Bilimlendiriw ministirligi

Joybardı ayrıqsha basqıshlarǵa bólip sızamız:
Joybar eskizine muwapıq sırtqı hám ishki diywallardıń koordinaciya kósheri sızıqları ótkeriledi. Vertikal kósherleri 1,2,3,4,5,6,7 hám 8 cifrlar menen belgilep alıw ushın kósherlerge belgiler qoyılıp shıǵıladı.
Diywal hám peregorodkalar qalıńlıqları sızılıp shıǵıladı.
Esik, tereze orınları, sanitariya texnikalıq úskeneleri hám t.b. elementleri sızıladı hám qırqımdaǵı kóteriwshi diywallardıń tiykarǵı tutasıw sızıǵı ústinen qatlam júrgizip shıǵıladı.
Kerekli ólshem sızıqları hám ólshemleri qoyılıp, esiklerdiń ashılıw belgileri shártli túrde kórsetiledi.
Menin’ turaq jay imaratimnin’ 1- qabatlarinda Oqiw orayi jaylasqan ko’lem jobaliq sheshimleri to’mendegishe islep shig’ilg’an ha’m xanalardin’ maydani to’mendegi kestede ko’rsetilgen


Fundament planı M1:200

Qırqım
Qırqım imarat bólimleriniń konstrukciyaların hám onıń biyiklik ólshemleri haqqında túsinik beredi. Jumısshı sızılmalardı islep shıǵıw basqıshında imarattıń konstruktivlik qırqımı orınlanıp, kontruktiv elementler hám olardıń óz-ara birigiwi kórsetiledi.
Kesim tegisliklerin jaylastırǵanımızda, qırqımda tereze, esik orınları, konstruktivlik jaqtan quramalı imarat bólimleri súwretlenedi.
Boylama qırqım tegisligi imarat ortasına jaqın jerden ótkeni maqul. Qırqım sızıǵı joybarda qay jerden ótkenligine qaramastan bastırmanıń kórinisi ústińgi qırına jaqın jerden kórsetiledi. Sebebi, bunda bastırma qurılması anıq kórsetiledi.
Qırqımdı islep shıǵıwda tómendegilerdi anıqlaw kerek:
bólme hám onıń elementleriniń tiykarǵı vertikal ólshemleri, qabat biyikligi, birinshi hám ekinshi qabat polı, tereze astı, tereze hám esik orınları, qabatlar aralıq bastırma, tam bastırması hám basqalarınıń biyiklikleri;
sırtqı hám ishki diywallar, fundamentler konstrukciyaları, materialı hám ornatılıw tereńligi, hámde fundamenttiń diywal hám birinshi qabat polı menen birigiw orınları;
aralıq bastırmalardıń diywalǵa ornatılıwı xám olardıń samallatıw kanalları hám morılar menen tutasıwı;
tekshe qurılmaları, tekshe maydanshaları hám kiriw tekshesiniń qáddi;
esik hám terezeler ústi konstrukciyaları.
QIRQIM 1:1 M1:50

Qırqım sızıwda tiykarǵı jumıs diywallar kósherlerin sızıwdan baslanadı. Diywallar jińishke sızıqlar menen diywallardı joybar kósherine baylanıstırıw qaǵıydası tiykarında jaylastırıladı, sońınan birinshi qabat polınıń qáddi belgilengende (mánisi +0,000), cokol tekshesi biyikligi, hám de qabatlar aralıq tekshe maydanshası astında kiriw esigin esapqa alǵan halda bólmeler hám qabatlar aralıq bastırmalardıń biyikligi belgilenedi.
Bastırmada ıssılıq izolyaciyası qatlamınıń materialı kórsetiledi, onıń qalıńlıǵın esaplap yamasa 4-kesteden qabıl etip alıwımız múmkin. Tóbe bastırmasınıń qıyalıǵı, hámde qırqımǵa túsetuǵın morı hám samallatıw trubaları sızıladı.
Araliq bastirma M1:200

Sizg’an imaratimnin’ araliq bastirmasin bas tiriw ushin plita ha’m manalitniy ushaskadan paydalandim. Bunda П-1 П-2 plitalardi qollandim, П-1 ha’m П-2 plitalardin’ eni , uzinlig’i ha’mde qansha ketkeni to’mendegi kestede ko’rsetiledi.
Bul kestede manalitniy ushaskanin’ metr kvadrati , ati, manalitniy ushaskanin’ sani ko’rsetilgen;
Araliq bastirma ha’m tam bastirma ushin

Keste.

