Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик
Download 7.66 Mb. Pdf ko'rish
|
|
11-Rasm. Shakllanmagan ildizli (A) va shakllangan ildizli (B) kurak sut tishlarini davolash. A,a,b-davolashdan oldin; B, a, b-davolash muolajasidan so`ng; 1-pasta, 2-dentin qavat, 3-plomba. 86 Kasallangan tish kariyes kovagi yaxshilab charxlanib, pulpa bo`shlig`i kengaytirilib ochiladi. Pulpaekstraktor yordamida ildiz kanali chirigan, parchalangan pulpa to`qimasidan ohistalik bilan bosqichma- bosqich tozalanadi. Tozalangan ildiz kanali antiseptik moddalar bilan yaxshilab yuviladi. Kanalni yuvish uchun antiseptik modda eritmasi sifatida 2% li xloramin, 0,1% li xlorgeksidin, 1% gipoxlorit eritmasi, rivanol, furatsilin eritmalaridan foydalanish mumkin. Vodorod peroksididan foydalanish ham yaxshi natijalar beradi. Bu eritmaning sirt taranglik faolligi juda yuqori bo`lganligi sababli ildiz bo`shlig`idan har xil mayda zarrachalarni o`ziga yopishtirib olib chiqib, yaxshi tozalaydi. Yuvilgan kanalga yumshoq paxta qoplangan ildiz (Miller) ignasi kiritilib, ohistalik bilan ildiz cho`qqi teshigining ochiq-ochiqmasligi tekshiriladi. Igna olinganda paxta turundasining uch qismi qizg`ish rangda bo`lsa, bu cho`qqi teshigining ochiqligidan dalolat beradi. Shundan so`ng ildiz kanali quritiladi va yumshoq moyli asosga ega bo`lgan pastalar bilan plombalanadi. (11-rasm, v, g). Bunday pastalarni tayyorlash uchun rux oksidi poroshogi, qalampirmunchoq, na’matak moyidan yoki vitaminli moylardan birida qorishtiriladi. Bugungi kunda kanal to`ldirish uchun ishlatiladigan Endofil (Septodont) plomba ashyosi yaxshi natijalar berishi qayd qilingan. Agar davolanayotgan tish toj qismi batamom yemirilib tushgan bo`lsa, ildiz kanali bo`g`zigacha pasta bilan to`ldiriladi. Bu qatnovda qotmagan yumshoq moyli pasta ustidan doimiy plomba qo`yilmaydi. Keyingi qatnov paytida pasta qotadi va uni kichik hajmdagi fissur bor yordamida bir qismi ildizdan holi etilib, fosfat-tsementdan, shishaionomer sementdan doimiy plomba tayyorlanadi va kovak silliq qilib berkitiladi. Ana shunday qilinib berkitilgan to`mtoq tish almashinuv paytigacha bemalol saqlanib, bir qadar o`z vazifasini o`taydi. (11-rasm, a, b). Shakllangan bir ildizli doimiy tishlarni davolash bolalarda katta yoshdagi kishilarnikidan deyarli farq qilmaydi. Buning uchun kariyes kovagini ko`ngildagidek yaxshilab charxlanadi, qo`shimcha kengaytirilib, tanglay yoki til tomonga olib chiqiladi (toki ildiz kanaliga igna yoki pulpaekstraktor to`sqinliksiz osonlikcha kira olsin). 87 Ildiz kanalini faqat pulpa chirindilaridan tozalashgina emas, balki kanalga rashpil yoki fayllar yordamida uni kengaytirish ham muhim ahamiyat kasb etadi. Shu tarzda ildiz kanalining dentindan tashkil topgan devori unga mikrokanalchalar orqali kirgan mikroorganizmlardan bir qadar tozalanadi. Ildiz kanali antiseptik eritmalar bilan yaxshilab yuvilib, ildiz cho`qqi teshigi ildiz ignasi yoki burama igna yordamida ochiladi. Tozalab quritilgan ildiz bo`shlig`i ildiz cho`qqisigacha plombalanadi. Bir ildizli tishlarni og`iz bo`shlig`ining oldingi qismida joylashganini nazarda tutgan holda ildiz kanalini to`ldirish uchun tish rangini o`zgartirmaydigan plomba materiallaridan foydalanish mumkin. Fosfat-tsement, intradont, endodent kabi materiallar shu jumlaga kiruvchi, qattiqlashib qotuvchi materiallardan hisoblangan, rux oksidining biror-bir o`simlik moyida (qalampirmunchok, oblepixa va boshqalar) qorishtirilib hosil qilingan pastalari yumshoq plombalardan hisoblanadi. Plombalangan ildizlarni rentgen tasviri orqali tekshirib ko`rish bunday hollarda asosiy shartlardan biri hisoblanadi. Rentgen tasvirini saqlab qolib, keyinchalik vaqti-vaqti bilan suyak hosil bo`lish jarayonini tekshirib turish maqsadga muvofiqdir. Shakllanmagan ildizli doimiy tishlarni davolash ish jarayonida birmuncha qiyinchiliklarni tug`dirishi mumkin. (12-rasm, a). Bu holda ildiz kanalining oxirgi qismi shakllanmaganligi natijasida u anchagina keng bo`ladi va bo`shliqqa granulyatsiya to`qimasining o`sib kirishini ta’minlaydi. Bunday hollarda ildiz kovagini chirigan pulpa qoldiqlaridan tozalash paytida og`riq paydo bo`ladi. Shuning uchun igna uchiga paxta o`rab (turunda), ildiz kovagiga og`riq paydo bulguncha kiritiladi va rentgen tasviri olinadi. Bunday tekshirish tish ildizining qay darajada shakllanishi, ildiz oxirgi qismining kengligi, granulyatsion to`qimaning ildiz kovagiga qay darajada o`sib kirganligi to`g`risida aniq ma’lumot beradi. Tasvirdan foydalanib, ildiz devorining butunligini va ayni holda yallig`lanish jarayonini surunkali kechadigan gangrenoz pulpitdan farqlay bila olamiz. Kerakli xulosa chiqargandan keyin ildiz kovagi 88 granulyatsion to`qimadan 2 yoki 3 ta pulpaekstraktor yordamida tozalanadi. (12-rasm, b). Download 7.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|