Bilishning mazmun va mohiyati ma'ruzani olib borish texnologiyasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
 
 
HISSIY, EMPIRIK, NAZARIY, MANTIQIY VA INTUITIV
BILISH DARAJALARI 
1. Ma'ruzani olib borish texnologiyasi 
Talabalar soni:
Vaqti:
2 soat 
Mashg
‘ulot shakli 
Amaliy mashg
‘ulot. Hissiy, empirik, nazariy, mnatiqiy va intuitiv 
bilish darajalari 
Mashg
‘ulot rejasi 
1. 
Hissiy darajasi bilimning shakllari
2. 
Empirik va nazariy bilishning o
‘zaro 
aloqdorligi 
3. 
Mantiqiy shakllari 
Mashg
‘ulotning maqsadi:
Pedagogik vazifalar 
O
‘quv faoliyati natijalari: 
Hissiy darajadagi bilim va uning shakllari 
Xissiy bilimni tushunish shakllari. 
Empirik bilim va uning shakllari.
Empirik bilimni tushunish, taxlil qilish. 
Eksperiment va ularning turlari 
Tajriba va uning amaliyot bilan muvofiqligi 
O
‘qitish usullari va texnika 
Ma'ruza, «aqliy hujum», T-sxema, munozara, muammoli vaziyatlar usuli.
O
‘qitish vositalari 
Ma'ruzalar matni, tarqatma materiallar, slaydlar, proektor. 
O
‘qitish shakllari 
Jamoa, to
‘g‘ridan-to‘g‘ri va guruhlarda ishlash. 
O
‘qitish shart-sharoiti 
Texnik vositalar bilan ta'minlangan auditoriya. 
Monitoring va baholash 
Og
‘zaki nazorat, test nazorati, savol-javob, o‘z-o‘zini nazorat qilish, 
reyting tizimi asosida baholash. 
2. Ma'ruzaning texnologik kartasi 
Ish jarayonlari 
vaqti 
Faoliyatning mazmuni 
o
‘qituvchi 
Talaba 
I-bosqich. 
Kursga va 
mavzuga kirish. 
(20 minut) 
1.1Mavzu nomini aytib, uning doirasida dastlabki umumiy 
tasavvurni beradi hamda uslubiy va tashkiliy tomonlari bilan 
tanishtiradi. 
Tinglaydilar. 
1.2. Mavzuning mohiyati bilan tanishtiradi, uning boshqa mavzular 
bilan uzviyligi haqida qisqacha ma'lumot beradi.
Tinglaydilar. 
1.3. Mavzu yakunida talabalar reyting nazorati mezonlari asosida 
baholanadi 
O
‘UM ga qaraydilar. 
1.4. Fanni o
‘zlashtirishda foydalanish uchun zarur bo‘lgan 
adabiyotlar ro
‘yxati bilan tanishtiradi. 
O
‘UM ga qaraydilar. 
1.5. Birinchi o
‘quv mashg‘uloti mavzusi bilan tanishtiradi va uning 
maqsadi, o
‘quv faoliyati natijalarini bayon qiladi. 
Mavzu nomini yozib oladilar. 
1.6. Birinchi mavzu yuzasidan aqliy hujum qoidasi asosida dars 
o
‘tkazishni taklif etadi. Doskaga «Empirik bilish» deb yozadi. 
Talabalar 
tomonidan 
aytilgan 
fikrlarni 
yozib 
boradi 
va 
umumlashtiradi 
Tushunchalarni erkin fikr 
orqali bildiradi. 
II-bosqich. 
Asosiy 
(50 minut) 
2.1. Mavzu rejasi va tayanch tushunchalar bilan tanishtiradi.
Tinglaydilar.
2.2. Mavzunini reja bo
‘yicha tahlil qiladi, har bir rejani nihoyasida 
umumlashtiradi. Jarayon kompyuter slaydlarini namoyish qilish 
bilan olib boriladi
Tinglaydilar. Slaydga e'tibor 
qaratadi, uni o
‘ziga yozib 
oladi va savollar beradi.
2.3. Har bir rejani mustahkamlash uchun quyidagicha savollar 
beradi: 
1. 
Nazariy bilim na uning shakllari 
2. 
Gipoteza, nazariya, tamoyil, paradigmalarning 
o
‘ziga xos xususiyatlari. 
3. 
Tafakkur va uning mohiyati. Tafakkur shakllari 
Savollarga javob beradilar, 
erkin bahs-munozara 
yuritadilar.
2.4. Tayanch iboralarga qaytiladi. Talabalar ishtirokida ular yana bir 
bor takrorlanadi. 
Har bir tayanch tushuncha va 
ibo-ralarni muho-kama 
qiladilar. Konspekt qila-dilar.
III-bosqich. 
Yakuniy 
bosqich. 
(10 minut) 
3.1. T-sxema texnikasidan foydalanil-gan holda juft-juft bo
‘lib 
ishlash uchun tinglovchilarga: «Hissiy, empirik va nazariy bilish 
darajalarining birligi 
Hissiy, empirik vanazariy bilish darajalarining farqi Hissiy, empirik 
va nazariy bilish darajalarining birligi. Hissiy, empirik va nazariy 
Mustaqil
T-sxemani to
‘ldiradilar. 
Erkin fikrini bayon etadi.

---

bilish darajalarining farqi 
” degan savol yozilgan tarqatma 
materiallar tarqatadi. Ushbu texnika orqali mavzu bo
‘yicha 
yakunlovchi xulosa qiladi 
3.2. Talabalarning faoliyatiga baho qo
‘yiladi va rag‘batlantiriladi.
Eshitadi.
3.3. Kelgusi mashg
‘ulotga tayyorgarlik ko‘rish uchun topshiriqlar va 
foydalani-ladigan adabiyotlar ro
‘yxati beriladi.
Eshitadi va
O
‘UM ga qaraydilar.