Vilson kamerasi va Fotoemulsiya usuli. - Vilson kamerasi. Kamera 1911- yilda ingiliz fiziigi Ch.Vilson tomonidan yaratilgan. U tez uchib ketayotgan zarralarning bug’simon holatdagi moddadan o’tganida, shu modda molekulalarini ionlashtirishiga asoslangan.
- Vilson kameraning ishchi hajmi (l) suvning yoki spirtining to’yingan bug’I bo’lgan havo yoki gaz bilan to’ldirilgan. Porshen (2) pastga qarab tez harakatlanganda 1 hajmidagi gaz adibadik ravishda kengayadi va soviydi. Natijada gaz o’ta to’yingan holatiga keladi. Kameradan uchib o’tgan zarra o’z yo’lida ionlarni vujudga keltiradi va hajm kengayganda kondensatsiyalangan bug’lardan tomchilar hosil bo’ladi. Shunday qilib, zarra orasida ingichka tuman yo’l ko’rinmishidagi iz qoladi. Bu izni kuzatish yoki rasmga tushirish mumkin.Fotoemulsiya usuli. 1927- yida rus fizigi L.Misovkiy zaryadlangan zarralar izini qayd qilishning oddiy usulini taklif qiladi. Zaryadlangan zarralar fotoemulsiya orqali o’tganda, unda tasvir hosil qiluvchi ionizatsiyani vujudga keltiradi. Surat ochilgandan keyin zaryadlangan zarralarning izlari ko’rinibqoladi. Emulsiya juda qalin bo’lganligi uchun ham zarraning unda qoldirgan izi juda ham qisqa bo’ladi. Shuning uchun, fotoemulsiya usuli juda katta energiyali tezlatkichlardan chiqayotgan zarralar va kosmik nurlar vujudga keltiriladigan reaksiyalarni o’rganish maqsadida ishlatiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar. - 1. J.A.Toshxonova va b. Fizikadan praktikum. Mexanika va molekulyar fizika. Toshkent, “O`qituvchi”, 2006.
- 2. Б.Ф.Избосаров И.П. Камолов “Электромагнитизм” Тошкент 2006
- 3. Ж.Камолов, И.Исмоилов ва б. Молекуляр физика ва термодинамика. Тошкент, “Ўқитувчи”, 1993.
- 4. M.Olmasova va boshqalar. Fizika (Elektr, optika, atom va yadro fizikasi) Toshkent, “Oqituvchi”, 2000.
- 5. T.M.Moʻminov, A.B.Xoliqulov, Sh.X.Xushmurodov Atom yadrosi va
- zarralar fizikasi. Toshkent, “O’zbekiston faylasuflar milliy jamiyati”. 2009.
- 6. Р.Б.Бегжонов Атом ядроси ва зарралар физикаси. Тошкент, “Ўқитувчи”, 1995.
Do'stlaringiz bilan baham: |
