Toshkent davlat stomatologiya instituti 313-c guruh talabasi jo’rayev mira’zam

Mavzu: Murda o’zgarishlari asosida o’lim vaqtini aniqlash

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi davolash fakulteti-1 405 В
Abdullayev Olim

Ҳодиса жойида мурдани кўздан кечиришда ва мурданинг суд–тиббий экспертизасида ҳал қилиниши лозим бўлган асосий масалалардан бири – ўлим муддатини аниқлашдир. Мазкур вазифа мурда ўзгаришлари, тўқималарнинг суправитал реакцияларини ўрганиш ҳамда махсус морфологик, гистокимёвий, биокимёвий, биофизик ва бошқа лаборатория текширувларининг натижаларига асосланган ҳолда ҳал қилинади.

Ҳодиса жойида мурдани кўздан кечиришда ва мурданинг суд–тиббий экспертизасида ҳал қилиниши лозим бўлган асосий масалалардан бири – ўлим муддатини аниқлашдир. Мазкур вазифа мурда ўзгаришлари, тўқималарнинг суправитал реакцияларини ўрганиш ҳамда махсус морфологик, гистокимёвий, биокимёвий, биофизик ва бошқа лаборатория текширувларининг натижаларига асосланган ҳолда ҳал қилинади.

Суд–тиббий экспертиза амалиётида ўлимнинг муддатини аниқлаш мурда ўзгаришларидан кўпроқ мурданинг совуши ва мурда доғларининг ҳолатини текширишга асосланади

Бинобарин, мурданинг совуши бўйича ўлим муддатини аниқлаш учун қатор формулалар, номограммалар, жадвалларишлаб чиқилган.

• Бинобарин, мурданинг совуши бўйича ўлим муддатини аниқлаш учун қатор формулалар, номограммалар, жадвалларишлаб чиқилган.
• t. = ⅔ ( 36,8 – T )
• F.Fiddes, T.Patten формуласи

Y.Burmann формуласи Бунда:t – ўлимдан сўнг ўтган вақт (соатда), T – мурда ҳарорати

Ички аъзоларда аутолиз белгилари ўлимдан 12–18 соатдан кейин аниқлана бошлайди, 36–48 соатдан сўнг эса ўта яққол ривожланади. Мурда очиқ жойда қолганида ўлимдан 6–8 кундан кейин унинг тагидаги ўсимликлар хлорофилнинг йўқотилиши сабабли оқаради.

Ҳодиса жойида мурдани кўздан кечириш ва мурдани суд– тиббий текшириш жараёнида тўғри ичакдаги ҳарорат ўлчанади.

• Ҳодиса жойида мурдани кўздан кечириш ва мурдани суд– тиббий текшириш жараёнида тўғри ичакдаги ҳарорат ўлчанади.
• Ректал термометрия маълум вақт оралиғида камида икки марта ўтказилиб, вақт бирлигида мурданинг совуш даражаси бўйича ўлим муддати аниқланади.
• Масалан, тўғри ичакдаги ҳарорат соат 10 да +300С, соат 12 да +28,20С бўлган. Икки соатда мурда 1,80Сга совуган. Бир градусда совуш 0,90Сни ташкил қилса, ўлим соат 10 га нисбатан 7–7,5 соат олдин содир бўлган.

Мурда доғлари бўйича ҳам ўлим муддатини аниқлашга доир кўплаб тадқиқотлар ўтказилган ва махсус жадваллар тайёрланган. Бунда мурда доғлари маълум бир белгиланган куч (196кПа (2кг/ кв.см) билан вақт давомида (3 сония) босилиб, ўлимдан сўнг турли муддатларда рангининг тикланиши ўрганилади.

Ўлимдан кейинги биринчи куннинг охирига келиб жигарда гликоген, 12 соатдан сўнг тўқималарда АУФ активлиги йўқолади. Ўлимдан сўнг дастлабки 10 соатда спермада ҳаракатчан сперматозиодлар аниқланса, кейинроқ 24 соатгача бўлган даврда суст ҳаракатли сперматозиодлар кузатилади.

Ўлим муддатини аниқлашда мурданинг энтомофаунасини (некробионтларни) текшириш аҳамиятга эга. Бунда ҳашаротнинг тури ва унинг ривожланиш босқичи аниқланади. Шу сабабли мурдада топилган ҳашаротлар тўпланиб, тегишли консервация (этил эфири ёки формалинда) қилинган ҳолатда суд–энтомологик текширувга йўлланиши лозим

Фойдаланилган адабиётлар:

• *Суд_Тиббиёти_Искандаров_А_И_Т_,_2009_г_.pdf
• image-11.jpg (720×540) (present5.com)
• Ғиёсов З.А. Суд тиббиёти. Тиббиёт олий ўқув юртлари талабалари учун дарслик. - Тошкент, Global Books нашриёти, 2018. — 356 бет.
• ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!!!