3. “Minora” atamasiga izoh bering.
Minora – gorizontal (eni) oʻlchamiga nisbatan vertikal (tik) oʻlchami ortiq boʻlgan baland
inshoot.
15-BILET
1. Qadimgi Mesopatamiya sivilizatsiyasi. Uning boshqa sivilizatsiyalardan farqli
tomonlari haqida maʼlumot bering.
Mesopotamiya (yun. (mezos) - "orasi", "o’rtasi" va (potamos) - "daryo", ya’ni "ikki daryo
oralig’i") Tigr va Yevfrat daryolari orasidagi mintaqa bo Tib, asosan hozirgi Iroq hamda
shimoli-sharqiy Suriya, janubi-sharqiy Turkiya va g’arbiy Eron hududlariga mos keladi.
Miloddan avvalgi 4—3ming yillikda Mesopotamiya hududida ilk davlatlar (Ur, Uruk, Lagash
va boshqalar) vujudga kelgan. Mesopotamiya ba’zan "tamaddun beshigi" deb ataladi, bunga
sabab bu mintaqada Shumer, Akkad, Bobil va Ossuriya saltanatlari bo’lganligidir.
Temir
asrida Mesopotamiya Yangi
Ossuriya va Yangi Bobil imperiyalari,
keyinchalmk Axamoniylar hukmronligi ostida bo’ldi. VII asr Islom istilosigacha Sosoniylar
tomonidan boshqarilgan bu hudud istilodan so’ng Iroq degan nom bilan ataladigan bo’ldi.
2. Amir Temurning dunyo tarixida tutgan oʻrni haqida mulohaza yuriting.
Amir Temur 1336-yil 9-aprelda qadimgi kesh viloyatidagi (hozirgi shahrisabz) yakkabog'
tumanida (Xo'ja ilg'or qishlog'ida) tug'uladi. Uning to'liq ismi Amir Temur ibn Amir Tarag'ay
ibn Amir Barqul. Onasi Takinaxotun. Shayx Shamsiddin kulol Temurbekning piri bo'lgan.
Amir temur mohir chavandoz va jangchi bo'lgan. Amir Temurning asosiy maqsadi
markazlashgan davlat tuzish edi. Bu maqsadga 1370-yil 11- aprelda erishadi ungacha eesa
1365-yil tarixda mashhur bo'lgan loy jangida Ilyosxo'ja ustidan g'alaba qozonadi. Amir Temur
birin ketin hududlarni qo'lga kirita boshlaydi. Jumladan sharqiy Turkiston tomon bir necha
mart a yurish qiladi. Mog'ullarga zarba berib Farg'ona, O'tror, Yassi va Sayramni bosib oladi.
Hisor Badaxshon, Qunduzni ham egallaydi, 1381-yil Hi rot, Seiston, Mazondaronni egallaydi.
Shundan so'ng Saraxs, Jom, Qavsiya, Sabzavor shaharlarini jangsiz egallaydi. Xorazmga 5
marta yurish qilib 1382-yilda egallaydi. Amir Temur tarixda 3 yillik [1386-1388] 5 yillik
[1392-1396] va 7 yillik [1399-1404] yurishlarni amalga oshiradi. Bu yurishlar davomida Eron,
Do'stlaringiz bilan baham: |