Qabatlar aralıq bastırmalar tiykarǵı konstruktiv elementlerden biri bolıp, onıń ishki boslıǵın bálentlik boyınsha qabatlarǵa bólip turadı. Imaratta jaylasǵan ornına qaray, qabatlar aralıq bastırmalar tómendegi túrlerge bólinedi:
• Podval ústi aralıq bastırmalar
• Qabatlar aralıq bastırmalar
• Tóbe bastırmalar
Podval ústi aralıq bastırma hám tóbe bastırması ıssılıqtı saqlawshı bolıwı da kerek. Qabatlar aralıq bastırmalar menen júk kóteriwshi diywal birikken konstrukciyasına ayrıqsha itibar beriw kerek, sebebi itibarsızlıq penen birikken orında “suwıq kópir” payda bolıp, imarattı qollanıw dáwirinde ayrım kemshiliklerdi keltirip shıǵaradı.
Qabatlar aralıq bastırmalar shawqım otkermeytuǵın bolıwı kerek. Sonıń ushın olarda shawqım izolatsiyasına iye bolǵan kóp qatlamlı konstrukciyalar qollanıladı hám tiykarǵı konstrukciyaları shawqım shıǵarmaytuǵın jumsaq prokladkalar ústine qoyılǵan boladı. Bunnan basqa, qabatlar aralıq bastırmaları imarat klassına cáykes keletuǵın hám otqa shıdamlılıq qásiyetlerine iye bolıwı kerek.
Belgili bir wazıypaǵa mólsherlengen bastırmalar suw ótkermeytuǵın (sanitariya-texnika xanası, juwınıw xanası, kir juwıw xanası bastırması), órt qáwipsizligi, hawa ótkermeytuǵın (tómengi qabatlarında laboratoryalar jaylasqan imaratlar, puwxanalar hám taǵı basqa) talaplarına juwap beriw kerek.
Qabatlar aralıq bastırma imarattıń qaysı jerde jaylasıwdan tısqarı, ornatılıwında industrial bolıwı hám sonıń menen birge onıń konstruktiv sheshimi ekonomikalıq tárepten tejemli bolıwı kerek.
Turaq-jay hám jámiyetlik imaratlar qurılısında plitalı aralıq bastırmalar keń tarqalǵan. Plitalı aralıq bastırmalarda hár túrli betonlardan tayarlanǵan panelli tósemeler tiykarǵı júk kóteriwshi element bolıp xızmet qıladı. Imarattıń konstruktiv sxemasına qaray olar boylama jaylasqan júk kóteriwshi diywallarǵa yamasa kolonnalarǵa tayanǵan panellerden; júk kóteriwshi diywallarǵa yamasa kolonnalarǵa úsh yamasa tórt tárepi menen tayanǵan panellerden ibarat boladı (5-súwret). Paneller gerpish diywallarǵa 120 mm, blok yamasa panelli diywallarǵa bolsa 100 mm iliniwi kerek.
Podval ústi hám tóbe bastırma konstruktsiya sheshimleri
Podval ústi hám tóbe bastırmalarına qoyılatuǵın ulıwma talaplardan tısqarı ayrıqsha talaplar qoyıladı. Sonıń ushında olardıń konstruktiv sheshimi qabatlar aralıq bastırmalardan birqansha parq qıladı. Temir-beton panel yamasa plitadan ibarat tóbe bastırması ústinen mastika hám ıssı bitum járdeminde puw ótkermeytuǵın qatlam jabıstırıladı, soń onıń ústinen ıssılıq ótkermeytuǵın qatlam qalıńlıǵı teplotexnik esaplar járdeminde anıqlanadı.
Podval ústi, koridor hám tómen temperaturalı (ısıtılmaytuǵın) xanalar bastırmasına ıssılıq ótkermeytuǵın qatlam qollanıladı.
