Boboev L. B., Abduraxmanova N. N. Dasturiy loyihalarni boshqarish fanidan

Hodimlarni undash

Loyiha boshqaruvchisi sifatida, siz o‘ziz bilan ishlovchilarni undashingiz kerak ular o‘zlarining bor imkoniyatlatlarini qo‘shishi uchun. Undash ishni va ishlash muhitini hodimlarni imkon darajasida samarali ishlashi uchun ruhlantiradigan qilib tashkil etishni anglatadi. Agar hodimlar undalmasa, ular qilayotgan ishlariga qiziqmaydi. Ular sekin ishlaydi, hato moyillik ko‘proq bo‘ladi va jamoaning yoki tashkilotning keng maqsadlariga hissasini qo‘shmaydi.

Bu ruhlantirishni ta`minlash uchun siz hodimlarni nima ruhlantirishi haqida ozroq tushunishingiz kerak. Maslow (1954) hodimlarni ehtiyojlarini qondirilshi orqalali ruhlantirishini maslahat beradi. Bu ehtiyojlar bir qancha darajalarda 1.7 grafikda ko`rsatilgandek tuzilgan.
Ierarxiyaning quyi darajalari fundamental ehtiyojlar, uyqu, ozuqa va boshqalar. Ijtimoiy ehtiyojlar ijtimoiy guruhning a‘zosi bo‘lish bilan bog‘liq.


O‘z-o‘zini namoyon qilish.
1.7- rasm. Insoniyatning kerakli ierarxiyasi

Izzat-ehtiromga bo‘lgan ehtiyoj boshqalar tomonidan hurmat qilinishni ko`rsatadi va o‘zini anglashga bo`lgan ehtiyoj shaxsiy rivojlanish bilan bog`liq. Hodimlar avval quyi darajadagi ehtiyojlarni qondirishi kerak so`ngra yuqori darajalilarini.

1. 
   Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish uchun, siz hodimlarga hamkorlari bilan uchrashishga vaqt berishingiz va ularni uchrashishi uchun joy bilan ta‘minlashingiz kerak. Bu judayam oddiy barcha jamoa azolari bir joyda ishlaganda, lekin, ko‘pincha, jamoa a‘zolari bir binoda yoki bir shaxar yoki davlatda joylashmaydi. Ular boshqa-boshqa tashkilotlarga ishlashi mumkin yoki uyda turib. Ijtimoiy tarmoq sistemalari va telekonferensialar muloqotni osonlashtirish uchun ishlatilishi mumkin, lekin mening electron sistemalardagai tajribam shuki, hodimlar bir-birini taniganda bular eng samaralilari . siz shuning uchun loyiha boshida bir qancha hodimlar muloqot qila oladigan yuzma-yuz uchrashuvlar tashkil etishingiz kerak. Bu tog‘ridan to‘g‘ri muloqot orqali hodimlar ijtimoiy guruhlarning azosiga aylanadi va guruhning maqsadi va ustunligini qabul qiladi.
   
2. 
   Izzat-ehtiromga talabni qondirish, siz hodimlarga ular tashkilot tomonidan qadrlanganini ko‘rsatishingiz kerak. Yutuqlarni ommaga tanishtirish haligacha buning oddiygina samarali usuli. Ravshanki, hodimlar mahorat va tajribasi aks etgan holda ish haqi to‘lanayotganini his etishi kerak.
   
3. 
   Vanihoyat, o‘z ustida ishlashga bo‘lgan ehtiyoj, siz hodimalarga ishi uchun javobgarlik yuklashingiz, zaruriy ishlarni(imkoniyati yetmaydigan ishlarni emas) ularga tayinlashishizgiz va o‘z mahoratlarini oshira oladigan mashg‘ulot dasturlari bilan ta`minlashingiz kerak.
   

1.8- rasmda menejerlar duch kelishi mumkin bo‘lgan undashga oid mummolarni tushuntirganman. Bu misolda, layoqatli guruh azolari ishga bo‘lgan va guruhga bo‘lgan qiziqishni yo‘qotadi.