Bolalar va o’smirlar sport maktablarida dastlabki tayyorlov guruxida Gandbol mashgulotlarini tashkil qilish metodikasini takomillashtirish

Tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush (6 marta urunish).
Testning ta’rifi: Tekshiruvchilar 6 metr uzoqlikdan harakatlanib kelib 1x1m.li nishonni urish talab qilinadi.Urinishlar soni 6 marta hisoblanadi. Mashqni bajaruvchi mashqni belgilangan chiziqni bosmasligi zarur.
3.7-Jadval
Jizzax viloyati G’allaorol tumani 1-sonli sport maktabida 13-14 yoshli gandbolchi o’quvchilari qizlar (Sinov guruhi), Tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush (6 marta urunish) natijalari.

№	Shug’ullanuvchilar FISh	22.05.2023
		Ko’rsatkichlar
	A. D	4
	A. Sh	5
	A. F	4
	E. U	4
	E. S	4
	M. M	3
	M. Sh	3
	J. M	3
	O.X	3
	Q.T	3
	S.M	3
	T. O	4
	O’rtacha	3.5

3.8-Jadval
Jizzax viloyati G’allaorol tumani 2-sonli sport maktabida 13-14 yoshli gandbolchi o’quvchilari qizlar ( Nazorat guruhi), Tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush (6 marta urunish) natijalari.

№	Shug’ullanuvchilar FISh	22.05.2023 Ko’rsatkichlar
	A. S	5
	A. M	6
	A.Z	3
	E.M	3
	K.O	3
	M. Z	4
	N.M	3
	P.G	4
	R.M	5
	X. J	3
	T.L	4
	G.O	4
	O’rtacha	4

3x10 metrga mokisimon yugurish
Testning ta’rifi: Tekshiruvchilar yuza chiziq o’rtasida joylashadilar. Kelishilgan ma’lum bir ishora bo’yicha sportchilar birin-ketin 10 m li belgilarga va yugurib borib qaytishi kerak. Mashqni bajaruvchi mashqni bajarishda ushbu ko’rsatilgan belgi chiziqlarga oyoqlarini tekkizib qaytishi shart.
3.9-Jadval
Jizzax viloyati G’allaorol tumani 1-sonli sport maktabida 13-14 yoshli gandbolchi o’quvchilari qizlar ( Sinov guruhi), 3x10 metrga mokisimon yugurish (sekund) natijalari.

№	Shug’ullanuvchilar FISh	22.05.2023 Ko’rsatkichlar (sek)
1	A. D	11.5
2	A. Sh	11
3	A. F	12
4	E. U	11.2
5	E. S	11.5
6	M. M	11.2
7	M. Sh	11.6
8	J. M	11.4
9	O.X	12
10	Q.T	11
11	S.M	11.5
12	T. O	11
O’rtacha		15

3.10-Jadval
Jizzax viloyati G’allaorol tumani 2-sonli sport maktabida 13-14 yoshli gandbolchi o’quvchilari qizlar ( Nazorat guruhi), 3x10 metrga mokisimon yugurish (sekund) natijalari.

№	Shug’ullanuvchilar FISh	22.05.2023 Ko’rsatkichlar (sek)
1	A. S	13
2	A. M	12
3	A.Z	14.2
4	E.M	13
5	K.O	12
6	M. Z	12.3
7	N.M	13.2
8	P.G	12.5
9	R.M	12.5
10	X. J	12.3
11	T.L	13.1
12	G.O	11
O’rtacha		12,5

60 metrga yugurish.
Testning ta’rifi: Tekshiruvchilar star chiziq oldiga joylashadilar. Hakamning “Startga”, “Tayyorlan”, “Yugur” buyrug’idan keyin sportchi qizlar birin- ketin 60 metr masaofaga yugurib borish kerak bo’ladilar.. Mashqni bajaruvchi mashqni bajarishda ushbu ko’rsatilgan berilayotgan vaqtda start chizig’ida turishishi shart.
3.11-Jadval
Jizzax viloyati G’allaorol tumani 1-sonli sport maktabida 13-14 yoshli gandbolchi o’quvchilari qizlar ( Sinov guruhi), 60 metrga yugurish (sekund) natijalari.

№ №	Shug’ullanuvchilar FISh		22.05.2023 Ko’rsatkichlar (sek)
1	A. D		13
2	A. Sh		11
3	A. F		10.5
4	E. U		13
5	E. S		12
6	M. M		12
7	M. Sh		12
8	J. M		11.5
9	O.X		14
10	Q.T		10.5
11	S.M		11.5
12	T. O		11
O’rtacha		15.5

3.12-Jadval
Jizzax viloyati G’allaorol tumani 2-sonli sport maktabida 13-14 yoshli gandbolchi o’quvchilari qizlar ( Nazorat guruhi), 60 metrga yugurish (sekund) natijalari.