Sanitariya-texnika xanaları ústine temir-beton aralıq bastırmalar islewde aralıq bastırma konstrukciyalarına suw ótkermeytuǵın qatlam qollanılıp, onıń diywal menen tutasqan jeri 100 mm joqarıǵa kóterilgen halda qoyıladı.
Imarattıń tóbe bólegin jabıp turıwshı konstruktiv elementler tóbe bastırması dep ataladı.
Tóbe bastırması cherdaklı, cherdaksız, úlken prolyotlı tegis hám keńislik (úlken aralıqqa iye bolǵan) túrlerge bólinedi.
Bastırmalar imaratlardı atmosferadaǵı jawın-shashımlardan saqlawdan tısqarı qısta xana ishinde temperaturanı bir normada saqlap turıwı, jazda bolsa onı quyash tásirinde qızıp ketiwden saqlaw wazıypasın da orınlaydı. Bastırmalar jabıp turıwshı bólimnen hám olardan túsetuǵın júklerdi (turaqlı hám waqtınsha) kóterip turıwshı konstruksiyalardan ibarat boladı.
Bastırmalar tómendegi tiykarǵı talaplarǵa juwap beriwi kerek. Olar ózine túsetuǵın turaqlı (óziniń awırlıǵı) hám waqtınshalıq júklerdi (qar, samal hám qollanılıw dáwirinde túsetuǵın basqa júkler) kóterip turatuǵın bolıwı kerek. Bastırmanı jabıp turıwshı bólimi ózinen suw ótkermeytuǵın, ıǵallıq, hawadaǵı agressiv ximiyalıq elementler tásirine, quyash radiaciyası, suwıqqa, quyashtıń qızdırıwına shıdamlı, qurǵap qalmaytuǵın hám erip ketpeytuǵın bolıwı kerek.
Bastırmalarǵa qoyılatuǵın tiykarǵı talaplardan járe biri olardı qurıw processinde kem qarjı sarıplanatuǵın bolıwı kerek. Sonıń menen birge bastırmalardı qurıwda miynet sarpın kemiyttiriw, miynet ónimdarlıǵın asırıw hám qurılıs montaj jumısları sıpatın jaqsılawǵa alıp keliwshi industrial usıllardı qollawǵa imkaniyat beriw kerek.
Qar ham jawın suwlarınıń aǵıp túsiwin táminlew ushın bastırmalar qiyalıqlı qılıp ornatıladı. Bastırma qiyalıǵı, bastırma materialına hám imarat qurılıp atırǵan rayonlarda qiyalıq úlkenligi, tóbe bastırma materialı qar qatlamı qalıńlıǵın hám onı túsirip jiberiw usılına, jawın-shashım kúshli bolǵan rayonlarda bastırmadan suwdıń tez aǵıp ketiwin táminlewge, qubla rayonlarda bolsa tóbe bastırma materialı quyash radiaciyası tásirine qarap tańlanadı.
Tóbe bastırmalar ádette qiya jaǵdayda, qiyalıqqı qılıp qurıladı. Tóbe bastırması menen imarattıń joqarı qabatı arasındaǵı boslıq cherdak dep ataladı.
Cherdak hár túrli injenerlik áspap-úskenelerdi oraylıq ısıtıw sisteması trubaları, ventilaciya, (hawa tartıwshı áspaplar hám shaxtalar, lift mashina bólimi hám taǵı basqa) jaylastırıw ushın isletiledi.
Cherdakqa kiriw ushın zangiler, esikler hám kiriw túynikleri ornatıladı. Adamlar háreketin esapqa alǵan halda cherdak bálentligi 190 sm den kem bolmaydı. Cherdak ishin jaqtılandırıw hám samallatıw ushın chardaq terezesi ornatıladı.
