Biologiya-11-sinf-imtihon-javoblari pdf

2-savolga javob: 
Jinsiy tarkibi.
Ko‗pgina turlarda jinsni aniqlashning genetik mexanizmi jinslarning birlamchi nisbati –
avlodda jins bo‗yicha 1:1 nisbatda ajralishni ta‘minlaydi. Erkak va urg‗ochi organizmlar
yashovchanligining farq qilishi evolutsiya jarayonida shakllangan belgi bo‗lib, shu sababli populatsiyada 
bunday nisbat har doim ham kuzatilmaydi. Birlamchi nisbat yoshi katta individlarga xos bo‗lgan
nisbatdan farq qiladi. Populatsiyada jinslar nisbati, ayniqsa,
urchiyotgan urg‗ochilar hissasi populatsiya
miqdorining keyingi o‗sishida katta ahamiyatga ega.
Yosh tarkibi – turli yoshdagi organizmlar
guruhlarining nisbati sanaladi. Hayvonlarning tabiiy populatsiyalarida uch xil yoshdagi guruhlar
farqlanadi: jinsiy jihatdan yetilmagan va hali nasl qoldira olmaydigan yosh organizmlar 
(predreproduktiv), jinsiy voyaga yetgan (reproduktiv) organizmlar, ko‗payish
xususiyatini yo‗qotgan, nasl bermaydigan qari organizmlar (postreproduktiv). Hayvonlarning
populatsiyalaridagi turli yoshdagi guruhlarning miqdor nisbatini yosh piramidasi yordamida ifodalash
mumkin.  Tug‘iluvchanlik
– organizmlarning ko‗payishi hisobiga populatsiyada vaqt birligida paydo
bo‗lgan organizmlar soni. Tug‗iluvchanlik individlar soni o‗zgarishining muhim demografik xususiyatidir.
Odatda, tug‗iluvchanlik oshgan sari populatsiyada organizmlar soni ortadi. Ba‘zan populatsiyada 
tug‗iluvchanlik yuqori bo‗lsa-da, organizmlar soni o‗zgarmasdan qoladi yoki kamayib boradi. Bu o‗lim
ko‗rsatkichining yuqoriligi yoki qandaydir boshqa sabablar, masalan, organizmlarning yangi hududlarni
egallashlari bilan bog‗liq. O‘lim ko‘rsatkichi –
vaqt birligida nobud bo‗lgan organizmlar soni. Bu de mo 
grafik jarayonlarning xususiyatlaridan biridir. Tug‗iluvchanlikka qarama-qarshi xususiyat bo‗lgan o‗lim
tabiiy populatsiyalardagi organizmlar soniga ta‘sir ko‗rsatadi. Tug‗iluvchanlik normal kechayotgan
sharoitda o‗lim ko‗rsatkichi ga qarab populatsiyadagi organizmlar sonining kelajakda o‗zgarishini bashorat 
qilish mumkin. Agar o‗lim ko‗rsatkichi ortsa, organizmlar soni kamayib boradi. Agar o‗lim ko‗rsatkichi
o‗zgarmasa, organizmlar soni doimiyligicha qoladi. Agar o‗lim kamaysa, organizmlar soni ortadi. 
3-savolga javob
:
Organlar 
ishiga ta`siri 
Ko`z 
qorachig`i 
yurak 
Qon tomiri 
Bronx 
Me`da 
Ichaklar 
Simpatik 
nerv 
sistemasi 
torayadi 
Ishi 
tezlashadi
torayadi 
kengayadi 
Ishi susayadi 
Ishi susayadi 
Parasimpatik 
nerv 
sistemasi
kengayadi 
Ishi 
sekinlashadi 
kengayadi 
torayadi 
Ishi tezlashadi Ishi tezlashadi 
Gipofiz bezi toraytiradi 
tezlashtiradi toraytiradi 
kengayadi 
tezlashtiradi 
tezlashtiradi 
Buyrak usti 
bezi 
toraytiradi 
Ishini 
tezlashtiradi 
torayiradi 
kengayadi 
sekinlashtiradi sekinlashtiradi 
Qalqonsimon 
bez 
kengaytiradi Ishi 
tezlashadi
torayadi 
torayadi 
sekinlashtiradi sekinlashtiradi