Boboqulova-nilufar pdf


Download 441.28 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/31
Sana24.03.2023
Hajmi441.28 Kb.
#1290268
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   31
Bog'liq
dissertatsiya metafora

INGLIZ VA O ZBEK
ʻ
 MAQOLLARIDA METAFORANING
CHOG’ISHTIRMA TADQIQI
Mundarija
Kirish………………………………………………………………………………..
I bob. Tilshunoslikda metafora tushunchasining ilmiy nazariy
asoslari……………………………………………………………….……………...
1.1 Metaforaning tilshunoshlikda o rganilishi va rivojlanish bosqichlari…………...
ʻ
1.2 Metaforaning o ziga xos xususiyatlari…………………………………….…..
ʻ

Bob bo yicha xulosa……………………………………………………………...
ʻ
….
II bob. Ingliz va o zbek tillarida metaforaning xususiyatlari………………..….
ʻ
2.1 Ingliz va o zbek tillarida metaforaning o rganilishi………………………......…
ʻ
ʻ
2.2
Ingliz
va
o zbek
tillarida
metaforaning
ʻ
klassifikatsiyasi…………………………
II bob bo yicha xulosa………………………………………………………….……
ʻ
III bob. Metaforali ingliz va o zbek maqollarining semantik tahlili…………....
ʻ
3.1 Metaforali ingliz maqollarining semantik tahlili…………….…………………
3.2 Metaforali o zbek maqollarining semantik tahlili……………..………………
ʻ
3.3 Ingliz va oʻzbek tillaridagi maqollarning semantik ko lamiga ko ra
ʻ
ʻ o xshash va
ʻ
farqli jihatlari
III bob bo yicha xulosa……………………………….…………………………..… 
ʻ
Foydalanilgan adabiyotlar ro yxati……………………………………………….
ʻ
Ilovalar……………………………………………………………………………...


KIRISH
Bugun O zbekiston Respublikasi barcha rivojlangan davlatlar tan olgan va
ʻ
dunyo hamjamiyatida o z o rniga ega bo lgan mustaqil davlatlardan biridir.
ʻ
ʻ
ʻ
Respublikamizda bo layotgan jamiyatning barcha sohasidagi yangiliklar
ʻ
O zbekistonimizning yanada gullab yashnashiga olib bormoqda. Yurtimizda
ʻ
ayniqsa ta’lim jarayoniga katta e’tibor berilayotgani yoshlar ta’lim-tarbiyasiga
o zining ijobiy hissasini qo shmoqda. Ayni vaqtda, O zbekistonda chet tillariga,
ʻ
ʻ
ʻ
ayniqsa ingliz tiliga qiziqish va talabning ortib borishi natijasida ta’lim tizimida
chet tillarini o qitish bo yicha yangi qaror va farmonlarning ijrosi davlatimiz
ʻ
ʻ
miqyosida olib borilmoqda. “Ona Vatanimizni ravnaq toptirish, yurtimizda ilmiy
muhitni yuksaltirish, xalqimizda, ayniqsa, yoshlarda ilmu fanga intilishni
kuchaytirish, ilmiy-texnikaviy, innovatsion sohalarni yanada taraqqiy ettirish
1

davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi ekan, shu xalq tiliga xos xususiyatlarni,
ma naviy-ma rifiy taraqqiyotida g‘oyat muhim o‘rin egallab kelayotgan leksik
ʼ
ʼ
birliklarni noqardosh tillar bilan qiyosiy-chog‘ishtirma o‘rganish muhim
hisoblanadi. Mamlakatimiz istiqlоlga erishgach o zbek xalqining madaniy-
ʻ
ma’naviy hayotida ulkan ijоbiy o zgarishlar yuzaga keldi. Istiql
ʻ
оl tufayli milliy
qadriyatlar tiklandi, xalqimizning ma’naviyati, madaniyati, axlоqiy e’tiqоdlari
milliy ruh va yangi mazmun bilan to ldi. O zbek tili s
ʻ
ʻ
оhasida ham milliy ruh va
imkоniyatlarni tiklash uchun harakat kuchaydi. So nggi yillarda o zbek tilini ilmiy
ʻ
ʻ
tadqiq etishning qatоr yo nalishlari riv
ʻ
оjlandi. Bular ichida, ayniqsa, tilga izchil
yondashish va vazifaviy tahlil yo nalishlari al
ʻ
оhida o rin tutadi. Til va nutq yaxlit
ʻ
1
Mirziyoyev SH.M. Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat iyat bilan davom ettirib, yangi bosqichga ko‘taramiz. –
ʼ
Toshkent: O‘zbekiston, 2017. – 592 b.


