“Biznes boshqaruv asoslari” fanidan

Xulosa. 
Ayrim tadqiqotlar menejmentni kishilardan nafli samaralar olish sanʼati, deb 
hisoblaydilar. Mukammal menejment ning xos belgilari: faoliyatga, izlanishga 
tarafdorlik; oddiy tuzilma va kamsonli xodimlar; isteʼmolchiga yaqinlik; unumdorlikni 
taʼminlashda insonning hal qiluvchi oʻrni; tadbirkorlikni ragʻbatlantiruvchi mustaqil 
idora qilish huquqi; asosiy faoliyat turiga birlamchi eʼtibor; hammadan koʻra yaxshiroq 
tanish boʻlgan sohaga kirishish; erkinlik va kuchli nazoratni birgalikda qoʻllash. 
Firmalarning menejment tizimi umumiy menejment, funksional menejment, moliyaviy 
menejment, marketing ishi, xodimlar ishini boshqarish, ishlab chiqarish Menejment, 
ilmiy-texnika ishlarini boshqarish va boshqalarni oʻz ichiga oladi. 
Menejment nazariyasi va amaliyoti evolyusiyasi turli xil qarashlarda oʻz ifodasini 
topdi. Mac, 20-asrning 50—60 yillarida asosiy eʼtibor boshqarishning tashkiliy 
tuzilishiga qaratilgan boʻlsa, 60—70-yillarda strategik rejalashtirishdan strategik 
boshqarishga oʻtish davri boʻldi. 20-asrning oʻrtalariga kelib menejment Oʻzbekistonda 
tez surʼatlar bilan rivojlandi. 1966 yilda OʻzR FA Kibernetika institutining tashkil 
qilinishi, akademik V. K. Qobulov boshchiligida olib borilgan nazariy, uslubiy, amaliy 
i.t. ishlari respublikada menejment fanining rivojlanishiga asos boʻldi. 20-asr oxiri — 
21-asr boshlarida menejment Oʻzbekistonda maxsus fan sifatida oliy oʻquv yurtlarida 
oʻqitila boshladi, menejmentga doir tadqiqotlar yoʻlga qoʻyildi, darsliklar yozildi. Inson 
avvalo o’zini ijodiy shaxs sifatida baxolaydi. Ishchi mexnatga bunday nuqtai nazardan 
karashga darrov kelmaydi: moddiy extiyojlar birlamchi bo’lib, ular konikkandan sung 
nisbatan yuqsak insoniy extiyojlar ilgari suriladi. 
Inson faoliyati ma’lum ragbatlantiruvchi omillarga asoslangan bo’lib, ma’lum 
maksadga erishishga qaratilgandir. Ragbatlantiruvchi omil - maksad munosabati inson 
faoliyati o’zagidir. Umumiy ma’noda ragbatlantiruvchi omil - bu insonni faoliyat 
yuritish uchun undovchi omil bo’lib, maksad esa inson uni amalga oshirish natijasida 
erishishni xoxlagan narsadir. Ragbatlantiruvchi omil kishi xulqining ichki kuchidir. 
Psixologiyada o’zok va kiska ragbatlantiruvchi omil ajratiladi.  

---

15