“Biznes boshqaruv asoslari” fanidan

Boshqaruv pog’onasiga qarab menejerlar ham uch toifaga bo’linadi. 
 Yuqori pog’onadagi meneierlar. 
 O’rta pog’onadagi menejerlar. 
 Quyi pog’onadagi menejerlar. 

---

13 
Yuqori pog’onadagi menejerlar firma istikbolini belgilash uning kelajagi uchun 
ahamiyatli chora tadbirlami ishlab chikish bilan shugullanadi. Bir suz bilan aytganda 
firma andozasini ishlab chikadi vauni amalga oshiradi. 
O’rta pog’onadagi menejerlar firma faoliyatining ayrim tomonlarini, chunonchi, 
ishlab chiqarish, tovarlami sotish, narx belgilash, moliya faoliyati yangi tovarlami 
o’zlashtirish texnologiyani qo’llash mehnatni tashkil etish kabilami boshqarish bilan 
shug’ullanadi. 
Quyi pog’onadagi menejerlar quyi bo’g’inda, masalan, tsex bo’lim brigade 
doirasida ishni tashkil etish, kunlik, xaftalik, oylik ish topshiriqlarining bajarilishini 
boshqarib boradi. 
To’g’ri, korxonani boshqarish mulk egasining vazifasi deyishimiz mumkin. Amino 
boshqarish uchun mulk egasi bo’lish shart enias. Shu xususdan orkestmi boshqaruvclii 
direjer imisiqa asboblarining egasi bo’linasa ham uz ishini qilaverishini eslash o’rinli. 
Boshqarish vazifasini korxona egasining o’zi yoki yollangan ammo mulkdor nomidan 
ish quruvchi menejer bajaradi. Iqtisodiy aloqalar niurakkablashgan sari menejer 
xizmatiga talab oshadi. o’z ishining ustasi farang bo’lgan maxsus ijtimoiy toifa 
menejerlar toifasi paydo bo’ladiki. lining alohida ijtimoiy maqomi bor. Ular g’oyat-
murakkab. o’ta mas’uliyatli ish bilan shug’ullanishi, firmaning hayot-momotiga 
javobgar bo’lgani uchun yollanib ishlovchilar orasida eng katta xizmat haqi oladilar. 
 
 
1.3. Rahbarga qo’yiladigan talablar 
 
Rahbar bir qator talablarga javob berishi kerak. “Rahbarlik qilish” degan so’zga 
izohli lug’atlarda boshqarish, maslahat berish, kuzatish, yo’naltirish, ko’rsatma berish 
degan turli ma’lumotlar berilgan. Rahbarlik uslubidagi salbiy qusurlarai bartaraf etish 
degani- bu boshqarislining barcha unsurlariga e’tiborni kuchaytirish demakdir. Eng 
awalo rahbar yuqoridagi nuqsonlardan xoli bo’lishi va ish uslubini quyidagi ijobiy 
fazilatlar zamirida taslikil qilishi lozim: 

Rahbar o’z huquq va vakolatidan luniundavlat inanfaatlarini jainoa va 
xodiinlarning shaxsiy inanfaatlari bilan uyg’nn ohb borishda mohirona 
foydalanish zarur. Anmio davlat nienfaatlariga putur etkazmasdan. shaxsiy 
manfaatlar iiinum manfaatlarga bo’ysinishi lozim. 

Ishlab chiqarishni faqat jamoada obro’-e’tiborga ega bo’lgan rahbargina yaxshi 
boshqaraoladi. Ayni paytda shuni imutmaslik kerakki, obro’ faqat xizniat mavqei 
bilan emas, balki, awalo, bilirn, tajriba, ishga va xodimlarga munosabat bilan 
orttiriladi. 
Rahbar vazrnin, har qanday vaziyatda hamo’zini tutabiladigan. odobli va 
xushinuomala bo’lislii zurur. O’z xatti- harakatini nazorat qila oladigan. kayfiyati va 
sezgilarini tiya biladigan. yurish turishida bo’ysinuvchilarga o’mak ko’rsatadigan 
bo’lishga majburdir. Buyruq hanmiaga ham yoqavennaydi. Shu sababli bo’yinuvchi 
xodimlarga beriladigan farmoyish faqat bevosita buyruq shaklida bo’hnasdan, balki 
topshiriq va vazifa, maslahat tarzida ham bo’lishi kerak. Bu o’rinda quyidagi ibratli ish 
uslubini bilisli foydadan xoli emas. 

---

14