bob. Madaniyatlararo muloqot. Tadqiqot maqsadi Madaniyatlararo muloqot turlari


Download 174.49 Kb.
bet3/25
Sana31.03.2023
Hajmi174.49 Kb.
#1310807
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Bog'liq
Kirish

1.1.1 Og'zaki muloqot
Mutaxassislarning fikricha, odamlarning kommunikativ o'zaro ta'sirining to'rtdan uch qismi nutq (og'zaki) muloqotdan iborat. Fanda lingvistik muloqotning har xil shakllari og'zaki aloqa vositalari deyiladi.
Tilni og'zaki muloqotning asosiy vositasi sifatida ishlatish har bir so'z yoki tovushga alohida, o'ziga xos ma'no berilganligini bildiradi. Bu tilda so'zlashuvchilar uchun bu ma'no odatda qabul qilinadi va bir -birini tushunishga yordam beradi.
Biroq, zamonaviy dunyoda 3000 ga yaqin tillar mavjud bo'lib, ularning har biri dunyoning o'ziga xos lingvistik rasmiga ega bo'lib, bu tilda ona tilida so'zlashuvchilarning dunyoni o'ziga xos idrok etishidan dalolat beradi. Shuning uchun, turli tillarda so'zlashuvchilar o'rtasida muloqot qilishda, ma'lum bir kontseptsiyani ifodalash uchun aniq ekvivalenti bo'lmaganda yoki hatto kontseptsiyaning o'zi yo'qligida namoyon bo'ladigan lisoniy nomuvofiqlik holatlari yuzaga keladi. Qoida tariqasida, bunday tafovutning asosi faqat ma'lum bir madaniyat uchun xos bo'lgan va boshqa madaniyatlarda mavjud bo'lmagan ularni aks ettiruvchi ob'ektlar va tushunchalar, shuningdek ular haqidagi turli madaniy g'oyalardir.
E. Xoll nazariyasiga ko'ra, Germaniya tegishli bo'lgan past kontekstli madaniyatlarda tushunish uchun faqat og'zaki bayonotlar etarli. Kontekst muhim emas. G'arbda notiqlik (ritorika) ning eski an'anasi og'zaki xabarlarning o'ta muhimligini o'z ichiga oladi. Bu an'ana mantiqiy, ratsional va analitik fikrlashning g'arb turini to'liq aks ettiradi. G'arb xalqlari madaniyatida nutq suhbatning mazmunidan qat'iy nazar seziladi, shuning uchun uni alohida-alohida va ijtimoiy-madaniy kontekstdan tashqari ko'rib chiqish mumkin. Bu erda, muloqot jarayonida, ma'ruzachi va tinglovchi o'zaro munosabatlar sub'ektlari sifatida qaraladi, ularning munosabatlari og'zaki bayonotlardan aniq bo'ladi, masalan, osiyoliklardan farqli o'laroq, o'zaro munosabatlarning hissiy tomoniga qiziqish ko'proq. ba'zi so'zlar va iboralarning ma'nosi.
Osiyo va Sharq madaniyatidagi og'zaki ifoda vositalari bilan taqqoslaganda, Evropa mamlakatlari va AQSh aholisi muloqot paytida sukut saqlamaslikka harakat qilib, to'g'ridan -to'g'ri, aniqroq va aniqroq gapirishadi. Evropa madaniyatining vakillari ular nimani o'ylayotganini aytadilar va aytganlarini o'ylaydilar, chunki muloqotning ijtimoiy-madaniy konteksti ular uchun muhim emas. Bu madaniyatlar o'z fikrlari va his -tuyg'ularini oddiy va to'g'ridan -to'g'ri ifoda etadiganlarni juda qo'llab -quvvatlaydi.
Og'zaki muloqot asosan dialog yoki monolog shaklida bo'lishi mumkin.

Download 174.49 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling