Beruniy indd

---

Isajon Sulton
ABU RAYHON BERUNIY
 
tarixiy-biografik roman
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Toshkent – 2022
 

---

9
BIRINCHI QISM
 
 
SOBIYLAR VA HARRONIYLAR
 
 
 
Bizlar Qursh
1 
zamonasida yashagan va yer yuzidan 
supurilib ketgan qavmmiz.
Biz yorugʻ dunyoda shomoniy boʻlib yashab oʻtdik. 
Yerning sharq tomonida turar va butlarga sigʻinar edik. 
Sanamlarimiz uchun qurilgan otashkada va butxonalarimiz 
boʻlardi. “Olam qadimdan bor, ruhlar jasaddan jasadga 
koʻchib yuradi, falak cheksiz boʻshliqqa tushirilgan, shuning 
uchun u aylanma harakat qiladi”, deb ishonardik.
Damashq jomeʼ masjidi ravogʻi oldidagi mehrobni biz 
qurdik. Butlarimiz va Quyosh nomi bilan atalgan 
sanamlarimiz bor edi. Baʼlabakdagi ibodatxona Quyosh 
sanami uchun edi. Harron ibodatxonasi esa Oyga nisbatli 
boʻlib, Oy shaklida, taylasonga oʻxshatib qurilgan edi.
Bizlarning koʻpgina paygʻambarlarimiz boʻlib, misrlik 
Hirmiz, Agʻoddimun, Volis, Fisogʻurs va Aflotunning ona 
tomonidan bobosi boʻlmish Suvor ular jumlasidandir. 
Hirmizni kim eslaydi? Volisni- chi? Ajal shamoli ularning 
barchasini mangulik sari uchirib ketdi.
Bularning baʼzilari ayrim narsalarni man qilib, undan 
tiyilishga chaqirdilar. Qaltiroq boʻlishdan qoʻrqib baliqni, 
hamisha isitmali holatda boʻlgani uchun joʻjani, boshni 
ogʻritgani uchun sarimsoqni, zehnni oʻtmas qilgani uchun 
loviyani harom qilishdi.
1 
Qursi (Kiros) – miloddan avvalgi 559-530 yillarda yashagan fors qiroli

---

10
Har tong quyosh chiqmasidan jajji oʻgʻil-qizlari- mizni 
yetaklab ibodatxonamizga borar va ufqda Quyosh koʻringach, 
unga sigʻinar edik. Yanglish bu eʼtiqodimiz- ni bolalarimiz 
ongiga quyardik, ular ham bizday boʻlib ulgʻayardilar.
Bizlar yer yuzida mana shunday yashab oʻtdik va jahan- 
nam mintaqalari sari yoʻl oldik. Hayoti dunyoda adashdik, 
chunki oramizda bilimli kishi yoʻq, oʻzimiz esa ilmdan uzoq 
va goʻl edik. Bizdan boshqalar adashmasinlar, shoyad, 
hayotimiz kelgusi avlodlarga oʻrnak boʻlaqolsa, degan 
ilinjdamiz. Bunday yodlovlar taqdirimizni oʻzgarti- rishi 
dargumon, ammo Olamlar Parvardigori odildir. Bizni ibrat 
qilgani uchun jahannam tubida bir lahza salqinlik bersa, ne 
ajab?
Yorugʻ dunyodagi hayotimiz tugagach, barcha sirlar 
ochildi, pardalar koʻtarildi va haqiqiy Yaratuvchimiz kim 
ekanini tanidik...