Biolog 10 indd

Bronza qo‘ng‘izlarining kuzatilayotgan 
belgilari
O‘zaro o‘xshash yoki farq 
qiladimi?
Bosh, ko‘krak, qorin qismlarining mavjudligi
Ustki – qattiq qanotlarining mavjudligi
Oyoqlarining soni
Mo‘ylovlarining shakli
Mo‘ylovlarining uzunligi
Qanotlarining rangi
Qanotlaridagi chiziqlar shakli
Qanotlaridagi chiziqlar soni
Quyidagi savollarga javob yozing: 
1. Bir turga mansub organizmlar o‘rtasidagi o‘xshashlikning sababi nimada? 
2. Bir turga mansub organizmlarning bir-biridan farq qilishining sababi 
nimada? 
3. Irsiyat va o‘zgaruvchanlikning evolutsiyadagi ahamiyatini yozing. 
4. Xulosa chiqaring.
41-§. YASHASH UCHUN KURASH VA UNING TURLARI
Sizlar kundalik hayotda qoqio‘t, ituzum, uy pashshasi, baqalar va boshqa 
hayvonlar, o‘simliklar o‘zidan ko‘p nasl qoldirishini kuzatgansizlar. Ko‘p 
hollarda qoldirgan naslning barchasi voyaga yetmay nasl berishga ulgurmaydi. 
Ularning ko‘pchiligi shaxsiy taraqqiyotning turli bosqichlarida nobud bo‘ladi. 
Nobud bo‘lish sabablari har xil: oziqaning yetishmasligi, dushmanlarning 
hujumi, ob-havoning noqulay kelishi. Binobarin, har bir tirik mavjudot yashash 
uchun va nasl qoldirish uchun doimo kurashadi. Darvin yashash uchun kurash 
iborasini keng ma’noda, ya’ni organizmlarning o‘zaro hamda anorganik 
tabiatning noqulay sharoitlari orasidagi murakkab va xilma-xil munosabatlarini, 
shuningdek, normal nasl qoldirish layoqatini tushungan.
Yashash uchun kurash xillari. Darvin yashash uchun kurashning uch xil: 
a) har xil turga kiruvchi organizmlar orasidagi kurash; b) bir turga kiruvchi 
organizmlar orasidagi kurash; d) organizmlarning organik tabiatning noqulay 
sharoitlariga qarshi kurashi kabi formalarini farqlagan.

---

176