ISHLAB CHIQISH
Doimiy Teylorizm?
Taylorizmning elementlari - ish joyini mikrodizayn, avtomatlashtirish va yaqin nazorat orqali maksimal boshqaruv nazorati - korxonalarda kichik xodimlarni boshqarishda qo’llash mumkin, deb ta'kidlangan:
• Yirik tez ovqatlanish korxonalari (masalan, McDonald's).
• Qo'ng'iroqlarga jovob berish markazlari, vaqti va monitoringi amalga oshiriladigan qo'ng'iroq markazlari - va (ba'zi xabar qilingan hollarda) xodimlar "binodan" chiqib ketish uchun ruxsat so'rashlari kerak.
2.3 Elton Mayo: Insoniy munosabatlar
Mayo va uning hamkasblari ishdagi individual va guruh xatti-harakatlarini samaradorlik omili sifatida tekshirdilar.
1920-yillardagi tadqiqot menejerlar inson xatti-harakatlarining murakkabligini hisobga olishlari kerakligini ko'rsata boshladi. Ma'lum bo'lishicha, texnik kompetentsiyaga (ilmiy boshqaruv ostida) eksklyuziv e'tibor ijtimoiy qobiliyatsizlikka olib keldi: menejerlarga odamlarni qanday boshqarish kerakligi o'rgatilmagan. Shu bilan birga, taklif qilingan moddiy rag'batlantirishlardan qat'i nazar, "mashinadagi kichik xalqa" sifatida ishlash ishchilar tomonidan begonalash va ruhiy tushkunlikka tushish sifatida qabul qilinganligi ma'lum bo'ldi. Inson motivatsiyasining yanada murakkab manzarasi paydo bo'la boshladi.
Elton Mayo Garvard biznes maktabining sanoat tadqiqotlari professori edi. 1924-1932 yillarda Chikagodagi Western Electric kompaniyasining Hawthorne zavodida bir qator keng ko'lamli tadqiqotlar bilan shug'ullangan. Biroq, erishilgan ishlab chiqarish darajasini aniqlashda ishchilarning munosabati va guruh munosabatlari o'zini nomoyon etishdan ko'ra muhimroq ekanligi tezda ma'lum bo'ldi.
Hawthorne tadqiqotining muhim elementi ishchi guruh dinamikasini o'rganish edi. Guruh nomaqbul rahbarlarni “muzlatish” va natijalarni cheklash kabi masalalarda o‘z odob-axloq qoidalarini tatbiq etishda juda samarali bo‘ldi. Odamlarni mehnatga turli xil psixologik ehtiyojlar, jumladan, ijtimoiy yoki “tegishli” ehtiyojlar rag‘batlantiradi, degan xulosaga keldi. Bu insoniy munosabatlarni boshqarish nazariyasining asosi bo'ldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |