Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

MAVZUGA DOIR TAYANCH IBORALAR 
Ushbular mavzu mohiyati, uning o’rganilayotgan kursdagi o’rni va 
ahamiyati haqida aniq tasavvurga ega bo’lishingizga yordam beradi. 
Esda tuting! 
Transaktsiya – shartnoma shakliga ega bo’lgan bitim. 
Transaktsiya xarajatlari – bu ishlab chiqarish jarayoni bilan bag’liq 
bo’lmagan xarajatlar, xususan axborotni yig’ish va qayta ishlash xarajatlari, 
munozaralarni o’tkazish va qarorlar qabul qilish xarajatlari, shartnomalarning 
bajarilishini nazorat qilish va huquqiy himoyalash xarajatlari. 
Transaktsiya xarajatlari – bu mulkchilik huquqlarini almashish va 
himoyalash bilan bog’liq barcha xarajatlar. 
Transformatsion xarajatlar – iqtisodiy tizimdagi eski institutlarni tugatish, 
yangi institutlarni shakllantirish (yoki import qilish) va moslashtirish bilan bog’liq 
xarajatlar. 
Transaktsiya xarajatlari – axborotni yig’ish va qayta ishlash xarajatlari, 
muzokaralar olib borish va qarorlar qabul qilish, shartnomaning bajarilishini nazorat 
qilish va yuridik himoyalash xarajatlari. 
Mikrodarajada transaktsiya xarajatlari – bu korxonada ishlab chiqarish 
jarayoni bilan bog’liq bo’lmagan xarajatlar hisoblanadi. 

---

31 
Transformatsiya xarajatlari – bu eski institutlarni tugatish, iqtisodiy tizimda 
yangi institutlarni shakllantirish (yoki import qilish) va moslashtirish bilan bog’liq 
xarajatlar. 
MAVZUGA DOIR AMALIY MISOLLAR VA KEYSLAR: 
Muammo hammaga ma’lum usullar orqali yechilishi mumkin deb 
o’ylama!
1–misol. Odatda o’qituvchi talabalarga nisbatan qo’yadigan talablar 
empatiya (birga qayg’urish) normalariga misol bo’ladimi? 
a) ha; 
b) yo’q. 
Javob: b), chunki o’qituvchi uning o’zi ham qachonlardir talaba 
bo’lganligi, unga ham bir yo’la barcha fanlar bo’yicha tayyorgarlik ko’rish 
to’g’ri zarur bo’lganligi, uning qiziqishlari X fan, xususan, umuman o’quv 
dasturi bilan cheklanmaganligi haqida unutib qo’yadi.