Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

5.2.2. Dog` shaklidagi emal sistemali gipoplaziyasi 
Dog` shaklidagi emal sistemali gipoplaziyasi yengil shikastlanish turi 
bo`lib, tish emalining ma’lum soxasida rangini o`zgarganligi bilan 
tavsiflanadi. Gipoplaziyaning bunday turida bir davrda shakllanib 
chiqadigan tishlarning kesuvchi qirralari va chaynov yuzalarida daxliz 
yoki lunj satxida simmetrik bir xil topografik soxalarda dog`lar 
aniqlanadi. Tishlar toj qismida odatda bir, ikkita emal dog`lari 
mavjudligi kuzatiladi. Emal dog`lari oq sut rangida, ba’zan och jigarrang 
bo`lib yaltiroqligi buzilmagan. Emal qavatining kalinligi dog`li 
soxalarda o`zgarmagan bo`ladi. Bolaning butun xayoti davrida emal 
dog`lari ularning o`lchamlari, rangi o`zgarmaydi. Mazkur gipoplaziya 
dog`lari metilen ko`ki bo`yog`i bilan kariyes dog`idan farqli o`laroq 
bo`yalmaydi. 
Bemorlar 
dog`larga 
nisbatan 
kosmetik 
nuqson 
mavjudligiga shikoyat qilishi mumkin.
Sistemali emal gipoplaziyasining dog`li shakli kariyesning dog`li 
shakli, flyuorozning dog`li shakli, autosom dominant gipomaturatsion 
irsiy tugallanmagan amelogenez bilan (qorli kepka*), o`choqli 
odontodisplaziya, maxalliy dog` shaklidagi gipoplaziya xastaliklari bilan 

---

105 
qiyosiy 
tashxis 
qilinadi. 
Rentgen 
tasvirda 
sistemali 
emal 
gipoplaziyasining mazkur shakli aniqlanmaydi.
 
5.2.3. Chuqurchalar shaklidagi sistemali emal gipoplaziyasi. 
Emal gipoplaziyasining chuqurchali shakli bir xil davrda 
shakllangan tishlarning ko`pchilik xollarda vestibulyar satxida emal 
yupqalashib unda chuqurchalar borligi bilan tavsiflanadi. Emal 
chuqurchalari kesuvchi qirralarga nisbatan gorizontal xolda joylashadi. 
Tishlar emal qavatida xosil bo`lgan bu chuqurchalar o`zaro qo`shilmaydi 
va zond yuritilganda devor va tub satxida xech qanday og`riq alomati 
sezilmaydi. Tishlarning tanglay va til satxida bunday emal chuqurchalari 
unchalik sezilarli darajada yaxshi aniqlanmaydi. Odatda chuqurchalar 
tubida karashlar mavjud bo`ladi. Ba’zi bir chuqurchalardagi 
pigmentlashgan soxalarda emal rangi o`zgargan bo`lib, tozalanganda 
ketmaydi. Tish emalida nuqsonlar bor joylardagina emal qalinligi 
yupqalashgan. Zond yuritilganda emal sillik, qattiq, zich bo`lishiga 
karamay nuqsonli soxalar kariyes jarayoniga berilishi, shu soxalarda 
kariyes kavaklari tez xosil bo`lishi mumkin.
Bemorlar asosan bunday xollarda kosmetik nuqsonlarga, onda-
sonda xarorat ta’sirotidan xosil bo`ladigan og`riqka shikoyat qilishadi.
Tishlar emalining sitemali gipoplaziyasining chuqurchali shakli, 
aynan shu turdagi maxalliy gipoplaziya, autosom-dominant chuqurcha-
egatchali irsiy tugallanmagan amelogenez, flyuorozning eroziyasimon 
shakli bilan qiyosiy tashxis qilinadi.
Tish emalining sistemali gipoplaziyasining chuqurchali shaklida 
rentgen tasvirlarda nuqsonlarning chuqurlashgan soxalarida yakka-
yakka gorizontal yunalgan qora dog`lar aniqlanishi mumkin.