Bioxilma- xillik tushunchasi va uni atrof-muhit muxofazasidagi o’rni

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI


GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI

“Biologiya” kafedrasi

“Botanika” fanidan

Kurs ishi

Mavzu: Qirqbo’g’imtoifa o’simliklarbo’limi.


Bajardi: “Biologiya” yo`nalishi 10-21 - guruh
talabasi Abdukarimova Muxlisa

Tekshirdi:Tagayeva D.

Guliston 2022 yil

Mundarija:


Kirish.......................................................................................................................3
I.Adabiyotlar tahlili.......................................................................................5

2. 
   Asosiyqism.
   

2.1. O’zbekiston hududining floraviy tuzilishi..................................................8
2.2. Qirqbo’g’imtoifa o’simliklar haqida dastlabki tushunchalar………….…..11
2.3. Bo’lim vakillarining tuzulishi va tarqalish areali………………………….17
2.4. Qirqbo’g’imsimonlar sinfiga kiruvchi turkum va turlar tarkibi….…….....19
III.Xulosa..............................................................................................................24
Foydalanilgan adabiyotlar....................................................................................25


KIRISH
O‘simlik hayot manbai, shu bois tabiatdagi barcha tirik mavjudotlarni o'simliklar olamisiz tasavvur etish qiyin. O'simliklar qadim zamonlardan ayni vaqtgacha tabiat va insonlar hayotida katta ahamiyatga ega. Yer yuzida o'simliklar turlari juda keng tarqalgan. Ularni tabiatning turli burchaklarida va har xil ekologik sharoitda, boshqacha qilib aytganda, jazirama cho'llardan baland qorli cho'qqilargacha bo'lgan turli tuproq va iqlim sharoitida uchratish mumkin. Hozirgi ma’lumotlarga ko'ra, Yer yuzida tuban va yuksak o'simliklarning 500 mingga yaqin turlari o'sadi. O'rta Osiyoda yuksak o'simliklarning 8097 ta va O'zbekistonda 4500 ga yaqin turlari uchraydi. Bu o'simliklardan oqilona foydalanish va ularni muhofaza qilish botaniklardan ularni har tomonlama mukammal o'rganishni talab etadi. Buning uchun ularning qanday taksonomik birliklardan tashkil topganligini, hayoti, rivojlanishi, tashqi va ichki tuzilishi, tarqalishi, o'sish sharoiti, turli omillarning ularga ta’siri hamda o'tmishini chuqur o'rganish zarur. O'simliklar dunyosi sodda tuzilishga ega bir hujayrali o'simliklardan tarixiy taraqqiyot jarayonida asta-sekin takomillashib borgan. Natijada murakkab tuzilishga ega va hozirgi paytda Yer yuzi o'simliklar qoplamida ustunlik qilayotgan gulli (magnoliyatoifa) o'simliklar paydo bo'lgan. Mazkur darslikning asosiy maqsadi o'simliklarning hujayra va to'qimalardan tuzilganligini, ularning tuzilishi va funksiyalarini, vegetativ va generativ organlarining xilma-xilligini, ularning ichki tuzilishini, anatomiyasini, turli sistematik kategoriyalar (bo'lim, ajdod, qabila, oila va boshqalar.)ga mansub o'simliklarning tarixiy taraqqiyot jarayonida shakllanganligini, turlarning o'simliklar qoplami (fitotsenoz) da tutgan o'rni va tashqi muhit bilan bog'liqligi, ularga turli omillarning ta’sirini atroflicha o'rganishga qaratilgan.
Bularbirginainsonhayotidaginaemas, balkitabiatdagimavjudbarchaqurt–qumursqalardantortibtoulkanumurtqalihayvonlarhayotidahamg‘oyatkattaahamiyatgaegadir. Chunki, ularsiztirikorganizmningyashashimumkinemas. O‘simliklarbiznioziq - ovqat, kiyim – kechak, dori – darmon, qurilishmateriallariuchunxomashyo, yoqilg‘i, chorvamollariuchunyem – xashak; chorvamollariesabizgago‘sht, sut, teri, yog‘kabiinsonuchunzarurbo‘lganmahsulotlarniyetkazibberadi, qolaversa, tirikorganizmuchunhayotiyzarurhisoblanmishhavonihamtozalabyetkazibberadi.