olganda to`p maydondan 
chiqib ketmaguncha uchrashuv davom ettiriladi;

Har qanday o`yinchining jarohatidan qon chiqsa, ushbu o`yinchini maydon 
tashqarisiga chiqishini ta`minlash hamda ushbu o`yinchi maydonga 
qaytayotganda qon oqishi to`xtaganiga ishonch hosil qilgandan so`nggina 
unga ruxsat berishi;

O`yin qoidasini buzgan jamoa darvozasi tomon hujum bo`layotgan bo`lsa 
o`yinni to`xtatish zarur emas, hujum tugagandan so`ng yoki to`p maydondan 
tashqariga chiqqanda qoidabuzarni ogohlantirish zarur;

Qoidabuzar yoki ogohlantirilgan o`yinchi yana bir bor qoidani buzsa, 
o`yinchi shu zahoti qattiq ogohlantirilish bilan jazolanishi kerak;

Agar uchrashuvda qoida buzilsa, hakam to`p maydonni tark etgandan so`ng 
qoidabuzarni albatta ogohlantirishi zarur;

Jamoalardagi o`zini tuta olmayotgan rasmiy vakillarga nisbatan maydondan, 
zahira o`rindig`idan chetlatishi yoki ularga jazo qo`llashi mumkin;

Bosh hakam yo`l qo`yilgan qoidabuzarlikni ko`rmay qolgan vaziyatlarda 
uning yordamchisi yetkazgan ma`lumotlar asosida jazo qo`llashi mumkin;

Maydonga futbolchilardan boshqalarni tushirmaslikni nazorat qilish;

O`yin to`xtatilganda davom ettirish;

---

151 

O`yin bayonnomasi (bayonnomaga uchrashuv atrofida, uchrashuv 
boshlanishiga qadar, uchrashuv davomida, uchrashuvdan so`ng bo`lib o`tgan 
barcha 
voqealarni 
yozma 
ravishda)ni 
to`ldirish 
va 
uchrashuv 
tashkilotchilariga taqdim etish zarur. 
Hakam qarori
Har qanday o`yin holatida faqat bosh hakam yakuniy qaror chiqara oladi.
Agar hakam yordamchilari bilan maslahatlashib noto`g`ri qaror qabul 
qilganini tan olsa, unda faqat o`yin to`xtatilgan vaziyatda o`z qarorini o`zgartirishi 
mumkin.