Qiyalıqlı tóbe bastırmalar forması imarattıń jobasına hám arxitekturalıq kórinisine baylanıslı boladı. Qiyalıq múyishi graduslarda yamasa procent esabınan alınadı.
Eni onsha úlken bolmaǵan imaratlarda qiyalıǵı bir tárepke qiyalanǵan chardoqli tóbe bastırmalar qurıladı. Atmasfera suwları eki qarama-qarsı tárepke aǵıp túsetuǵın eki qiyalıqlı bastırmalar dep ataladı.
Ayrım jaǵdaylarda choqdaq jasaw ushın mólsherlengen xana- mansard xanası jaylastırılıp, olar gerbishli imaratlarda cherdakdan branmauerler járdeminde, aǵash imaratlarda bolsa-qıyın janıwshı peregarotka menen bólingen boladı.
Joqarı qabatlarda jaylasqan xanalar ıssılıǵı aralıq bastırma qatlamı hám bastırmada parlasıwlar payda boladı, olar tóbe bastırmalardıń buzılıwına alıp keliwi múmkin. Sonıń ushın da bunday bastırmalarda ıssılıq izolaciyası material qalıńlıǵı jeterli dárejede alıp, onıń astınan puw izolaciya qatlamın ornatıw hám sonıń menen birge cherdaktı tez samallatıw usılların qollaw kerek boladı. Samallatıwda cherdak terezesinen paydalanıw. Cherdak terezesi cherdak aralıq bastırması betinen 1-1,2m bálentlikte ornatıladı.
Tóbe bastırmanıń forması tikkeley atmosfere suwların bastırmadan tez aǵıp ketiwin táminlew hám qardan túsetuǵın júk tásirin kemittiriwi esapqa alıp tańlanadı.
Qiyalıǵı 30 gradus hám odan úlken bolǵan bastırmalarda qar kem jiynaladı, sebebi óz awırlıǵı menen tómenge súrilip túsip ketedi.
Kem qabatlı imaratlarda atmosfera suwlarınıń tóbe bastırma átirapınan erkin túsiwin táminlew maqsetke muwapıq boladı. Bálentligi 3-9 qabatlı bolǵan imaratlarda bunday suwlardı imarat sırtına ornatılǵan suw aǵarlar járdeminde túsirip jiberiledi.
Bunda imarat diywalınıń suwdan ıǵallanıwı aldın alınadı. Bálentligi 9 qabatdan úlken imaratlarda bolsa ádette aralas tegis bastırmalar qollanılıp, suwlar imarat ishine, yaǵnıy kanalizaciya quwırları arqalı shıǵarılıp jiberiledi.
Qiyalıqlı bastırmalardıń júk kóteriwshi konstruksiyaları keminde eki tayanıshqa tirelgen stropila balkaları (stropila, brus, kruglyak) hám stropila fermaları esaplanadı. Bul konstruksiyalar ústinen bastırmanı kóterip turıwshı taxtaylar yamasa reykalar jatqızıladı. Tayanıshlar aralıǵı 6m shekem bolǵan prolyotlar ústinen stropila balkaları ornatıladı. Úlken prolyotlı yamasa prolyotlarda aralıq tayanıshları bolmaǵan (máselen: tamashagóyler zalı, sport zalları h.t.b.) bastırmalarda stropila fermaları qollanıladı. Bunday jaǵdaylarda cherdak aralıq bastırması aspa kórinisinde boladı. Stropilanıń ayrım elementlerin óz-ara biriktiriw ádette oyıp alınǵan jerlerge element ushların túsiriw yamasa metall qatırǵıshlar (shegeler, boltlar, biriktirgishler) járdeminde ámelge asırıladı.