№ №	Shug’ullanuvchilar FISh		22.05.2023 Ko’rsatkichlar (sek)
1	A. S		11
2	A. M		12
3	A.Z		10.5
4	E.M		13
5	K.O		11
6	M. Z		13.5
7	N.M		12
8	P.G		11.5
9	R.M		12
10	X. J		10.5
11	T.L		12
12	G.O		11
O’rtacha		13.6

Pedagogoik tadqiqotdan oldin va keyin sinov-nazorat guruhi natijalari qiyosiy taxlili (1-rasm).

1-rasm.

3.2. O‘tkazilgan tajribani samaradorligi.
O’tkazilgan tadqiqot oldin sinov guruhi tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush (6 marta urunish) mashqi orqali tajrib boshlangan vaqtida o’rtacha ko’rsatkich 3.02 marta tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush natijani qayt etildi. Nazorat guruhi qizlarida 3.2marta tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush natijanisi olingan. Tadqiqot oxirida kuzatuv mobaynida (sinov guruh) gandbolchi qizlari o’rtacha ko’rsatkichi 3.5 marta tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush natijasini bajarishdi, tadqiqot oxirida gandbolchi qizlarning o’rtacha ko’rsatkichi 0.8%ga o’sish kuzatildi. Nazorat guruhi gandbolchi qizlar o’rtacha ko’rsatkichlari 4 marta tenis to’pini 6 metrli 1x1m.li nishonga urush mashqini bajarishdi, tadqiqot oxirida gandbolchichi qizlarning o’rtacha ko’rsatkichi 0.9%ga o’sish kuzatildi.
3x10 metrga mokisimon yugurish.
Kuzatuv mobaynida sinov guruh gandbolchiilari 3x10 metrga moksimon yugurish meyorini tadqiqot boshida o’rtacha ko’rsatkich 15.2 sekund natijani tashkil qilgan bo’lsa, taqdiqot oxirida gandbolchi qizlarning o’rtacha ko’rsatkichi 11.5sekundni tashkil qildi, o’rtacha ko’rasatkich 0.7%ga o’sish kuzatildi. Nazorat guruhi gandbolchi qizlar 3x10 metrga moksimon yugurish meyorini tadqiqot boshida o’rtacha ko’rsatkich 16.7 sekundni tashkil qilgan bo’lsa, tadqiqot oxirida o’rtacha ko’rsatkichi 12.5 sekundni tashkil qildi, o’rtacha ko’rsatkich 0.6%ga o’sish kuzatildi.
60 metrga yugurish.
O’tkazilgan tadqiqot jarayonida sinov guruhi gandolchiilari 60 metrga yugurish meyorini tadqiqot boshida o’rtacha ko’rsatkich 16.1 sekundni tashkil qilndi, Tadqiqot oxirida gandbolchi qizlarning o’rtacha ko’rsatkichi 11.5 sekundni tashkil qildi, o’rtacha ko’rsatkichi 0.7%ga o’sish kuzatildi. Nazorat guruhi gandbolchi qizlari 60 metrga yugurish meyorini tajriba boshida o’rtacha ko’rsatkichi 17 sekundni tashkil qilgan bo’lsa, taqdiqot oxirida gandbolchi qizlarni o’rtacha ko’rsatkichi 13.6 sekundni tashkil qildi, 0.8% o’sish kuzatildi.

