Bolalar pedagogikasi fanidan

1.1. Maktabgacha ta’lim muassasalarida AKT dan foydalanish
Zamonaviy jamiyatning rivojlanishi ilmiy-texnikaviy taraqqiyot bilan uzviy bog'liqdir. Axborotlashtirishning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, asosiy faoliyat axborotni to‘plash, to‘plash, qayta ishlash, saqlash, uzatish va undan foydalanish hisoblanadi. Bu operatsiyalarning barchasi turli xil axborot almashish vositalari asosida amalga oshiriladi. Zamonaviy jamiyatni axborotlashtirish jarayonining ustuvor yo'nalishlaridan biri bu ta'limni axborotlashtirish - psixologik-pedagogik maqsadlarni amalga oshirishga qaratilgan zamonaviy axborot texnologiyalarini ishlab chiqish va ulardan optimal foydalanish uchun ta'lim sohasini metodologiya va amaliyot bilan ta'minlash jarayoni. ta'lim va ta'lim. Dinamik o'zgaruvchan dunyoda texnologiyalarni doimiy ravishda takomillashtirish va takomillashtirish, ta'lim sohasini axborotlashtirish muhim ahamiyatga ega.
Ta'lim tizimi. yosh avlodni tarbiyalash va o‘qitishga qo‘yilayotgan yangi talablar, an’anaviy usullar o‘rnini bosmasligi, balki ularning imkoniyatlarini kengaytirishi kerak bo‘lgan yangi yondashuvlarni joriy etish Axborot texnologiyalarining o‘rni nafaqat maktab tizimida tobora ko‘proq namoyon bo‘lmoqda.balki maktabgacha ta'lim ham.
Maktabgacha ta'lim muassasalarida axborotlashtirish jarayoni maktabgacha yoshdagi bolalarni ta'lim va tarbiyalash sifatini oshirishning ijtimoiy ehtiyoji, uning a'zolarining o'n barobar samarali va ijodiy mehnatga tayyor bo'lishiga muhtoj bo'lgan zamonaviy jamiyat talablari bilan bog'liq. Axborot texnologiyalari ota-onalar, o'qituvchilar va mutaxassislarning erta ta'lim sohasidagi imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytiradi, ular maktabgacha yoshdagi bolalarni o'qitish va tarbiyalashda bolalar bog'chasining pedagogik jamoasi va ota-onalarning o'zaro hamkorligi samaradorligini oshirishga qodir. Maktabgacha ta'limni axborotlashtirish - bu bolalar, o'qituvchilar, ota-onalar va maktabgacha ta'lim muassasasi ma'muriyati ishtirok etadigan murakkab, ko'p qirrali, resurslarni talab qiladigan jarayon. Bu maktabgacha ta'lim muassasalari uchun yagona axborot ta'lim maydonini yaratish,
Maktabgacha ta'limni axborotlashtirish o'qituvchilar uchun ta'lim jarayonining innovatsion g'oyalarini faollashtirish va amalga oshirishga qaratilgan yangi uslubiy ishlanmalarni pedagogik amaliyotga keng joriy etish uchun yangi imkoniyatlar ochadi. Zamon bilan hamnafas bo‘lishga intiluvchi ijodkor o‘qituvchilar o‘z amaliy faoliyatida yangi AKTdan foydalanish va joriy etish imkoniyatlarini o‘rganishi, bolani yangi texnologiyalar olamiga yo‘naltiruvchi bo‘lishi, uning axborot madaniyati asoslarini shakllantirishi zarur. shaxsiyat.
Axborotlashtirish sharoitida bolalar bog'chasining barcha sohalarini yangilamasdan va qayta ko'rib chiqmasdan, ushbu muammolarni hal qilish mumkin emas. Maktabgacha ta'lim muassasalarida AKTdan foydalanish ta'lim jarayonini modernizatsiya qiladi, uning samaradorligini oshiradi, bolalarni qidiruv faoliyatiga undaydi, bolaning individual xususiyatlarini hisobga olgan holda ta'limni differentsiallashtiradi.
