Bank faoliyati indd

«B» bankning xarajatlari tarkibi va dinamikasi
(yil boshiga)
№
Joriy likvid aktivlar
O‘tgan yil
Joriy yil
O‘zgarishi
qoldig‘i mln. 
so‘m
salmog‘i %
qoldig‘i mln. 
so‘m
salmog‘i %
mln. so‘m
salmog‘i %
1.
Talab qilib olinadigan 
depozitlar uchun to‘langan 
foiz xarajatlar 
45,2
0,4
46,4
0,4
1,2
2,7
2.
Jamg‘arma depozitlar 
bo‘yicha, foiz xarajatlar
148,5
1,4
151,6
1,4
3,1
2,1
3.
Muddatli depozitlar 
bo‘yicha foiz xarajatlar
1260
12,1
1271
12,1
11
0,9
4.
Depozit sertifi katlari 
bo‘yicha foiz xarajatlar
0
0,0
0,0
0
0,0
5.
Banklarga to‘langan foiz 
xarajatlari
520
5,0
515,6
4,9
-4,4
-0,8
6.
Kreditlar bo‘yicha ehtimoliy 
zaxiralar operatsion 
xarajatlari
730
6,99
740
7,1
10
1,4

---

91
7.
Xodimlarga to‘langan ish 
haqi va boshqa xarajatlar
4120
39,4
4125
39,4
5
0,1
8.
Ijara xarajatlari
210
2,0
218
2,1
8
3,8
9.
Transport va xizmat safari 
xarajatlari
51
0,5
55
0,5
4
7,8
10.
Ma’muriy xarajatlar
580
5,6
585
5,6
5
0,9
11.
Asosiy vosita eskirishi– 
amortizatsiya
510,9
4,9
529,9
5,1
19
3,7
12.
Sug‘urta, soliq va boshqa 
to‘lovlar
820,5
7,9
830,8
7,9
10,3
1,3
13.
Boshqa operatsion xarajatlar
218,5
2,1
220,9
2,1
2,4
1,1
14.
Olingan kreditlar uchun 
to‘lovlar
1230
11,8
1180
11,3
-50
-4,1
 JAMI:
10444,6
100
10469,2
100
24,6
0,2
«B» bankning joriy yil xarajatlari o‘tgan yilga nisbatan 24,6 mln. 
so‘m yoki 0,2 foizga o‘sgan. Xarajatlar tarkibida asosiy o‘rinni xodimlarga 
to‘langan ish haqi va boshqa xarajatlar tashkil etgan. Ular hisobiga umumiy 
xarajatlarning 39,4 foizi to‘g‘ri keladi.
Jamg‘arma va muddatli depozitlar uchun to‘langan foiz to‘lovlarining 
umumiy xarajatlardagi ulushilari pastligi bank majburiyatlari tarkibida 
ularning salmog‘i kamligi bilan izohlanadi. Foizli daromadlar miqdorini 
oshi rish uchun, bank tomonidan barqaror majburiyatlar jalb etishga va ularni 
yuqori foizli daromad keltiruvchi kredit, lizing va faktoring operatsiyalariga 
yo‘naltirishni tashkil etmog‘i lozim.
Odatda, bank daromadlarining 2/3 qismi foizli xarajatlarga, berilgan ssu-
dalar bo‘yicha yo‘qotishlarni qoplashda, soliqlarni to‘lashga, kutilayotgan 
foydaga va sarmoyaning o‘sishiga sarfl anadi.
Xarajatlarga likvidlilik singari har qanday ustama foiz o‘zgarishlari pas-
sivlar tarkibi va xususiy kapital hajmi ta’sir qiladi. O‘z navbatida, bank xara-
jatlari tarkiibidagi o‘zgarishlar aktivlar daromadligiga ham o‘zgarishlar kiri-
tishni talab qiladi.
Xarajatlarni to‘g‘ri hisoblash banklarga muqobil konservativ resurslar 
narxalarini taqsimlash va bank aktivlarini aniq baholash hamda xarajatlarni 
qoplab, aksiyadorlar uchun daromadlarni to‘g‘ri taqsimlash imkonini beradi. 
Xarajatlarni baholashga kreditlar ustama foizlarini belgilashning asosiy omi-
li sifatida qarash kerak. 

---

92