Biologiya-11-sinf-imtihon-javoblari pdf

Davlat buyurtma 
qo‘riqxonalari 
(zakazniklar)
– muhofaza qilinadigan hududlar, ularda tabiiy 
boyliklardan cheklangan miqdorda foydalangan holda ovlanadigan hayvonlar va o‗simliklar muhofaza qilinadi. 
Zakazniklar dorivor o‗simliklar, qo‗ziqorinlar, rezavor mevalarni terish, baliq tutish uchun xizmat qiladi va
odatda, ma‘lum muddatga tashkil etiladi. Zakazniklarda muhofaza ostiga olingan obyektlarga zarar
keltirmaydigan
darajada cheklangan xo‗jalik faoliyati amalga oshiriladi. Sanoat ahamiyatiga ega hayvonlar, qushlar uya
quradigan, baliqlar uvildiriq sochadigan va parvarishlanadigan, dorivor o‗simliklar o‗sadigan joylarga zarar 
yetkazmagan holda faoliyat yuritiladi. Zakazniklar o‗simliklar olami va hayvonot dunyosi boyliklarini
saqlanishini ta‘minlab, qo‗riqxonalar tizimini sezilarli darajada to‗ldiradi.
@UzBMBA
@UzBMBA
@UzBMBA
@UzBMBA

---

Milliy (tabiiy) bog‘lar
– qo‗riqlanadigan hududlar va suv sathining cheklangan qismi, u yerda ekologik,
tarixiy va estetik ahamiyatga ega tabiiy majmualar joylashgan. Qo‗riqxonalardan farqli ravishda, milliy
bog‗lar maydonining bir qismi muntazam ravishda tashrif buyurish uchun ochiq bo‗ladi. 
Botanika va zoologiya bog‗lari. Hayvonlarning va o‗simliklarning noyob turlari sonini saqlash va tiklash 
ishida botanika va zoologiya bog‗lari muhim ahamiyatga ega. Ular tabiatda yo‗q bo‗lib ketayotgan alohida
organizm turlarini qutqarish va shu bilan biosfera tirik moddalari genofondini, uning bioxilma-xilligini
saqlash imkonini beradi. 
Tabiat yodgorliklari
– ilmiy, madaniy – o‗quv yoki estetik jihatdan ahamiyatga ega. Davlat tomonidan
qo‗riqlanadigan tabiat obyektlari: daraxtzorlar, ko‗llar, sharsharalar, qadimiy bog‗lar, alohida daraxtlar, 
qadimgi
turlar.Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar sifatida O‗zbekistonda davlat qo‗riqxonalari, milliy bog‗,
ekomarkaz, davlat buyurtma qo‗riqxonalari, tabiat yodgorliklari hududlari faoliyat ko‗rsatmoqda. Bu
hududlarda «Qizil kitob»ga kiritilgan, yo‗qolish ehtimoli bo‗lgan o‗simlik va hayvon turlari davlat 
muhofazasiga olingan. 
1-savol javobi
:
Mezozoy erasining yura davrida dastlabki yopiq urug‗li o‗simliklar paydo bo‗ldi. Yopiq urug‗li 
o‗simliklarda idioadaptatsiya natijasida bir yillik, ikki yillik va ko‗p yillik o‗t o‗simliklar, chala buta va
buta, daraxtlar vujudga kelgan. Ular orasida umumiy degeneratsiyaga uchragan parazit o‗simliklar ham
bor. Yopiq urug‗li o‗simliklarda tayanch, zaxira to‗plash vazifasini bajaradigan ildiz, poya, fotosintezni
amalga oshiradigan barg singari morfologik, anatomik va fiziologik jihatdan takomillashgan vegetativ
organlar mavjud. Bo‗r davrining o‗rtalariga kelib o‗simliklar olamida yopiq urug‗li o‗simliklarning
hukmronligi boshlangan. Yopiq urug‗li o‗simliklarning yuqori darajadagi evolutsion moslanishga egaligi 
Yer yuzida keng tarqalishi va rivojlanishining asosiy sabablaridan biri sanaladi. Ekologik va genetik
omillar (aneuploidiya, poliploidiya)ga asoslangan adaptiv reaksiyalar natijasida har xil ekologik muhitga
moslashgan turlar vujudga kelgan. Barcha o‗simliklar uzoq tarixiy rivojlanish natijasida vujudga kelgan
va biotsenozning asosiy tarkibiy qismi bo‗lib, undagi oziq zanjirining asosini tashkil etadi va amalga
oshiriladigan fotosintez jarayoni natijasida havodagi karbonat angidrid miqdori me‘yorlashadi,
kislorodning miqdori ortadi.