Baholash ishi va investitsiyalar

Regulyativ 
Himoyalovchi 

---

17 
bo’lib, u qandaydir holatlar, omillar ta’sirida kutiladigan foydaning pasayishi, 
ortishi yoki yo’qotilish ehtimolida namoyon bo’ladi. 
Risk investitsiya loyihalarini amalga oshirishning barcha bosqichlarida 
mavjud bo’ladi, biroq u investitsiyalashning ilk bosqichi uchun xos bo’lib, 
malaka etishmasligi oqibatidagi tadbirkorlik operatsiyalarini yuritishdagi 
kamchiliklardan kelib chiqadi. Demak, kishilarning hoxish-irodasidan qat’iy 
nazar, tadbirkorlik sirlarini o’rganish natijasida noaniqlik bilan yuzma-yuz 
kelishga to’g’ri keladiki, uni oldindan belgilab bo’lmaydi. Shuning uchun 
tadbirkorning asosiy vazifasi riskdan qocha bilish emas, balki riskni seza olish, 
uning darajasini baholay olish va uning belgilangan chegaralaridan chiqib 
ketmaslik hisoblanadi. 
Risk mohiyati tavsifida “noaniqlik” va “risk” tushunchalarini farqlash 
lozim. Noaniqlik – doimo amal qiladi va qaror qabul qilishning ayrim asosiy 
shartlari tasodifiy yoki no’malum bo’lgandagina yuzaga keladi. Risk – ro’y 
berishi mumkin bo’lgan kutilajak yo’qotish, biroq uning yuzaga kelishi majburiy 
emas. Noaniqlikdagidan farqli riskning omillari oldindan ma’lum va ushbu holat 
ularni baholay olish va boshqarish imkonini beradi (3-rasm).
 
 
 
 
 
 
 
3-rasm. Noaniqlik va risklarning investitsiya loyihalaridagi yo’qotishlarga 
bog’liqligi
17
 
Investitsiya risklarini analitik va sintetik usullarda tahlil qilish loyihalarni 
risklarni samarli boshqarishda muhim ahamiyat kasb etadi. Investitsiya risklarini 
analitik tahlil qilish usuli loyihalardagi ko’rsatkichlarni sodda geometrik 
obrazlarga (nuqtalar, to’g’ri chiziqlar, tekisliklar, ikkinchi tartibli egri chiziqlar) 
17
Tadqiqot natijalari asosida shakllantirildi.