Birlashgan Arab Amirliklari

Birlashgan Arab Amirliklari

Iminov Dilmurod

Xalqaro munosabatlar

Davlat haqida umumiy ma’lumot

• Birlashgan Arab Amirliklari (Birlashgan Arab Amirliklari) poytaxti — Abu Dabi shahri.
• BMT aʼzosi.
• Davlatni boshqarish shakli mutloq monarxiya.
• Maydon 82,880 km².
• Milliy pul birligi — dirham (AED).
• Rasmiy din — islom.
• Musulmonlar — 96 %, boshqalar — 4 %.

Davlat ma’muriyati

Davlat tuzilishi:
Markaziy hokimiyati maxsus vakolatlarga ega bo‘lgan amirliklar federatsiyasi.
Federatsiyaga yetti arab amirliklari: Abu-Dabi, Ajiman, Dubay, Ras-al-Xayma, Umm-al-Kavayn, Sharja hamda Al-Fujayra kiradi.
BAA 1971-yil 2-dekabrda mustaqillikka erishdi. Mustaqillikka qadar u Buyuk Britaniya protektorati (qaram davlati) hisoblanib, uning oldingi nomi Shartnomaviy Ummon bo‘lgan. Buyuk Britaniya BAAga mustaqillik bergan kun (1971-yil 2-dekabr) milliy bayram — Federatsiyaning tashkil topgan kuni sifatida nishonlanadi. Ijro etuvchi hokimiyat Prezidentga hamda hukmdorlarning
Oliy Kengashiga tegishlidir. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni bir palatali Federal Milliy Kengash amalga oshiradi.
Siyosiy partiyalar mavjud emas.
Zayd bin Sulton Ol Nahyon Birlashgan Arab Amirliklarining birinchi Prezidenti bo'lgan va millatning otasi sifatida tan olingan.

Aholisi va til

BAA aholisi — 2020 yilda taxminiy 9,89 million kishini tashkil etdi.
Shundan 1.4 mln amirlik aholisi, 7.8 mln chet ellik kishilar tashkil qiladi
Rasmiy tili - arab tili, bundan tashqari ingliz, hind, urdu va fors tillaridan ham foydalaniladi.
Soʻnggi yillarda Dubayga rus turistlar tashrifi koʻpligi sababli mehmonxonalarda ishchilar rus tillarida ham suhbatlashmoqdalar

• БААда нефт конлари топилгунга қара, 1950-йилларгача иқтисодиётнинг асосий тармоқлари балиқчилик ва марварид қазиб олиш эди.
• 1962 йилда Абу-Даби нефт экспортини бошлаган биринчи амирлик бўлди. Мамлакат иқтисодиёти 1973 йилда нефт нархи ошиб кетиши билан кескин ўзгарди. Бунинг шарофати билан БАА жадал ривожланиш йўлини босиб ўтди ва 25 йил ичида юксак иқтисодий фаровонликка эришди.

Chegaradoshligi

BAA da oylik

• O’rtacha oylik 4 ming dollar
• Tub aholi bu pulga ishlashdan ko’ra, davlat ta’minotini afzal ko’rishadi, davlat ular uchun maxsus ish o’rinlari tashkiol qilgan
• Nafaqaga 20 yillik ish stajidan so’ng chiqsa bo’ladi, bunigng uchun
• erkaklar 55 yosh
• ayollar 50 yosh
• oylik va nafaqani bir vaqtda olish mumkin emas MBM 2780 $

Migratsiya

• Asosiy ishchi kuchi
• Hindlar 2.9 mln
• Pokistonliklar 1.1 mln
• Bangladeshliklar 1.1 mln
• Misrliklar, Eronliklar va boshqalar

Mamlakat iqtisodiyoti

• Mamlakatning asosiy exporti neft-gaz hisoblanadi (85%)
• Turizm
• Birlashgan Arab Amirliklari iqtisodiyoti (yoki BAA) kattaligi bo'yicha ikkinchi o'rinda turadi Yaqin Sharq (keyin Saudiya Arabistoni ) bilan yalpi ichki mahsulot (YaIM) 2020 yilda 354 milliard AQSh dollarini (1,3 trillion AED) tashkil etdi.

Ayollar

• BAA konstitutsiyasiga ko’ra, ayollar erkaklar bilan teng huquqlilik, ta’lim olishi va ishlashi mumkin.
• Ajralish holati yuz berganda nikoh shartnomasiga ko’ra ish ko’riladi, ammo g’arb huquqiy amaliyotidan farqi oiladagi farzandlar otasida qoladi, hatto ayol horij fuqarosi bo’lsa ham.

Harbiy harakatlari

• BAAning mustaqillikdan keyingi tarixida birinchi urush Eron-Iroq jangi bo‘ldi (1980–1988-yillar). Ba’zi amirliklarning hukmdorlari Iroqni, boshqalari Eronni qo‘llab-quvvatladi. 1978-yilda Sharjada hokimiyat uchun kurash boshlanganda amirliklar o‘rtasidagi ziddiyatlar avjiga chiqdi: Abdul Aziz al-Qosimiy hokimiyatni ukasi hukmron shayx Sulton ibn Muhammad al-Qosimiydan olishga harakat qildi. Abdul Azizga Shayx Zayd yordam berdi. Ziddiyatli vaziyat hukmdorlar oliy kengashi yig‘ilishidan keyingina hal qilindi, unga ko‘ra, shayx Sultonning hokimiyati tiklandi.
• BAAning yaqin tarixiga nazar soladigan bo‘lsa, u 2003-yildagi Iroq urushida o‘z hududiga AQSh qo‘shinlarini joylashtirishga ruxsat bergan va BAA hukumati iroqlik jabr ko‘rgan aholiga gumanitar yordam ko‘rsatdi.

O’zbekiston bilan aloqalari

• BAA o‘rtasida diplomatik aloqalar 1992-yil 25-oktabr kuni o‘rnatilgan.
• Shavkat Mirziyoyev 24-26 mart kunlari Abu-Dabi Amirligi valiahdi Muhammad bin Zoid Ol Nahayon taklifiga binoan rasmiy tashrif bilan ushbu davlatda bo‘ldi.
• Tashrif davomida ko‘p qirrali ikki tomonlama hamkorlikni yanada kengaytirish, savdo-iqtisodiy, investitsiyaviy, innovatsion, bank-moliya, madaniy-gumanitar va boshqa sohalardagi amaliy aloqalarni mustahkamlash masalalari muhokama qilindi. Shuningdek, xalqaro va mintaqaviy siyosatning dolzarb masalalari yuzasidan fikr almashildi.
• Tashrif yakunida O‘zbekiston Respublikasi va BAA o‘rtasida Qo‘shma bayonotni qabul qilish, investitsiyalar, moliya, qayta tiklanadigan energetika, sanoat va infratuzilmani rivojlantirish, qishloq xo‘jaligi, bojxona ma'muriyatchiligi, mehnat resurslari, madaniyat va boshqa sohalardagi hamkorlikka oid ikki tomonlama hujjatlarni imzolash ko‘zda tutilgan.

E’tibor uchun rahmat