Baliqchilik asoslari

Vitamin H (biotin) yetishmasligida esa ishtahaning yo‘qo-
lishi, o‘sishdan qolish, teri qatlamining qorayishi va zararlanishi,
konvulsiya, shilliq moddasining haddan tashqari ajralishi, mu-
shaklarning atrofiyasi, anemiya va ichaklarning yallig‘lanishi (ÿçâa)
kuzatiladi.
Pantotenova kislotasining yetishmasligi yoki yo‘qligi oqi-
batida baliqlarning o‘sishdan qolishi, jabra epiteliysining noto‘g‘ri
o‘sishi, jabrasining shishib qolishi, terining zararlanishi hamda
yurak muskulaturasining anemiyasi va ommaviy ravishda nobud
bo‘lishi sodir bo‘ladi.
Vitamin mezoinozit (inozitol) baliqlarning o‘sishida asosiy
omillardan biri hisoblanadi. Uning yetishmasligi oqibatida ba-
liqlarning o‘sishi sekinlashadi, ishtahasi yo‘qoladi, anemiya ho-
lati vujudga keladi, dum va boshqa suzgichlarning sinuvchanligi
oshadi, terida yarachalar paydo bo‘ladi, oshqozonda qon quyi-
lishlar, o‘lim darajasi oshadi.
Vikasolning yetishmasligida (sintetik vitamin K) qonning
qotib qolishi pasayadi, qon quyilish, anemiya, baliqlarning
tanasida va suzgich apparatlarida gemorragiya yuzaga keladi.
Xolin moddasining yetishmasligi oqibatida esa oziqa yomon
hazm bo‘ladi, buyrak va ichaklarda qon quyilishi (ketishi), jigarda
yog‘ning yig‘ilib qolishi, aminobenzoy kislotasining (vitamin

---

231
PABK) yetishmasligi oqibatida esa ishtahaning yo‘qolishi,
jabrasining shishishi (oshqozoni ham), konvulsiya va tanasining
oqarishi kuzatiladi.
Òashxis. Gipovitaminoz kasalliklarida aniq tashxis qo‘yish
juda ham mushkul, chunki ularning klinik belgilari bir-biriga
juda o‘xshash, shuning uchun ham oziqani sifat ko‘rsatkichi
bo‘yicha, oziqa ratsionini analiz qilish, klinik belgilar va patana-
tomik o‘zgarishlar asosida tashxis qo‘yiladi.
Oldini olish va qarshi kurashish tadbirlari. Gipovitami-
nozlarning oldini olishda universal vosita — bu baliqlarning
ratsioniga tirik tabiiy vitaminga boy oziqalarni kiritishdir. Ba-
liqchilik tarmog‘ini intensifikatsiyalashda bunday imkoniyatlar
chegaralanganligi sababli, ularning oziqasiga turli xil vitaminli
qo‘shimchalar, premikslar, achitqilar, baliq moyi, ko‘k massa,
hayvonlarning jigari, quruq sut va boshqalar kiritiladi. Baliqlarni
sun’iy oziqlantirishda gipovitaminozlarning oldini olishda ular-
ning ratsioni tarkibi, to‘yimliligi va biologik faol moddalar bilan
balanslangan bo‘lishi kerak. Karp turidagi baliqlarda vitamin-
larning miqdori kunlik ehtiyoji 1 kg oziqa hisobida quyidagicha
(mg hisobida): vitamin A — 20—2000 IE, tiamin — 0,15 mg,
riboflavin 0,2—10 mg, inozitol 200—300 mg, vitamin C — 20 mg,
vitamin E — 70—100 mg.