Biznes hujjatlarini yuritish 1-mavzu. Iqtisodiyotni va tashkilotlarni boshqarishda ish yuritishning tutgan o’rni Reja

Namunaviy hujjatlar boshqaruvning muayyan bir xil vaziyatlari bilan bog’lik, bir-
biriga o’xshash va ko’p takrorlanadigan masalalar yuzasidan tuzilgan matnlarni o’z 
ichiga oladi. 
Qolipli hujjatlar odatda, oldindan tayyorlangan bosma ish qogozlariga yoziladi, 
bunday hujjatlarda ikki turli axborotlar aks etadi. Yangi, o’zgarmas va o’zgaruvchi 
axborotlar. SHuning uchun bu turdagi hujjatlarga nisbatan ko’pincha "yozmoq" emas, 
balki "to’ldirmoq" so’zi ishlatiladi. SHu o’rinda aytish kerakki, hujjatlarning qolipli 
turlarini kengaytirish ish yuritishni takomillashtirishdagi istiqbolli yo’llaridan biridir. 

---

CHunki bunday qilish hujjat matnlarini bir xillikka olib kelish va hujjat tayyorlash uchun 
ketadigan vaqt hamda mehnatni anchagina tejash imkoniyatini beradi. 
Qolipli hujjatlarga ish haqi yoki yashash joyi haqidagi ma’lumotnomalar, ayrim 
dalolatnomalar, xizmat safarlari guvohnomalari va boshqa ko’plab hujjatlarni kiritish 
mumkin. 
Xizmat hujjatlari tayyorlanishiga ko’ra muassasa yoki mansabdor shaxslarga 
tegishli bo’lsa, shaxsiy hujjatlar yakka shaxslar tomonidan yozilib ularning xizmat 
faoliyatlaridan tashqaridagi yoki jamoat ishlarini bajarish bilan bog’lik masalalarga 
tegishli bo’ladi. 
Asl pusxa har qanday hujjatning asli, birinchi rasmiy nusxasidir. Asl nusxaning 
aynan qayta ko’chirilgan shakli nusxa deb yuritiladi, odatda nusxaning o’ng tomonidagi 
yuqoridagi burchagiga “nusxa”- degan belgi qo’yiladi. 
Hujjatchilikda shuningdek, aynan va erkin nusxalar ham farqlanadi. Aynan asl 
nusxaning barcha xususiyatlarini hujjat zaruriy qismlarining joylashishi mavjud shakliy 
belgilar matndagi bosma, yozma harf shakllari va shu kabilarni aniq va to’lik aks ettiradi. 
Erkin nusxada esa hujjatdagi axborot to’laligicha ifodalansada, bu nusxa tashqi 
xususiyatlari jihatidan bevosita muvofiq kelmaydi, ya’ni erkin nusxada asl nusxadagi 
muhr o’rniga "muhr" deb, imzo o’rniga "imzo" deb, gerb o’rniga "gerb" deb yozib 
quyiladi. Ba’zan muayyan hujjatga to’lasiga emas, balki uning bir qismiga extiyoj 
tugiladi. Bunday xollarda hujjatdan nusxa emas, balki ko’chirma olinadi. Asl nusxa 
yo’qolgan xollarda hujjatning ikkinchi nusxasi beriladi, ikkinchi nusxa asl nusxa bilan bir 
xil xuquqiy kuchga egadir.