Бажарди: Текширди

Сиқиш жараёнидаги иш ва истеъмол қилинаётган кувват. Газни р₁ босимдан р₂ гача изотермик сиқиш жараёни T-S диаграммада Т_А=const чизиғи бўйлаб ўтказилган АВ тўғри кесма билан ифодаланади (2.50-расм).
Адиабатик сиқиш жараёни газ ва атроф муҳит ўртасида умуман иссиқлик алмашмаслиги билан характерланади. Газни адиабатик сиқишда dQ=0 ва dS=0. Шундай қилиб, адиабатик жараёнда энтропия ўзгармас ва у Т-S диаграммада S_А =const чизиғи бўйлаб ўтказилган АД тўғри чизиқ билан тасвирланади.
Газни p₁ босимдан p₂ гача сиқиш даврида политропик жараён юз беради ва у АС қия чизиғи билан характерланади.
Агар, бошлангич босим p₁ ва охиргиси p₂ маълум бўлса газни сиқиш учун сарфланган солиштирма иш l аналитик усулда ҳам аниқланиши мумкин:
изотермик жараён учун

адаибатик жараён учун

политропик жараён учун

бу ерда v₁ – сўриш давридаги газнинг солиштирма ҳажми, м³/кг; k=с_p/с_v-адиабата кўрсаткичи (газнинг ўзгармас хажмдаги иссиқлик сиғимига нисбати); m - политропа кўрсаткичи.
Политропа кўрсаткичи m нинг қиймати газнинг табиати, хоссалари ва атроф мухит билан иссиқлик алмашиниш шароитларига боғлиқ. Масалан, газни сув ёрдамида совутиладиган компрессорда ҳаво сиқилганда m =1,35 деб таҳмин қилса бўлади.
Изотермик сиқишда энг кам иш сарфланади. Шунинг учун ҳам газларни сиқиш изотермик жараёнга яқин шароитда ташқил этишга ҳаракат қилинади. Демак, сиқиш жараёнида ҳосил бўлаётган иссиқликни газни совитиш йули билан ажратиб олинади.
Сиқиш жараёнидан сунг газнинг температураси Т₂  қуйидагича аниқланади:
изотермик жараён учун

адиабатик жараён учун

политропик жараён учун

Газни сиқиш учун компрессор сарфлаётган назарий қувват N_н (Вт) ушбу формула ёрдамида топилади:

бу ерда V – компрессорнинг хажмий сарфи,м³/с;  - газ зичлиги, кг/м³.