Maktabgacha ta'lim muassasasida o'quv jarayonini axborotlashtirishning mohiyati - pedagogik tizimning faoliyatini optimallashtirish, uning salohiyatini rivojlantirish va rivojlanish imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida zamonaviy hisoblash texnologiyalari va aloqa vositalaridan foydalanish asosida pedagogik faoliyatni axborot bilan ta'minlash jarayoni. ijtimoiy buyurtmalarni amalga oshirish imkoniyatlari
Maktabgacha ta'lim muassasasida o'quv jarayonini axborotlashtirishning mohiyati - pedagogik tizimning faoliyatini optimallashtirish, uning salohiyatini rivojlantirish va rivojlanish imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida zamonaviy hisoblash texnologiyalari va aloqa vositalaridan foydalanish asosida pedagogik faoliyatni axborot bilan ta'minlash jarayoni. ijtimoiy buyurtmalarni amalga oshirish imkoniyatlari. Muammo:
Bugungi kunda bog‘chalar kompyuter va zamonaviy audio-video jihozlar bilan faol ta’minlangan. Ammo o‘quv jarayonida axborot va kompyuter texnologiyalaridan foydalanish metodikasi haligacha mavjud emas, mavjud kompyuter ishlab chiqish dasturlari tizimlashtirilmagan. Bugungi kunga kelib, bu maxsus ta'lim dasturi bilan tartibga solinmagan yagona faoliyat turidir. Shu bois maktabgacha ta’lim muassasalari o‘qituvchilari va tarbiyachilari uchun bolalarni tarbiyalash va o‘qitishda axborot texnologiyalaridan foydalanish bo‘yicha allaqachon to‘plangan pedagogik tajriba, maktabgacha ta’lim muassasalari amaliyotida sinovdan o‘tgan innovatsion materiallar muhim ahamiyatga ega. Maktabgacha ta’lim muassasalarida AKTni qo‘llash sohalari:
1. Darslar uchun va stendlar, guruhlar, sinflar dizayni uchun illyustrativ material tanlash (skanerlash, printer, internet taqdimotlari).
2. Bolalarning darslari va mustaqil faoliyati uchun qo'shimcha kognitiv materialni tanlash.
3. Bayramlar va boshqa tadbirlar stsenariylari bilan tanishish.
4. Tajriba almashish, davriy nashrlar bilan tanishish, Rossiya va xorijdagi boshqa o‘qituvchilarning ishlanmalari va g‘oyalari.
5. Hujjatlarni, hisobotlarni rasmiylashtirish. Kompyuter har safar hisobot va tahlillarni yozmaslikka imkon beradi, lekin sxemani bir marta terish va kelajakda faqat kerakli o'zgarishlarni kiritish kifoya.
6. Power Point dasturida bolalar bilan o'quv faoliyati samaradorligini oshirish uchun taqdimotlar yaratish va ulardan foydalanish.
7. Ota-onalar yig'ilishi jarayonida ota-onalarning pedagogik malakasini oshirish uchun Power Point dasturida yaratilgan taqdimotlardan foydalanish.
8. Rasmlarni suratga olish kabi oson boshqarish, keraklilarini osongina topish, ularni tahrirlash va namoyish qilish imkonini beruvchi raqamli uskunalar va fotosuratlarni tahrirlash dasturlaridan foydalanish.
9. Videokamera va tegishli dasturlardan foydalanish (barcha videomateriallarni koʻrish, saqlash va almashishning yangicha usuli boʻlib, siz videolarga sarlavhalar, sahna oʻtishlari, fon musiqasi yoki ovozli qoʻshiqlar qoʻshish orqali tezda oddiy filmlar yaratishingiz mumkin).
10. Bukletlar, muassasaning vizitnomalari, turli tadbirlar bo'yicha materiallar dizayni.
11. Elektron pochtadan foydalanish.
12. DOW veb-saytini yaratish
Jismoniy tarbiya va sog'lomlashtirish ishlari jarayonida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish jismoniy tarbiya jarayonini zamonaviy, rang-barang, boy qiladi; idrokning turli kanallariga, xotiraning har xil turlariga kompleks ta'sir ko'rsatadi, katta hajmdagi ma'lumotlar bilan ishlashni ta'minlaydi.
Shuningdek, ular sport va dam olish tadbirlarini loyihalashning ko'rinishi, go'zalligi, estetikasini ta'minlash, jismoniy tarbiya jarayonini bolalar uchun yanada jozibador qilish, sport tadbirlariga qiziqishni oshirish imkonini beradi.
Maktabgacha ta'lim muassasasidagi axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bolaning zamonaviy axborot makoniga moslashishiga va axborot madaniyatini shakllantirishga yordam beradi.
