Бажарди: Текширди

Марказдан қочма типдаги компрессорлар

Динамик компрессорлар. Бу турдаги машиналарга асосан марказдан қочма, ўқгга ва оқимчали компрессорлар мисол бўлади.

Марказдан қочма компрессорлар шу турдаги насослар каби ишлаш
принципи бир хил. Уларга вентилятор, турбогазодувка ва турбокомпрессорлар киради.
Марказдан қочма вентиляторлар шартли равишда кичик (/к103 Па), ўрта босимли (р=103...ЗЮ3 Па) ва юқори босимли (/т=3-103... 104 Па) вснтиляторга бўлинади.
Кичик босимли вентилягорнинг спирал кўринишидаги қобиғи 1 да бир нечта куракчали ишчи ғилдираги 2 айланади (2.58-расм).

2.58- раем. Марказдан қочма вентилятор.
l-қобиқ; 2-ишчи ғилдирак; 3-сўриш пат­
рубкаси; 4-ҳайдаш патрубкаси.
Газ ғилдирак ўқи орқали патрубка 3 ёрдамида сўриб олинади ва узатиш патрубкаси 4 орқали ҳайдаш қувурига чиқариб беради. Ўрта ва юқори босимли вентиляторлар ишчи ғилдиракларининг эни нисбатан кенг бўлиб, куракчалари олдинга эгилган бўлади.
Марказдан қочма вентиляторлар характеристикаси насосларники билан бир хил бўлиб, Q, Н. ва Nкаби параметрлар айланишлар сони л га боглиқ ва (2.122...2.124) тенгламалардан ҳисоблаб аникданади. Вентиляторда ҳосил бўладиган босим Я (2.125) ёки (2.80) тенгламалар ёрдамида аниқланади:


тенгламадан аниқланади.
Бу ерда rje —вентилятор ф.и.к. бўлиб, у узатиш ф.и.к. rj„, гидравлик ф.и.к. т]г ва механик ф.и.к. т]мех ларнинг кўпайтмаси орқали топилади.
Турбогазодувкалар. Бир босқичли турбогазодувкалар (2.59-расм) юқори босимли вентиляторга ўхшаш бўлиб, газларни 3104 Па босимгача сиқади.
Спирал кўринишидаги корпус 1 да ғилдирак 2 айланади, ғилдиракнинг куракчаларида ичкарига йўналтирувчи мосламаси 3 жойлашган ва унда газнинг кинетик энергияси босимнинг потенциал энергияга айлантирилади. Сикдлган газ турбогазодувкалар патрубкаси 5 орқали чиқади.

Турбогаэодувка схемаси.
1- қобиқ; 2 - ишчи ғилдирак; 3 - йўналтирувчи мослама;
4 - сўриш патрубкаси; 5 - ҳайдаш патрубкаси.
Кўп босқичли турбогазодувкаларда битта ўққа бир нечта куракчали ғидцираклар (3-4 та) ўрнатилади. Бунда газ босқичлар орасида совутилмайди.
Кўп босқичли турбогазодувкаларда ғилдираклар диаметри ўзгармайди энига эса, биринчисидан охирига қараб, камайиб боради. Бу билан ҳар бир босқичда
сиқиш даражаси ортиб боради. Ўқнинг айлани1Ш1ар сони ва куракчалар тузилиши ўзгартирилмайди. Турбогазодувкаларда сиқиш даражаси 3-3,5 дан
ортмайди.
Турбокомпрессорлар тузилиши бўйича худди турбогаэодувка конструкцияси каби, фақат улар юқори сиқиш даражасини таъминлайди. Ундан ташқари, уларда ғилдираклар сони анча кўп бўлади. Ғилдираклар диамет­
ри ва эни биринчи ғилдиракка нисбатан аста-секин камайиб боради. Кўп ҳолларда турбокомпрессор ғилдираклари секцияланиб, 2 ёки 3 корпусга жойлаштирилади. Ҳар бир қобиқца гидцираклар диаметри турлича бўлса, лекин
қобиқ ичидаги ғиддираклар диаметри бир хил, эни эса ҳар хилдир. Одатда, бир
қобикдан иккинчисига ўтаётган сиқилган газ махсус совуткичларда температу­
раси пасайтирилади. Турбокомпрессорларда максимал эриш иш мумкин бўлган
босим 2,5...3,0 М Па.