Binolarning texnik ekspluatatsiyaga xos xususiyatlari

5. POLLARDAN FOYDALANISH
O rayopm alam ing yuqori q atlam i b o ‘lgan pollar, 
binoning boshqa konstruksiyalariga nisbatan tezroq es- 
kiradi, unga doim iy qarnvni talab etadi va tez-tez 
ta ’mirlab turiladi.

---

Agar orayopm alam i um um an ko‘rib chiqsak, ular 
asosan to ‘rt qatlamdan iborat:
— temirbeton panellar, to ‘shama yoki to ‘shamali bal- 
kalaming yuk kolarish asoslari;
— pollarning jihozi — orayopmaning ishchi, himoya 
va bezak vazifalarini o ‘tovchi yuqori qatlami;
— issiqlik va tovush izolyatsiya qatlamlari (yuqori va 
pastki orayopma uchun); bu vazifani yo tem irbeton 
orayopma, panelining o ‘zi, yo qo‘shimcha issiqlik va to­
vush izolyatsiya qatlami bajaradi;
— gidroizolyatsiya qatlamlari pollari gruntda bolganda 
u lam i grunt nam ligidan him oyalash uchun, pollar 
orayopma ustida bo lg an hollarda esa — ulami hojathona 
va h o i jarayonli honalardagi nam likdan himoyalash 
uchun barpo etiladi.
Orayopmalaidagi sanab olilgan to ert qatlami materiali 
va konstruksiyasi b o ‘yicha juda k o ‘p variantlar mavjud; 
zotan ulaming barchasi uchun mustahkamlik, barqaroriik 
va umrboqiylik muhim hisoblanadi. Bu sifatiar pollaiga tuiii 
materiallar va konstruksiyalar orqali beriladi. Polning jihozi 
donador materiallardan: taxtali, parket taxtachasi, sinte­
tik plita yoki rulonli material, monolit beton, sement, 
asfaltdan ham b o lish i mumkin. Pol jihozi qo'yiladigan 
to'sham aning qatlamiga va uning mahkamlanishi (ye- 
limlash, mixlash va boshqalar)ga bogliq.
D onador m ateriallaidan iborat eng keng tarqalgan 
pollar eng qimmat (bino naram ng 10 — 14%) va sermeh- 
natli bo‘lib chiqdi. Orayopmalaming yuk ko‘taruvchi asosi 
panel yoki to ‘shamalar montaji kranlar yordamida tez 
amalga oshiriladi, biroq bu narsa butun orayopma tuzilmasi 
m ehnat sarfining taxminan 10% ni tashkil etadi, 90% esa

---

m ateriallam i qo‘l bilan yotqizish va har bir xonadagi 
gkiroissiqlik va tovush izolyatsiyasi tuzilmali pol qatlamlariga 
to ‘g‘ri keladi.
Bino pollan ko‘pgina mutahassislaming diqqat mar- 
kazida deyish mumkin. Ular pollammg aizon va kam meh- 
nat sarfli konstruksiyalarini yaratishga intilmoqdalar.
X onalam ing ichki ko‘rinishi k o ‘p jihatdan pollar- 
ning holatiga bog‘liq, shu sababli turar-joy xonalari va 
jamoat bindarida qizil va mustahkam navii daraxt yog‘och- 
laridan iborat parket pollar, linoleum va rasmli sintetik 
pKtalar, mineral mateiiallardan bolgan metlax plitalaridan 
(vestibyullardan, zim poyalar va hojathonalarda) keng 
foydalaniladi.