Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

Quyosh sistemasidagi sayyoralar haqida so‘zlab bering.
Sayyoralar. Sayyoralar Quyosh tizimidagi sovuq osmon jisrnlaridir. Quyosh atrofida 9 ta sayyora harakatlanadi. Sayyoralar Quyosh
tizimida joylashgan o'rni, o'rtacha zichligi, o'z o'qi va Quyosh atrofida
ay lanishi, yoMdoshlari soniga ko'ra bir-biridan farq qiladi (1-jadval).
Quyosh tizimidagi sayyoralar ikki guruhga boMinadi:
a) o'rtacha zichligi katta, o'z o'qi atrofida sekin aylanadigan,
yoMdoshlari kam (yoki butunlay yo'q) kichik ichki sayyoralar guruhi.
Ichki sayyoralarga Merkuriy (Atorud), Venera (Zuhra), Yer va Mars
(Mirrix) kiradi;
b) o'rtacha zichligi kichik o'z o'qi atrofida tez aylanadigan,
yoMdoshlari ko'p boMgan katta, tashqi sayyoralar guruhi. Ularga
Yupiter (Mushtariy), Saturn (Zuhal), Uran, Neptun kiradi (7-rasm)10.
Sayyoralar Quyosh atrofida soat strelkasiga teskari yo'nalishda
harakatlanadi.

Meteor va meteoritlar bir biri bilan nimasi bilan farqlanadi?
Meteorlar (grekcha «meteoros» - tepadagi, tepada turgan ma’nosini bildiradi). Kometa zarrachalarining Yer atmosferasining
qarshiligiga duch kelib, erib ketganlari meteorlar deb ataladi. Uncha
katta bo'lmagan qattiq jismlarni atmosferaga kosmik tezlikda kirib
kelishi natijasida atmosferada qisqa lahzali chaqnash ro'y beradi.
Zarralar, yoki, qattiq jismlar atmosferaga kirib kelganda harorat 2000-
3000°C gacha qizib ketadi. Natijada ularning yuzasi tez sur’atlar bilan
bug'lana boshlaydi. Atmosferaga kirib kelgan jismning hajmi qancha
katta bo'lsa, chaqnash shuncha kuchliroq va yorug'roq bo'ladi. Eng
yirik chaqnashlar olov sharga o'xshaydi, ular atmosferadan juda katta
shovqin bilan o ’tadi. Bunday chaqnashni Bolidlar deb atashadi.
Meteoritlar (grekcha «meteora»-koinot hodisasi). Kometa zarrachalarining Yer atmosferasining qarshiligiga duch kelib, havo
qarshiligini yengib, so'ngra erib ketishiga ulgurmay Yer yuzasiga
tushgani meteoritlar deb yuritiladi. Demak, meteoritlar meteorlarning
yonib ulgurmay Yerga tushgan qismi bo'lib, fazodan yer yuzasiga
tushadigan tosh yoki temir holdagi osmon jismlaridir. Ularning og'irligi bir necha grammdan bir necha tonnagacha bo'ladi. Meteoritlarning
Yerga tushishi juda katta chaqnash, shovqin bilan kuzatiladi. Bu paytda
osmonda uchib kelayotgan olovli shar ko'rinadi. Meteorit Yerga
urilganda yer yuzasida chuqurlar va xandaqlar hosil bo‘ladi. Olimlarning ma'lumotiga ko'ra ikki milliard yil davomida Yerga 100 ming
krater hosil qiluvchi yirik «meteorit yomg‘iri» tushganligi qayd qilingan