Davlatni izohlashga tarixiy nuqtayi nazardan yondashuv asosida ularni qadimiy, oʻrta asr va hozirgi zamon davlat turlariga ajratsa boʻladi. Qadimiy davlatlar Yevropada milodgacha IX-VII asrlarda mavjud boʻlgan. Oʻrta Osiyo hududida ilk davlatlar sifatida dastlab Katta Xorazm, Soʻgʻd, Qangʻ va Baqtriya davlatlari paydo boʻlgan. Oʻrta asrlarga Oʻzbekiston hududida paydo boʻlgan va rivojlangan Somoniylar, Qoraxoniylar, Saljuqiylar va Ashtarxoniylar davlatlari misol boʻla oladi. Hozirgi zamon davlat turlari sifatida, ayni vaqtda, rivojlanayotgan Oʻzbekiston, Qozogʻiston, Xitoy kabi davlatlarni ta’kidlab oʻtish mumkin. Tarixiy va madaniy rivojlanishiga koʻra esa davlatlar dehqonchilik bilan shugʻullanuvchi (agrar) va sanoat bilan shugʻullanuvchi (industrial) davlatlarga boʻlinadi. Agrar davlatlarning aksariyati Osiyo hududida joylashgan boʻlib, ushbu davlatlar xalqlarining turmush tarzi va hayot kechirish manbayi asosan qishloq xoʻjaligi bilan shugʻullanishga moslashgan. Sanoat bilan shugʻullanuvchi davlatlar sifatida koʻproq Yaponiya, AQSh va Yevropa mamlakatlarini qayd etish mumkin. Oʻzbekiston Respublikasi sanoatlashgan agrar davlat tipiga kiradi.
SHARQ VA G`ARB TIPIDAGI DAVLATLAR – Ma’rifiylik tavsifiga koʻra, davlatlar – Sharq va G'arb tiplariga boʻlinadi. Sharq davlatlariga Osiyo hududida joylashgan davlatlarni Gʻarb davlatlariga – Yevropa mintaqasi mamlakatlarini koʻrsatish mumkin. Mamlakatning iqtisodiy rivojlanishi va aholi jon boshiga toʻgʻri keladigan yillik yalpi ichki mahsulotning (YaIM) hajmi boʻyicha yuksak darajadagi barqarorlikga erishgan va rivojlangan (Shvetsiya, Shveysariya, Yaponiya, Amerika ), oʻrta darajada rivojlangan (Rossiya, Qozogʻiston, Oʻzbekiston) va «qashshoq» (Efiopiya, Nigeriya, Kongo, Somali) davlatlarga boʻlinadi.
Foydalanilgan adabiyotlar: Ad.: Uspenskiy B. A., Strukturnaya tipologiya yazыkov, M., 1965; Teoreticheskiye osnovoʻ klassifikatsii yazыkov mira, M., 1980. Abduvahob Madvaliyev.Тoshkent. «Adolat», 2018 80-bet
Elektron ta’lim resurslari:
1. http://www.tsul.uz
2. http://www.norma.uz
3. http://www.gov.uz
4. http://www.lex.uz
5. http://www.lawbook.ru
6. http://www.lawlibrary.ru
Do'stlaringiz bilan baham: |
