Бўлиш мумкин э уўК

81 
Ш
т
«
я
'1
п
Я с
95
1

---

Р
е
нд
иГ
ейж
IX БОБ 
ЭГОИЗМ АФЗАЛЛИКЛАРИ 
Маърифатли эгоизм заруриити
Эгоизм - ўз манфаатларини бошқалар манфаатидан! 
юқори қўйиш. Луғавий маъноси ўз қизиқиш лариня 
устун қўйиб, бошқаларга эътиборсиз бўлиш. Фараз! 
қилинг, хонангизда сиз ёқтирган мусиқа янграмоқда, 
шамчироқлар пирпирамоқда, нафис ҳидлар таралмоқда 
ваннангиздаги буғланиб турган иссиққина сувгг 
танангизни оҳиста ботириб, қимирламай бир оз ётасиз 
Сувнинг тезлик даражасини ўзгартирувчи асбобнк 
бурайсиз, сув пуффакчалари танангизни уқалаганда 
сиз куни бўйи йиғилган чарчоқни унутасиз, маза қилиб 
жилмаясиз, сизни ҳеч ким безовта қилмайди. Мазмунл! 
ўтган иш кунингизнинг хотимаси - эгоист бўлиц 
ёқимли эмасми?
А слида эса кўпчилик одамлар фақат ўзи учуь 
н и м ан и ди р қилса, бош қалар олд и д а ўзи н и -ўзи
айбдордек сезади. Лекин эгоизм сизнинг маънавиЙ 
ҳуқуқингиз ҳисобланади.
Эгоист бўлиш ёқимли бўлса, нима учун сиз бу сўзни 
эшитган заҳоти, айбдор одамдек қизара бошлайсиз1 
Эйн Рэнд «Э гоизм аф залликлари» номли китоб 
ёзганида, ундан «Одамларни чўчитадиган эгоизм
96

---

сўзини сарлавҳага олиб чиқиш ингизнинг сабаби 
нимада?» деб сўрашганида, у «Бу сўз сизни қўрқишга 
мажбур қилади» деб жавоб берган экан. Рэнд хоним 
каби мен ҳам эгоизм сўзини характернинг ижобий 
хусусияти сифатида таърифлайман. Демак, сиз ўзингиз 
учун энг қадр-қимматга лойиқ инсонсиз, бошқалар 
фикри сизни қизиқтирмайди. Эътибор беринг, эгоизм 
сўзининг луғавий маъносида ҳеч қандай ижобий ёки 
салбий таъриф сезилмайди. Бошқаларга эътиборсиз 
бўлиш дегани, сиз кимларгадир ёмонлик қиласиз 
дегани эмас. Бу дегани сиз ҳаётга яхши мослашгансиз 
ва биринчи ҳолда ўзингиз ҳақингизда қайғурасиз.
Жамиятдаги кўпчиликнинг фикри бунга зид. Сизга 
уқтиришадики, кўпчиликнинг қизиқишлари шахсий 
қизиқишларингиздан устун туради ва сиз кўпчилик 
олди да ўз ш ахсий қ и зи қи ш лар и н ги зн и қурбон 
қилишингиз керак. Бундай ғоя зарарли, ҳаётингиз учун 
ҳам, ўзингизга баҳо беришда ҳам.
Бошқалар учун ўз бахтидан воз кечиш, билмайман, 
сизда шундай хусусият борми ёки йўқми, шуни 
исботлайдики, сиз ҳеч нимага арзимайсиз, ҳатто 
ўзингиз-ўзингизни қадрламайсиз. Ўз бахт-саодатини 
бошқалар фойдасига қурбон қилиш инсонпарварликка 
зид, демак, сизнинг руҳиятингиз хаста.
С и зн и н г 
ҳ аёт та я н ч и н г и з, 
б а х т -с а о д а т га
интилиш ингиз қадриятларингиз тизими асосида 
бўлиши керак. Ҳаётингизни ўз кучингиз билан ўзингиз 
истагандек ва ўз роҳатингизни кўзлаб қуринг. Қолгани 
сиз учун зарарли, демак, бир киши учун зарарли бўлган 
нарса жамиятга ҳам зарар келтиради.
Жамият буни тушунади деб ўйламанг -тушунмайди. 
Тўдадаги одамлар ҳар доим сиз ўз манфаатларингизни 
жамоат манфаатлари йўлида қурбон қилишингиз
97