Ўбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги

Таshhislash mezonlari:
- Umumiy qon tahlili: yaqqol ifodalangan pansitopeniya (eritrositopeniya, leykopeniya, trombositopeniya), anemiya, normoxromiya, nisbiy limfotsitoz, neytropeniya.
- Miyelogramma - qon yaratishning 3 ta o`sish qatorining pasayishi (eritrotsit, leykotsit, trombotsit), limfosit va plazmatik hujayralarning nisbiy oshishi.
- Trepanobiopsiya - punktat kam hujayrali, yog` to`qimasi suyak ko`migini butunlay egallaydi, neytrofil elementlar kamayadi, mielokariotsitlar soni kam.
- Koagulogramma - gipokoagulyasiya belgilari.
- Biokimyoviy tahlil - zardobdagi temir miqdori oshadi.
- Qon guruh va rezus omilni aniqlash


I.3 GEMOLITIK ANEMIYALAR


Gemolitik anemiyalar –turli etiologiyali anemik holatlarning katta gruppasini tashkil etib, ularning umumiy belgisi bo’lib qon yaratilishining buzilishi ustunligi (gemolizi) hisoblanadi. Gemolitik anemiyalar uchun eritrositlar yashash davomiyligining qisqarishi xos. Gemoliz hujayra ichida yoki tomir ichida bo’lishi mumkin. Kuchli gemoliz, uning sabablaridan qat’iy nazar, quyidagi belgilar bilan xarakterlanadi: kamqonlik rivojlanishi - gemolitik anemiyaga eritropoezning regenerator tipi xarakterli bo’lib,u suyak ko’migida eritroid hujayralarning oshishi va periferik qonda retikulositlar sonining oshishi bilan xarakterlanadi; qon zardobidagi erkin bilirubin miqdorining oshishi hisobiga yuzaga keladigan – sariqlik; safro tarkibida bilirubin konsentrasiyasining oshishi (jigarga erkin bilirubinni ko’p kelib tushishi oqibatida); najas giperxoliyasi va siydikda urobilinni ko’p bo’lishi (urobilinogenni ichaklarga ko’p tushishi natijasida); tomir ichi gemolizida siydikda gemosiderin yoki o’zgarmagan gemoglobinning paydo bo’lishi.
Tasnifi ( Idelson L.I., 1974):
I. Tug’ma gemolitik anemiyalar– eritrositlarda turli genetik nuqsonlar oqibatida rivojlanadi:
1. Membranopatiyalar - eritrositlar membranasidagi nuqson bilan bog’liq: bular o’z navbatida 2 ga bo’linadi nasliy oqsil etishmovchiligi va nasliy lipid etishmovchiligi
Oqsil etishmovchiligi bilan bog’liq
– mikrosferositoz (Minkovskiy Shoffar GA)
- ovalositoz
- stomatositoz
- elliptositoz
- piropoykilositoz
- kserositoz
- Rh antigen
Lipid etishmovchiligi bilan bog’liq
- akantositoz
- fosfatidilxolin (lisitin)
- lesitin-xolesterinasetiltransferaza
2. Fermentopatiyalar - eritrositlardagi fermentlar faolligi buzilishi bilan bog’liq:
glyukoza 6-fosfatdegidrogenaza etishmovchiligi
- piruvatkinaza etishmovchiligi
- glyukoza fosfatizomeraza etishmovchiligi
- glutationreduktaza etishmovchiligi
- nukleotid etishmovchiligi.
3. Gemoglobinopatiyalar - globin sintezi yoki strukturasining buzilishi bilan bog’liq:
- talassemiya (alfa, betta, gamma,)
o’roqsimon hujayrali anemiya
Gemoglobinopatiyalar (A, B, S).

II. Orttirilgan gemolitik anemiyalar (ular eritrositlar buzilishiga sabab bo’ladigan turli omillar ta’sirida rivojlanadi.):

1. Autoimmun gemolitik anemiya – eritrositlar va suyak ko’migi eritroid hujayralariga antitelolar ta’siri oqibatida rivojlanadi.
2. Paroksizmal tungi gemoglobinuriya (Markiafava Mikeli kasalligi) – eritrositlar membrana strukturasining o’zgarishi bilan bog’liq.
3. Paroksizmal sovuq gemoglobinuriya
4. Simptomatik gemolitik anemiya
5. Medikamentoz gemolitik anemiya
6. Nur kasalligida gemolitik anemiya