Bazasi boshqarish

Ma’lumotlarga taqsimlangan ishlov berish muhiti ingl: 
distributed computing environment (DCE) рус: распределенная 
среда обработки данных Ma’lumotlarga taqsimlangan ishlov berish 
texnologiyasi. U DCE muhiti bo‘lib, 1990 yilda ochiq dasturiy 
ta’minot fondi tomonidan taklif qilingan. Abonent tizimlar guruhlari 
bo‘yicha tarqalgan geterogen tarmoqda amaliy jarayonlarni bajarish 
uchun mo‘ljallangan tarmoq xizmatlarining yig‘masidir. 
Ma’lumotlarga tezkor analitik ishlov berish ingl: online 
analytical processing (OLAP) рус: оперативная аналитическая 
обработка данных Axborotga ishlov berish texnologiyasi. O‘ziga 

---

231 
hisobot va hujjatlarni dinamik tuzish va chop etishni kiritadi. 
Tahlilchilar, axborot bazasiga qiyin so‘rovlarga tez ishlov berish 
uchun ishlatadi. Sotish, marketing, boshqarish bo‘yicha biznes 
hisobotlarni va ma’lumotlarni intellektual tahlil tayyorlashga xizmat 
ko‘rsatadi.
Ma’lumotlarga haqiqiy vaqtda ishlov berish ingl: real-time 
data processing рус: обработка данных в реальном времени 
Ma’lumotlarga ishlov berish tezligi, hodisaning modellash tezligi 
bilan bir xil yuz bergan hol.
Ma’lumotlardan ruxsatsiz foydalanish ingl: unauthorized 
access to information рус: несанкционированный доступ к 
информации 1. Axborotni olish qoidalarini buzgan holda olish. 2. 
Foydalanuvchining olish ruxsat etilmagan ma’lumotlarni o‘qish, 
yangilash 
yoki 
buzish 
maqsadida 
atayin 
murojaat 
qilishi.
3. Subyektlarning axborotni olish va ishlatish qoidalarini buzgan 
holda axborotlashtirish obyekti (ma’lumotlarni uzatish tarmog‘i)ning 
asosiy vositalari yordamida axborotni olishi yoki ulardan foydalanishi.
Ma’lumotlarni buzish ingl: data distortion рус: искажение 
данных Ma’lumotlar yaxlitligining tasodifiy yoki qasddan qilingan 
buzilishi.