B. X. Azizkulov, B. K. Janzakov iqtisodiy siyosatga kirish samarqand

Nazorat uchun savollar 
1. Xavfsizlik tushunchasining mazmuni nima? 
2. Iqtisodiy xavfsizlik nima? 
3. Iqtisodiy xavfsizlikning tarkibi nimalardan iborat? 
4. Iqtisodiy xavfsizlik ko'rsatkichlari o'z icliiga qanday ko'rsatkichlarni oladi? 
5. Xavfsizlikning quyi chegarasi, deganda nimani tushunasiz? 
6. Iqtisodiy xavfsizlikning shakllarini ko'rsatib bering. 
7. Shaxsning iqtisodiy xavfsizligini tavsiflab bering. 
8. O'zbekistonda iqtisodiy xavfsizlikning ta'minlanganligini makroiqtisodiy ko'rs
atkichlar asosida tavsiflab bering. 
9. Davlatning iqtisodiy xavfsizlikni ta‘minlash siyosatining mohiyatini va asosi
y yo'nalishlarini aytib bering. 
10. Mamlakatning iqtisodiy xavfsizlik konsepsiyasi, deganda nimani tushunasi
va uning mazmunini tushuntirib bering. 
 
 
13-B0B. DAVLATNING TASHQI IQTISODIY FAOLIYATINI TARTIBGA 
SOLISH SIYOSATI 
 
13.1. Davlatning tashqi iqtisodiy siyosati va uning tarkibiy qismlari. 
13.2. Tashqi savdo siyosatini faollashtirish yo‘llari. 
 
Tayanch iboralar: tashqi iqtisodiy siyosati, tashqi savdo siyosati,
proteksionizm, tashqi investitsiya siyosati, valuta siyosati, diskont siyosati, 
deviz siyosati, valuta intervensiyasi, davlatning bojxona siyosati. 
13.1. Davlatning tashqi iqtisodiy siyosati va uning tarkibiy qismlari. 
Bozor qonunlari asosida rivojlanayotgan va davlat aralashuvi yuqori bo'l
gan mamlakatlarning barchasida davlat erkin xalqaro ayirboshlash yo'liga ma‘l
um to‗siqlar qo‗yadi va bunday holat milliy manfaatlarni himoya qilish zamrl
igi bilan tushuntiriladi. Bularga mamlakat iste‘mol bozorlarini himoyalash, ich
ki bandlikni osliirish, yangi tarmoqlami rivojlantirish va hokazolar kiradi. 
Iqtisodiy raqobatga bardoshh bo'lgan davlatlar ham, bunday raqobatga chidam
siz davlatlar ham litsenziyalash va kvotalami o'rnatish, bojxona bojlari va tari
flarni kiritish, mahsulot sifati va uning xavfsizligini ta‘minlovchi stand artlarni

---

164 
o'rnatish hamda tashqi iqtisodiy faoliyatga ta‘sir etuvchi boshqa bir qator vosi
talardan keng foydalanadilar, shu orqali o‗z tashqi iqtisodiy siyosatlarini yurgiza
dilar.Davlat tomonidan amalga oshiriladigan mamlakatning tashqi iqtisodiy fao
liyatikundalik va strategik maqsadlarga muvofik uning tashqi iqtisodiy siyosati
ga asoslangan. Mamlakatning tashqi iqtisodiy siyosati deganda, boshqa mamla
katlar bilan iktisodiy aloqalarni rivojlantirish va tartibga solishga qaratilgan faol
iyat tushuniladi.Hozirda tashqi iqtisodiy faoliyatni davlat tomonidan tartibga s
olish siyosatida ikki yo'nalish o'zaro bog‗langan: 
1) erkinlashtirish; 
2) proteksionizm. 
Ichki bozomi xorijiy raqobatdan himoyalashga qaratilgan iqtisodiy siyosat
proteksionizm deyiladi. 
Davlatning tashqi savdo siyosati xalqaro darajada tovarlar, ishlar, xizma
tlar, axborotlar, intellektual faohyat natijalari bilan amalga oshiriladigan ayirbo
shlashni qamrab oladi va eksport va import siyosat lari birgalikda tashqi savd
o siyosatini tashkil etadi, 13.1-jadval.