Berdieva G. Qaraqalpaq tilinde feyildin` funktsional` formalari’

1. Wo`tken ma`ha`l kelbetlik feyil formalari’ 
1. -Qan/-ken, -g`an/-gen wo`tken ma`ha`l kelbetlik feyil formalari’ 
boli’msi’z formada -mag`an/-megen tu`rinde ja`ne analitikali’q formada yedi 
toli’qsi’z feyili menen dizbeklesip keledi. Ga`pte ha`r qi’yli’ sintaksislik xi’zmetler 
atqaradi’.
-Qan/-ken, -g`an/-gen formali’ kelbetlik feyil ga`pte dara ag`za ha`m 
toplam tu`rinde keledi. Mi’sali’: 
1. Duwbaq uli’n patshani’n` woq ko`zinen tasalap qalg`an kempir ma`z-
mayram, kati’nparaz balasi’ni’n` – U`lpettin` bolsa ji’lqi’si’ tawg`a shi’qqan, 
14
Насыров Д.С.Қарақалпақ тиилнде келбетлик фейил. 1964, 15-бет. 

---

33 
woni’n` ju`regi qanasi’nan shi’g`a jazladi’, woyi’nshi’q pa sag`an, patshani’n` 
wo`zi menen dawabi’ylasi’w. (H.Wo`.) 
2. Shoyri’li’p qalg`an ju`ktin` tasasi’nda woti’rg`an saydawi’lday jigit 
ko`zge shu`yeldey. − Balan` ba? (H.Wo`.) 
3. «Deydi-deydi» degen yezim-sezim g`a`remetti Ka`yxi’srawdi’n` dilwar 
ayg`aqshi’lari’ da yeteklep tarqati’p ketisinen tabani’na qoz basi’lg`ani’ azday, 
yel ortasi’ndag`i’ i’n`i’ranarg`a si’rqas joq, qi’larg`a talap joq, g`arri’-g`urtan`ni’n` 
si’bi’rli’si’ da qulaqti’ ti’rnamaqta. (H.Wo`.) 
-Qan/-ken, -g`an/-gen formali’ kelbetlik feyillerdin` ga`pte ag`za si’pati’nda 
wo`nimli xi’zmet atqaratug`i’ni’n ko`riwge boladi’. Wolar ga`ptin` bas 
ag`zalari’ni’n` ha`m yekinshi da`rejeli ag`zalari’ni’n` xi’zmetlerin atqari’p keledi: 
Ga`ptin` bas ag`zalari’ni’n` xi’zmetinde keledi: 
a) Ga`pte ayti’lg`an woy-pikirdin` iyesin bildirip, baslawi’sh boli’p keledi. 
Mi’sali’: 
1. Asi’qpag`an (kim?) arbali’ qoyang`a jetedi. (Maqal)
2. Shi’mshi’qtan qorqqan (kim?) tari’ yekpeydi. (Maqal) 
3 «Tumardi’ urlap ketkenbish» degendi de arbalap, dorbalap yelge