bir hоdisaning ikki tоmоni sifatida belgilandi. Til hоdisalari esa til tizimidagi o rni,
ʻ
rоli, nutqda qo llanishi kabi xususiyatlariga qarab tahlil etila b
ʻ
оshlandi. 
O zbekist
ʻ
оn Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev ta’kidlaganidek:
“Hammamizni tarbiyalagan, voyaga yetkazgan – shu xalq. Barchamizga nasiba
bergan ham shu xalq. Bizga ishonch bildirgan, rahbar qilib saylagan ham shu xalq.
Xalq rozi bo lsa ishimizda unum va baraka bo ladi. Xalq bizdan rozi bo lsa,
ʻ
ʻ
ʻ
yaratgan ham bizdan rozi bo ladi
ʻ
2
”.
Shunday ekan, biz xalqimizning o zligini: urf-
ʻ
odati, bag’rikengligi va mehmondo stligini butun dunyoga tarannum etishimiz,
ʻ
milliyligimiz va umuminsoniy qadriyatlarimiz ifoda topgan ona tilimizni
o rganishimiz, chuqur va izchil tadqiq etishimiz shart. 
ʻ
Millatimizning butun hayotini qamrab olgan ulkan merosi, shubhasiz, xalq
og’zaki ijodi namunalaridir. Xalq og’zaki ijodining salmoqli qismi esa
maqollardan tashkil topgan. Til, falsafa va badiiy ijodning o ziga xos hodisasi
ʻ
sifatida yuzaga kelgan o zbek xalq maqollari folklorning ixcham shakl, ammo
ʻ
teran mazmunga ega bo„lgan bir janridir. Har biri tilimiz ko rkini, nutqimiz
ʻ
nafosati va tafakkurimiz mantiqini hayratomuz bir qudrat bilan namoyish etgan va
eta oladigan bunday badiiyat qatralari xalqimizning ko p asrlik hayotiy 12
ʻ
tajribalari va maishiy turmush tarzining bamisoli bir oynasidir. Bu badiiy oynada
uning hayotga, tabiatga, inson, oila va jamiyatga munosabati, ijtimoiy-siyosiy,
ma’naviy-marifiy, axloqiy-estetik va falsafiy qarashlari, o zi va o zligi to la
ʻ
ʻ
ʻ
namoyon bo lgandir. Shuning uchun ham maqollar g’oyatda keng tarqalgan bo lib,
ʻ
ʻ
asrlar davomida jonli so zlashuv va o zaro nutqiy munosabatlarda, badiiy, tarixiy
ʻ
ʻ
va ilmiy asarlarda, siyosiy va publitsistik adabiyotda doimiy ravishda qo llanilib
ʻ
kelgan va qo llanmoqda. Yillararo, davrlararo ularning yangilari yaralitib turgan,
ʻ
eskilarining – jonli muomalada, tilda mavjudlarining ma no doirasi kengayib yoki

torayib borgan. Hatto ularning muayyan qismi unutilib ketgan. Maqollar mavzu
jihatidan xilma-xil bo lib, olimlar ularni mavzusiga, tashiydigan ma’nosiga ko ra
ʻ
ʻ
tadqiq etgan va kitob holida nashr ettirgan. 
22
МирзиѐSѐв Ш. Эркин ва фаровон, дѐмократик Ўзбѐкистон давлатини биргаликда барпо этамиз. – Т.: 
Ўзбѐкистон, 2016, 18- б.


Maqоllar xalqning ma’naviy madaniyati, urf-оdati, kasbi, turmushi bilan
bevоsita bоg’liq bo lib, qisqa, ixcham, ma’nо jihatdan salmоqdоr birliklar sifatida
ʻ
davr ruhiga mоs keladi. Chunki hоzirgi mustaqillik, milliy qadriyatlarning
tiklanish davri so zlоvchidan tilni, ayniqsa, davlat tili maqоmiga ega bo lgan
ʻ
ʻ
o zbek adabiy tilini chuqur egallashni, fikrni ixcham, asоsli, оbrazli va ta’sirchan
ʻ
shaklda ifоdalashni taqоzо etadi. 
Hozirgi zamon tilshunosligida, shu jumladan, qiyosiy tilshunoslikda va
folklorshunoslikda maqollarni chuqurroq o rganish bugungi kun qiyosiy
ʻ
tilshunoslikda muhim ahamiyat kasb etmoqda.Uning muhim xususiyati shundaki, u
fanlararo xarakterga ega bo lib, ilm-fanning har bir sohasida tadqiq etilmoqda.
ʻ
Natijada paremiologiya, ya’ni maqollarni o rganish tilshunoslikda alohida soha
ʻ
sifatida paydo bo ldi. 
ʻ

Download 441.28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling