Big data Modelni rejalashtirish bosqichi ? Katta ma’lumotlarni raqamlashtirishning paydo bo'lishi?

j1

x_j  0 ( j 1,n)
n
Z c_ix_i  max(min)
j1
Matematik modelning birinchi formulasi iqtisodiy ma’noda izlananayotgan miqdorlarga qо‘yiladigan cheklanishlarni ifodalaydi, ular resurslar miqdori, ma’lum talablarni qondirish zarurati, texnologiya sharoiti va boshqa iqtisodiy hamda texnikaviy faktorlardan kelib chiqadi. Ikkinchi shart - о‘zgaruvchilarning, yani izlanayotgan miqdorlarning manfiy bо‘lmaslik sharti bо‘lib hisoblanadi. Uchinchisi maqsad funksiyasi deyilib, izlanayotgan miqdorning biror bog‘lanishini ifodalaydi. Misol. Chiziqli dasturlash masalasiga keluvchi quyidagi masalani qaraymiz.
Fabrika ikki xil A va V tikuv maxsulti ishlab chiqaradi. Bu mahsulotlarni ishlab chiqarishda uch xil N₁,N₂,N₃ turdagi materiallarni ishlatadi. N₁-materialdan 15 m., N₂-materialdan 16 m., N₃-materialdan 18 m. mavjud.
M₁- mahsulotni ishlab chiqarish uchun N₁-dan 2m., N₂-dan 1m., N₃-dan 3m. ishlatadi.
M₂- mahsulotni ishlab chiqarish uchun N₁-dan 3m., N₂-dan 4m., N₃-dan 0m. ishlatadi.
M₁- mahsulotning bir birligidan keladigan foyda 10 sо‘mni, M₂ - mahsulotdan keladigan foyda 5 sо‘mni tashkil qiladi.
Ishlab chiqarishning shunday planini tuzish kerakki fabrika maksimal foyda olsin. Masalaning matematik modelini tuzamiz:
2x₁+3x_215 x₁+4x_216 3x_118 x_10, x_20
Z=10x₁+5x₂max
Mathcadda chiziqli dasturlash masalasi yechishda maximize va minimize funksiyalaridan foydalanish mumkin. Bu funksiyalar umumiy holda quyidagi kо‘rinishda yoziladi:
Maximize(F,<о‘zgaruvchilar rо‘yxati>)
Minimize(F,<о‘zgaruvchilar rо‘yxati>)
Mathcadda chiziqli dasturlash masalasini yechish quyidagicha bajariladi (18-rasm):
1.Mathcadni ishga tushurgandan sо‘ng, maqsad funksiyasi yoziladi, masalan f(x,y)= va о‘zgaruvchilarning boshlang‘ich qiymati kiritiladi. 2.Given kalit sо‘zi yoziladi. 3.Tengsizliklar tizimi va cheklanishlar kiritiladi. 4.Biror о‘zgaruvchiga maximize yoki inimize funksiyasi yuboriladi. 5.Shu о‘zgaruvchi yozilib tenglik kiritiladi. Natija vektor kо‘rinishida hosil bо‘ladi. 6.Maqsad funksiyasi qiymatini hisoblash uchun, masalan f(p₀,p₁) yozilib tenglik belgisi kiritiladi.

Chiziqli regressiya tenglamasini tuzish Regressiya tenglamasi va regressiya chizig‘I Korrelyatsion bog‘liqlik ta’rifini aniqlashtiramiz, buning uchun shartli о‘rtacha qiymat tushunchasini kiritamiz. Shartli о‘rtacha qiymat deb, Y tasodifiy miqdorning X=x qiymatiga mos qiymatlarining arifmetik о‘rtacha qiymatiga aytiladi. Masalan, X miqdorning x1=2 qiymatiga Y miqdorning y1=3, y2=5, y3=6, y4=10 qiymatlari mos kelsin. U holda, shartli о‘rtacha qiymat ga teng. Y ning X ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligi deb, x shartli о‘rtacha qiymatning x ga funksional bog‘liqligiga aytiladi: (15.1) ning Y ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligi ham yuqoridagi kabi ta’riflanadi: (15.2) (15.1) va (15.2) tengliklar mos ravishda Y ning X ga va X ning Y ga nisbatan regressiya tenglamasi deyiladi. f(x) va funksiyalar- regressiya funksiyalari, ularning grafiklari esa regressiya chizig‘i deyiladi. Korrelyatsion nazariyasining asosiy masalalaridan biri korrelyatsion bog‘lanish shaklini aniqlash, ya’ni uning regressiya funksiyasi kо‘rinishini (chiziqli, kvadratik, kо‘rsatkichli va hokozo) topishdan iborat. Regressiya funksiyalari kо‘p hollarda chiziqli bо‘ladi. Ikkinchi masala korrelyatsion bog‘lanishning zichligi (kuchi)ni aniqlash. Y ning X ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligi zichligi Y ning qiymatlarini x shartli о‘rtacha qiymat atrofida tarqoqligining kattaligi bо‘yicha baholanadi: kо‘p tarqoqlik Y ning X ga kuchsiz bog‘liqligidan yoki bog‘liqlik yо‘qligidan darak beradi; kam tarqoqlik ancha kuchli bog‘liqlik borligini kо‘rsatadi. X ning Y ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligining zichligi ham shu kabi baholanadi. Chiziqli regressiya Y va X son belgilar chiziqli korrelyatsion boglangan bо‘lsin. Eng sodda holni qaraymiz. X belgining turli x qiymatlari va Y belgining ularga mos qiymatlari bir martadan kuzatilgan bо‘lsin: xi x1 x2 … xn yi y1 y2 … yn Bu qiymatlar bir martadan kuzatilganligi uchun shartli о‘rtacha qiymatdan foydalanishga ehtiyoj yо‘q. Regressiya tenglamasini ko’rinishda izlaymiz, bu yerda, - Y ning X ga nisbatan regressiya koeffitsiyenti deyiladi.

Chiziqli regressiya.

Chiziqlimas regressiyaga keltiriladigan masalalar

Chiziqlimas regressiya xossasi ?

Chiziqlimas regressiya tenglamasini tuzish

Data analitiklarning eng muhim kompetensiyalari.

Data Mining tushunchasi