Batafsil bayon etilgan


Download 1.65 Mb.
Pdf ko'rish
bet159/189
Sana08.01.2022
Hajmi1.65 Mb.
#247844
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   189
Bog'liq
xronologiya va metorologiy (1)

 
93 
Umuman  chorak  ishlatilish  joyiga  qarab  har  xil  qiymatlarga  ega  bo'lgan.  Buxoro, 
Samarqand va Toshkentda 1 misol  = 4,8 g  bo'lsa , u holda 1 chorak = 856 misqol  856x 4,8 = 
4,1088 kg bo'lgan va u katta chorak deb yuritilgan. Uning yarmi ya'ni 1 chorak = 428 misqol = 
428  x  4,8  =  2,0544  kg  bo‘lib  u  kichkina  chorak  deb  yuritilgan.  Shunday  qilib  Buxoro, 
Samarqand  va  Toshkentda  1  chorak,  2,0544  kg  dan  4,1088  kg  gacha  qiymatga  ega  bo'lgan. 
Farg'onada masalan;  1830-yilga 1 chorak = 2 pud = 32,762 kg bo'lsa, 1841 -yilda 1 chorak = 4 
pud = 65,522 kg bo'lgan. 19asrning ikkinchi  yarmidan oldin 1 chorak = 4,5 pud =73 712 kg, 
keyinroq esa 1 chorak = 5 pud = 81,902 kg bo'lgan. Bulardan tashqari chorakning shu 5 pudga 
yaqinroq qiymatlari ham bor, ya‘ni u 87,36 kg gacha bo‘lgan.                                                                                  
Qadam  -uzunllk  o'lchov  birligi;  odamning  uzunasi.  Asosan  ikki  joy  orasidad  masofani 
o'lchash  uchun  qo'llaniladi.  Adabiyotlar  (13)  da  qadam=  15  qari  ekanligi    yozilgan.  Agar  1 
qarining 50 sm ligi hisobga olinsa, u holda 1 qadam o‘rtacha 75 sm gat eng bo‘ladi.  
Z.M. Bobur o‘z asarida qadam o‘lchov birligidan fodalanib Samarqand haqida:‖ Temurbek 
poytaxr qilib edi. Temurbekdan burun Temurbekdek ulug‘ podshoh Samarqandni poytaxt qilg‘on 
emastur,  qo‘rg‘onni  faslning  ustidan  buyurdumkim,  qadam  urdilar.  O‘n  ming  olti  yuz  qadam 
chiqti‖ , deb yozgan.
54
  
Shar - milga teng bo'lgan uzunlik birligi. Mil esa turli davrda turli qiymatlarga ega bo'lgan 
uzunlik o'lchovi. Lekin shar ko'p hollarda 3 km li milga teng bo'lgan. Boshqacha qilib aytganda, 
shar yog'ochning uchdan biriga yoki toshning yarmiga, ya'ni 1 shar  3 kmga teng bo'lgan. 

Download 1.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling