Bino va inshootlarni barpo etish tehnologiyasi

2. 
Sanoat va fuqaro binolari uchun nolg’ tsikli ishlari 
 
Qurilish maydonini o’zlashtirish jaraynida dastlab uni vertikal rejalash 
bo’yicha ishlar bajarilishi, vaqtinchalik yo’llar qurilishi yki doimiy yo’llar uchun 
monolit temir beton asoslar qurilishi, transformator podstantsiyasi montaj qilinishi 
kerak. 
Nolg’ tsiklidagi ishlar tarkibiga quyidagilar kiradi: 
• kotlovanni kavlab, asosini fundament (poydevor) uchun tozalash; 
• suvni chiqarish va suv satxini kamaytirish; 
• binoning yerosti qismini montaj qilish uchun tayyrgarlik ishlari – o’ziyurar 
kran uchun kuchaytirilgan asosni qurish; 
• kovlangan kotlovanda poydevorlar o’qlarini rejalash; 
• binoning yerosti qismini, shu jumladan poydevorni, poydevor to’sinlarini, 
yerto’la devorlarini montaj qilish; 
• vodoprovod, kanalizatsiya, gazoprovod, issiqlik tarmog’i, suv oqib 
chiqishi, 
drenaj 
kanalizatsiyasi, 
telefon 
va 
elektrokabellarning 
yerosti 
kommunikatsiyalarini o’tkazish; 
• pol qurish uchun betonli asosni tayyrlash; 
• binoning y e rosti qismi ustidan oraypmani montaj qilish; 
• poydevorlar va y e rto’la devorlarini gidroizolyatsiyalash; 
• quyinlarga gruntni zichlashtirib qayta tukish; 
• binoning yer ustki qismini montaj qilishga tayyrgarlik ishlari – kranosti 
yo’llarini kuchaytirilgan asosga o’rnatish va minorali kranni montaj qilish. 
Nolg’ tsikli ishlari gruntga ishlov berish texnologiyalariga va yer 

---

38 
inshootlarining turli xildagi, shakldagi va kunduzgi sirtga nisbatan joylashgan turlariga 
asoslanadi. Mazkur darslikda bu texnologiyalar mufassal ko’rib chiqilmaydi,
chunki u avvalgi ―Qurilish jaraynlari texnologiyasi‖ kursida ancha katta hajmni 
egallaydi. 
Binoning yer osti qismi unga zarur barcha kirishlar bilan barpo etilganda, 
binoning y e r ustki qismini ortiqcha kavlashlarsiz qurishni va uni foydalanishga 
topshirishni tahminlanganida nolg’ tsikli ishlari tugallangan hisoblanadi. Nolg’ 
ishlarning qiymati o’rtacha qurilishning umumiy qiymatining 20 % gacha qismini, 
mehnat sarflari esa umumiy mehnat harajatlarining 30 % gachasini tashkil etadi.