Maktabgacha ta’lim muassasalarida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sport-sog‘lomlashtirish tadbirlarining turli shakllarida qo‘llaniladi va turli axborot manbalari va pedagogik texnologiyalar bilan uyg‘unlashtiriladi, pedagogik ish sifatini oshiradi.
Yuqoridagi afzalliklari bilan bir qatorda, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari jismoniy tarbiya o'qituvchisiga ota-onalar bilan ishlashni yaxshiroq tashkil etish imkonini beradi: ular bolalar bog'chasida olib borilayotgan jismoniy tarbiya va sog'lomlashtirish ishlari, uning natijalari va takomillashtirish yo'llari, jismoniy rivojlanish bo'yicha tavsiyalar va tavsiyalar haqida to'liq ma'lumot oladilar. oilada bolalar uchun jismoniy mashqlarni tashkil etish.
Xo‘sh, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalash va o‘qitishda ijobiy natija beradimi? Javob aniq: ha. Albatta, jadal rivojlanayotgan taraqqiyotga befarq ergashmaslik, kelajak avlod salomatligini qurbon qilish kerak, lekin shu bilan birga, kompyuter kelajagimiz ekanligini ham unutmaslik kerak. Ammo faqat kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda ish me'yorlari va qoidalariga majburiy rioya qilish bilan "oltin o'rtacha" ga erishiladi
Ta'limni axborotlashtirish o'qituvchilarga ta'lim, tarbiya va tuzatish jarayonlarining innovatsion g'oyalarini faollashtirish va amalga oshirishga qaratilgan yangi uslubiy ishlanmalarni pedagogik amaliyotga keng joriy etish uchun yangi imkoniyatlar ochadi. Bolalar bog'chasida axborot texnologiyalaridan foydalanish esa maktabgacha ta'lim muassasalaridagi ta'lim jarayonini sezilarli darajada boyitish, sifat jihatidan yangilash va samaradorligini oshirish imkoniyatidir. . Hozirgi davrimiz texnologiya asri bo’lganligi uvhun har bir tarbiyalanuvchining zamon bilan hamnafas qilib ostirish maqsadida “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning 9-moddasida "Barcha bosqichdagi ta’lim jarayonlarini kompyuterlashtirish va axborotlashtirish amalga oshiriladi", - deb aytilgan. Shuningdek YUNISEF tashkilotining «Bolaga yo’naltirilgan ta’lim dasturi"da MTMlarining ta’lim-tarbiya jarayonida yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish dolzarb masala ekanligi ta’kidlangan. Yuqorida bayon qilingan dalillar MTM bolalarida kompyuter savodxonligini shakllantirish, ularni kompyuter bilan elementar tarzda muomala qilishga o’rgatish va maktab ta’limiga tayyorlash dolzarb masalalardan biri ekanligini ko’rsatadi. Yosh bolalar tevarak-atrofga, voqea va xodisalarga, narsa va buyumlarga qiziquvchan bo’ladi. Hamma narsani ushlab, paypaslab, yurgizib, harakatga keltirib ko’rishni yoqtiradilar. Kompyuter o’yinlari tarbiyalanuvchilarning ushbu qiziquvchanlik xususiyatini oshiradi. Natijada, ularning aqliy rivojlanishi shakllana boradi. Multimediali kompyuter o’yinlari tarbiyalanuvchilarning qiziquvchanlik xususiyatini oshirishi quyidagilar asosida namoyon bo’ladi:
1) ekranda ko’rsatiladigan o’yin obyektiga animasiya samarasi berilgan bo’lishi va ular doimiy ravishda harakatlanib, jilolanib turishida; 2) tovushda; 3) musiqada; 4) animatsiyada; 5) multifikasiyada.
