Bituruv malakaviy ishi

Issiqlik zarbi (elitishi)
Issiqlik zarbi ko`p uchramaydi, lekin juda xavfli bo`ladi. U ko`pincha havo
issiqligida katta yoshdagi odamlar, semiz va aksari piyonistalarda kuzatiladi.
Belgilari: Badan terisi qip-qizarib, juda issiq va quriq bo`lib turadi. Hatto qo`ltiqlaridan ham nam qochadi.
Odamning harorati juda yuqori, hatto 42°S dan ham ortiq bo`ladi. Ko`pincha u hushdan ketadi.
Davolash: Tana harorati zudlik bilan pasaytirilishi kerak. Odamni salqin
joyga qo`ying.
Uni sovuq (iloji bo`lsa muzdek) suv bilan namlang va yelping. Bu amalni isitma tushguncha davom ettiring. Tibbiy yordamga murojaat qiling.
Burundan oqayotgan qonni qanday to’xtatish mumkin ?
1. Tinch o‘tiring.
2. Burundagi qon va shilimshiqni chiqarib tashlash uchun sekin asta burningizni qoqing.
3. Burunni 10 minut yoki qon to‘xtaguncha qattiq qisib turing.
Agar bu qonni to‘xtatmasa iloji bo‘lsa, paxtani vazelingaho‘llab oling (uning o‘rniga eritilgan qo‘y yog‘i ishlatilsa ham bo‘laveradi) va pahtani uchi burundan biroz chiqib turadigan qilib kirgizib qo‘ying.
So‘ng burunni yana qattiq qising. Lekin 10 minutdan ortiq qisib turmang. Boshni orqaga qayirmang. Paxtani qon to‘xtagandan so‘ng ham bir necha soatga qoldiring, so‘ng uni asta sekin olib tashlang.
Katta odamlarda qon burunning orqa qismidan oqishi mumkin va uni qisish bilan to‘xtatib bo‘lmaydi.
Bunday hollarda, ushbu odamga tishlab turgani po‘kak, makka o‘zagi kabi kichik narsalarni bering va qon to‘xtamagunga qadar oldinga engashib, tinch, iloji boricha yutinmasdan o‘tirishga harakat qilsin. (Po‘kak uning yutinmasligiga va qonning tezroq ivishiga yordam beradi).
Oldini olish:
Agar burnidan tez-tez qon oqib tursa, bunday odam burnining ichiga ozgina vazelinni kuniga 2 mahal surtishi kerak. Yoki tuzli suvda burnini chayqasin (303-bet).
Apelsin, pomidor, bulg‘or qalampiri va S (Ц) vitaminiga boy boshqa meva-chevalarning iste’mol qilinishi tomirlarni mustahkamlaydi va burun kamroq qonaydi.