Bajardi: Raximova Lobar Tekshirdi: Urganch 2023

 
 
 
 
 

---

39 
Xulosa. 
Nargisnamolarqabilasini o`rganib quyidagi xulosaga kelindi: 
Gullari va mevalarining tuzilishi jihatdan piyozdoshlarga juda yaqin turadi 
va tugunchalarining pastki bo'lishi bilan ulardan farq qiladi. Gullari oq, sariq yoki 
sarg'ish, qizil g'ishtrang. Changchisi 6 ta, tugunchasi pastki, uch uchli. Mevasi — 
ko'sakcha. Bu oilaga 60—65 turkum va 900 tur kiradi. Ular asosan tropik va 
subtropik hududlarda, ayniqsa Markaziy va Janubiy Amerika va O'rtaycr dengizi 
atroflarida keng tarqalgan. O'rta Osiyoda 3 turkum, 9 turi, O'zbekistonda 3 ta 
turkum (Ungernia, Sternbergia, Narciss) ga mansub 5 turi uchraydi. 
Ungerniya, qoraqobiq (Ungernia) turkumi. Bu turkum vakillari ko'p yillik 
piyozli o't o'simliklar. Barglari 4—6 ta, bahorda paydo bo'ladi. Yozga kelib 
quriydi. Poyasi bargsiz. Gulqo'rg'oni 6 ta, gulbargchalari voronkasimon, sal 
qiyshiqroq, sarg'ish-qizil yoki sarg'ish. To'pguli soyabonsimon, changchisi 6 ta. 
Tugunchasi uch uyali. Mevasi — ko'sakcha. O'zbekistonda 3 turi (U. sivertzovii, 
U. victoris) o'sadi. Seversov qoraqobig'i — Ungernia severt.ovii. Ko'p yillik 
piyozli o'simlik. Barglari 4—6 ta, qalami ikki qator joylashgan. Poyasi 
silindrsimon, bo'yi 20—40 sm. To'pguli soyabonsimon, 7—12 gulli. Gulqo'rg'oni 6 
ta gulbargchali, qizil g'isht rangli. Mevasi — ko'sakcha, uch bo'lakli, chokidan 
ochiladi. Qor ketishi bilan piyozidan o'sib chiqqan barglari may oyining ikkinchi 
yarmida quriydi. Iyul oyida piyozidan bargsiz, oqish poya unib chiqadi va uning 
uchida to'pgul hosil bo'ladi. Sentabr oyida gullaydi. Tog'da toshli va chag'ir 
yonbag'irlarda o'sadi. Dorivor o'simlik. O'zbekiston Respublikasi „Qizil kitob" 
iga kiritilgan. 
Shlernberrgiya (Sternbergia) turkumi. Turkumga piyozli ko'p yillik o't 
o'simliklar kiradi. Barglari qalami, 4—8 ta. Gulqo'rg'oni 6 ta bargchali, 
voronkasimon, changchisi 6 ta, tugunchasi uch mcva bargli. Mevasi — ko'sakcha. 
O'zbekistonda bitta turi o'sadi (Fisher shternbergiyasi — Sternbergia fischeriana). 
Ko'p yillik piyozli o't o'simlik. Piyozchalari tuxumsimon, 3 sm qalinlikda. Poyasi 
gullagan davrda 10 sm gacha, mevalagan vaqtda esa uzunroq bo'ladi.

---