Bemor sifatida quyidagi huquqlarga egasiz

Mavzu: Bemor huquqlari. Aybsizlik prezumpsiyasi.
Reja:
1. Bemor huquqlari
2. Aybsizlik prezumpiyasi nima?
3. Bemorning prezumpiyasi.

BEMOR SIFATIDA QUYIDAGI HUQUQLARGA EGASIZ:
1. Davolash va parvalishlashdan oldin huquq va majburiyatlaringiz hadiqa ma’lumot olish.
2. Bemor bilan aloqalar bo’limi xodimlaridan huquq va majburiyatlaringizni tushunishingizga yordam berishlarini so’rash.
3. Hurmat va ehtirom bilan muomala qilish.
4.Irqi, etik kelib chiqishi, madaniyati, tili, ijtimoiy-iqtisodiy holati, dini, jinsi, Yoshi, milliy kelib chiqishi, jinsiy orientatsiyasi, nogironligi yoki to’lov usuliga asoslangan kamsitishning har qanday shakllaridn xoli bo’lish.
5. Shifokorni va shifoxonani tanlash
6. Sanitariya-gigiyena talablariga javob beradigan sharoitda tekshiruvdan o’tish, davolanish va parvarish qilinish.
7. Bemor tekshiruv jarayonlari yoki aanaliz javoblarini sir saqlash.
8. O’z iltimosiga ko’ra bshqa mutaxassisladan malahat olish.
9. Tibbiy aralashuvga o’z ixtiyori bilan rozilik berish yoki uni rad etish.


Aybsizlik prezumpiyasi (lotincha: praesumptio – taxmin, gumon =soʻzidan olingan) – shaxs huquqlari himoyasini taʼminlab beruvchi, asossiz ayblash va jazolashning oldini oluvchi jinoyat protsessining umumiy demokratik tamoyillaridan biri hisoblanadi. Baʼzan lotincha Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat (isbotni rad etuvchi emas, balki taʼkidlovchi berishi kerak) iborasi bilan ifodalanadi.
Aybsizlik prezumpsiyasi – aybdorning jinoyati qonuniy tartibda isbot qilinmaguncha, uni aybsiz deb faraz qilish. Gumon qilinuvchi, aybla-nuvchi yoki sudlanuvchi uning jinoyat sodir etishda aybdorligi qonunda na-zarda tutilgan tartibda isbotlangunga va qonuniy kuchga kirgan sud hukmi bilan aniqlangunga qadar aybsiz hisoblanadi. Gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sud-lanuvchi oʻzining aybsizligini isbotlab berishi shart emas yoki oʻzini aybdor deb koʻrsatish ham qonunda belgilangan tar-tibda aybi isbotlanmaguncha uni aybdor deb boʻlmaydi. Oʻzbekiston Respublikasi JPKling 23-modda-sida koʻrsatilishicha, aybdorlikka oid barcha shubhalar, basharti ularni barta-raf etish imkoniyatlari tugagan boʻlsa, gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sud-lanuvchining foydasiga hal qilinishi lozim. Qonun qoʻllanilayotganda ke-lib chiqadigan shubhalar ham gumon qilinuvchining, ayblanuvchining, sudla-nuvchining foydasiga hal qilinishi kerak.
Aybsizlik prezumpiyasining asosida umumiy, keng eʼtirof etilgan axloq normasi yotadi, unga muvofiq har bir kishi aybdorligi isbotlanmaguncha aybsiz deb gumon qilinishi lozim.