O’yin davomidagi ushbu "kompyuterli" psixologik-pedagogik ta’sirlar yosh bolalarning faqat qiziquvchanlik xususiyatini oshiribgina qolmasdan, balki bilim olishga bo’lgan ishtiyoqini ham oshiradi. Yuqorida keltirilgan ma’lumotlardan ma’lum bo’ldiki, maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni tarbiyasini shakllanishida axborot texnologiyalari ya’ni, multmedialardan foydalanish uni MTMlarda samarali qo’llash hozirgi kunning asosiy masalalaridan biri hisoblanadi. Multimedia vositalarini tayyorlash va bolalarning kompyuter savodxonligini shakllantirish metodikasi shaxsiy kompyuterlar multimedia texnologiyasining asosiy texnik vositasi hisoblanadi. MTMlarning ta’lim-tarbiya jarayonida foydalanishda qo’shimcha vositalar - kompakt disklar, turli xil taqdimotlar, slaydlar va hokazolar talab etiladi. Multimedia vositalaridagi ta’lim-tarbiya materiallari dinamik xarakterga ega bo’lib, ular animatsiya bilan berilgan bo’ladi. Ta’lim tizimida foydalanib kelinayotgan an’anaviy ko’rgazmali materiallar statik xarakterga ega. Masalan, tarbiyachi A harfini an’anaviy usulda o’rgatish mobaynida, bolaga uning qog’ozdan yoki kartondan yasalgan shaklini ko’rsatadi (statik vosita). Mutimedia vositasida ko’rsatilganda A harfi kompyuter (monitor) ekranida tebranib, bolalarning diqqatini o’ziga jalb etadi (dinamik vosita). Hozirgi kunda turli xil multimediali ta’lim vositalarini ishlab chiqish va ularni ta’lim-tarbiya jarayoniga tatbiq etish jadal rivojlanayapti. MTMlari ta’lim- tarbiya jarayonida ulardan foydalanish metodikasi ishlab chiqilmagani uchun tarbiyachi-pedagoglar multimedia vositalarini multimedia texnologiyasi sifatida qabul qilmoqdalar. Kezi kelganda shuni ham ta’kidlab o’tish kerakki, multimedia vositalarini ishlab chiqaruvchi maxsus muassasadan tashqari, har bir MTM tarbiyachilarining o’zlari tayyorlashi mumkin bo’lgan dasturli va rolli multimedia vositalarini (DVD-disk) qo’llash mumkin. DVD video diski multimedianing texnik vositasi sifatida bir necha afzalliklarga ega. Diskdan foydalanib, o’rganiladigan materialni bosqichlar bo’yicha to’la, ba’zi hollarda alohida elementlarini ko’rish mumkin, zarur bo’lganda material qayta namoyish etiladi. DVD video diskda sxemalar, rasmlar, grafiklar ham joylashtirilgan bo’ladi. Multimedia texnologiyasining didaktik vositalari ta’limning didaktik talablariga to’la mos keladi. MTMlarida multimediali kompyuterli ta’limni amalga oshirishning asosiy talablaridan biri - bolalarning kompyuter savodxonligini shakllantirish va ularni kompyuterda mustaqil ishlashini ta’minlashdan iborat. Tarbiyalanuvchilarning kompyuter savodxonligini shakllantirilishdan asosiy maqsad ta’lim-tarbiya jarayonini amalga oshirishda kompyuterdan foydalanishga qaratilgani sababli, tarbiyachi o’zining nazorati ostida "Sichqoncha" yordamida turli ta’lim o’yinlarini, matematik amallarni, ekologik topshiriqlarni va shularga o’xshash vazifalarni bajartirishga o’tadi. Tarbiyalanuvchilar "Sichqoncha"dan foydalanish bo’yicha to’la amaliy malaka va ko’nikma hosil qilganlaridan so’ng mustaqil ish bajara boshlaydilar. Bu holda ham tarbiyachi ularning ishini doimiy kuzatib turadi. MTM tarbiyalanuvchilarida kompyuter savodxonligini shakllantirishning yana bir qulay tomoni shundan iboratki, multimedia texnologiyasidan foydalanish jarayonida tarbiyalanuvchilarning bilimini baholash ham kompyuter xotirasiga kiritilgan test savollari, rasmlar, o’yinlar, mashqlar, taqdimotlar orqali amalga oshiriladi. Bu holda tarbiyalanuvchilar berilgan savollarga to’g’ri javob topishlari shart. Kadrlar tayyorlash Milliy dasturida belgilanganidek: «Inson, uning har tomonlama uyg’un kamol topishi va farovonligi, shaxs manfaatlarini ro’yobga chiqarishning sharoitlarini va ta’sirchan mehanizmlarini yaratish, eskirgan tafakkur va ijtimoiy xulq-atvorlarni andozalarini o’zgartirish respublikada amalga oshirilayotgan i
slohatlarning asosiy maqsadi va harakatlantiruchi kuchidir» deyiladi