XULOSA
Mavzu bo‘yicha qayd etilgan adabiyotlar tahlili shu narsani e’tirof etishga imkon beradiki, yosh gandbolchi qizlarni jismoniy tayyorlashda ularni turli o‘yin malakalariga ixtisoslashgan turlari shu malakalarni samarali ijro etishda muhim ahamiyatga ega ekan.
Yurtimizda xotin-qizlar hayot, mehnat va ijtimoiy turmushdagi o’rni beqiyos yuqori darajadadir. Ularning sihat-salomatligini doimo yaxshilash, jismoniy jihatdan barkamol bo’lishi uchun tula shart-sharoitlar yaratilgan. Bu yo’lda sport inshootlarining zamonaviy andozalarga mos kelishi, xotin-qizlardan mutaxassis qadrlar tayyorlashni ko’paytirish, maxsus sport musobaqalarini tashkil etish va ularga xotin-qizlarni ommaviy jalb qilish hozirgi davrning maksad va vazifalaridan biridir.
BO’SMda jismoniy tayyorgarligini tarbiyalash natijasida 13-14-yoshli gandbolchi qizlarga faqat musobaqalarga emas balki katta xajmdagi trenirovka ishini bajarish uchun ham kerak. U organ va sistemalarning (ayniqsa markaziy nerv sistemasi, yurak-qon tomir, nafas olish sistemasi va muskul apparatining) tayyorgarlik darajasiga, sport texnikasining takomillashgan darajasiga va harakatlarni tejamli bajara bilishiga bog‘liqdir.
Tadqiqotlarni tashkil qilishda biz tomondan ko‘rsatkichlarning ikki guruhi qo‘llanildi: jismoniy tayyorgarlik va gandbol murabiylarining jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlarini tashkil qilish ko‘rsatkichlari. Bu ko‘rsatkichlardan foydalanish bizga BO’SMda 13-14-yoshlı gandbolchi qızlarnı jısmonıy tayyorgarlıgını oshırıshda zamonavıy texnologıylardan foydalangan holda gandbolchii qizlarning jismoniy rivojlanish va jismoniy tayyorgarligini real baholash imkoniyatini yaratdi
Pedagogik tajriba davomida Jizzax viloyati G’allaorol tumni 1-sonli sport maktabi 13-14-yoshli gandbolchi qizlarning jismoniy tayyorgarligi ko’rsatgichlari, Jizzax viloyati G’allaorol tumni 2-sonli sport maktabi 13-14-yoshli gandbolchi qizlarning jismoniy tayyorlagarligi ko’rsatkichlaridan yuqori ekanligi pedagogik tadqiqot davomida kuzatildi. Jizzax viloyati G’allaorol tumni 2-sonli sport maktabi 13-14-yoshli gandbolchi qizlarni jısmonıy tayyorgarlıgını oshırıshda zamonavıy texnologıylardan foydalangan holda murabiylar tomonidan jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlari tashkil qilindi. Murabiylar tomonidan tashkil qilingan mashg’ulotlarda 13-14-yoshli gandbolchii qizlarning jismoniy tayyorgarligi va tехnik-taktik tayyorgarligini samarali shakllantirildi. BO’SMda oliy va o’rta ma’lumotli murabiylari malaka va bilimlari, ko’nikmalari yuqori ekanligi buni tasdig’ini topdi. Gandbol murabiylari tomonidan olib borilgan jismoniy tarbiya mashg’uloti muntazamli tashkil qilinganligi sababli O’zbekiston chempionatida va kubigi musobaqalarida yuqori natijalarga erishildi.
BO’SMlarining Gandbol bilan shug’ullanuvchi o’quvchilarning jismoniy tayyorgarligini aniqlab, rivojlanish jarayonini kuzatildi.
- BO’SMlarida Gandbol sport turi mashg’ulotlarida maxsus mashqlardan foydalanish orqali o’quvchilarda jismoniy sifatlarni tarbiyalashning samarador usullari, shakllari, yo’llarini aniqlandi

• 
  BO’SMda 13-14-yoshli gandbolchi qizlarni jismoniy tayyorgarligini oshirish zamonaviy texnologiylardan foydalanish orqali hamda maxsus jismoniy tayyorgarlikni oshriuvchi mashqlar kompleksi ishlab chiqildi.
  

Tadqiqоt davоmida qo'llanilgan 13-14-yoshlı gandbolchı qızlarnı jısmonıy tayyorgarlıgını oshırıshda zamonavıy texnologıylardan foydalangan majmuasini BO’SMda gandbol sport mashg’ulotlarida va o'quv-trеnirоvkasi jarayoniga tadbiq etish, ularning jismоniy, tехnik-taktik tayyorgarligini samarali shakllantirishga asоs bo'ladi.

FOYDALANILGAN АDABIYOTLAR RO‘YXATI.

1. 
   O‘zbekiston Respublikasining “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”gi Qonuni (Yangi taxriri). -T.: 2015 yil 4-sentabr.
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 5-noyabrdagi Yurish, yugurish, mini-futbol, badminton, stritbol va “workout” sport turlarini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida PQ-5282-sonli qarori.
   
3. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 2022–2026 yillarga mo‘ljallangan “Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmoni.
   
4. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 3 iyundagi “Jismoniy tarbiya va ommaviy sportni yanada rivojlantirish choratadbirlari to‘g‘risida”gi 3031-sonli Qarori / Xalq so‘zi, 4 iyun 2017 yil.
   
5. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoevning 2018 yil 5 martdagi “Jismoniy tarbiya va sport sohasida davlat boshqaruvi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5368 sonli Farmoni.
   
6. 
   O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 16 iyuldagi “Davlat ta’lim muassasalari huzurida sport klublarini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 542-sonli qarori.
   
7. 
   Umumiy o’rta ta’limning jismoniy tarbiya bo’yicha milliy o’quv dasturi Toshkent 2021y.84b
   
8. 
   Abdullayev R. Xonkeldiyev SH. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati darslik, Toshkent: 2005-yil .310b
   
9. 
   Ахмедов Ф.Қ., Атамуродов Ш.Ў ва бошқалар., Бошланғич синфларда жисмоний тарбия. Услубий қўлланма. “Истиқлол нашриёти” Тошкент -2013й
   
10. 
    Axmedov F.Q., Jismoniy tarbiya va sport nazariyasi “Ruhsora servis” нашриёти. DARSLIK. 2021 323b.
    
11. 
    Axmedov F.Q. Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi fanidan 101- savolga 101 javob Jizzax - 2011 yil.
    
12. 
    Azizova R.I. Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi.T.2009. 145b
    
13. 
    Azizova R.I. Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi.T.2010.245b
    
14. 
    Olimov.A.I., “Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi” o’quv qo’llanma “Tafakkur” nashriyoti-2020 y.180 b.
    
15. 
    Olimov.A.I., Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi “o’quv qo’llanma “Tafakkur” nashriyoti-2022y.180b
    
16. 
    Salomov R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati. 1-jild. – T.: Ilmiy texnika axboroti press nashriyoti, 2018y 145b.
    
17. 
    Salomov R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati. 2-jild. – T.: Ilmiy texnika axboroti press nashriyoti, 2018y. 235b.
    
18. 
    Salomov R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati. Darslik. T.: “ITA-PRESS”, 2014. 296b.
    
19. 
    Salamov R.S., Aripov Yu. Yu. Maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiyati asoslari. T. “Moliya”. 2011y.192b.
    
20. 
    Акрамов Ж.А. Гандбол, ЖТИ учун дарслик. -Т., 2008.156b
    
21. 
    Павлов Ш.К., Абдурахманов Ф.А. Подготовка гандболистов. -Т.: УзГИФК, 2006.190b
    
22. 
    Павлов Ш.К. Абдураҳманов Ф.А. Подготовка гандболистов.-Т.2006.150b
    
23. 
    Павлов Ш.К. Абдураҳманов Ф.А Акрамф.Ж.А. Гандбол.-Т.2005.140b
    
24. 
    Павлов Ш.К. Абдураҳманов Ф.А. Азизова.Р.И. Гандбол.-Т.2007.215b
    
25. 
    Pavlov SH.K, Gandbol tarixi va o‘yin qoidalari. O‘zDJTI nashriyot-matbaa bo‘limi,Toshkent-2016 yil.225b
    
26. 
    Kulboyev N.S.. Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi [o‘quv qo‘llanma]. – T.: “Ilm ziyo zakovati”, 2023y. – 212-bet.
    
27. 
    Pavlov SH.K, Abduraxmanov F.A, Akramov J.A, Gandbol: JTI uchun darslik, 2005 y, 80-91bet.
    
28. 
    SH.F.TO`LAGANOV, M.M.RAXMANOVA.Gandbol nazariyasi va metodikasi. O’quv qo’llanma.T.2019y. 215b
    
29. 
    Isroilov Sh.X. Voleybol. //Olimpiya zaxiralari talabalari uchun o‘quv qo‘llanma. T.: Tasvir, 2008.164b.
    
30. 
    Qurbonova M.A., Qosimova M.U. Milliy va harakatli o‘yinlar. // Oliy o‘quv yurtlari umumiy kurs talabalari uchun o‘quv qo‘llanma.T.: 2009y. 235b.
    
31. 
    Platonov V.N. Sistema podgotovki sportsmenov v Olimpiyskom sporte. Obщaya teoriya i yeyo prakticheskiye prilojeniya. Kiyev, Olimpiyskaya literatura, 2004y.176b.
    
32. 
    Павлов Ш.К., Абдуразманов Ф.А. Гандбол. Дарслик. Т, 2005y.320b
    
33. 
    Павлов Ш.К., Абдалимов О.Х., Матхаликов И.И. Гандбол. Мусбақа қоидалари, уларни ташкил этиш ва ўтказиш тизими. O’quv qo’llanma. Т., 2014 240b
    
34. 
    Павлов Ш.К., Азизова Р.И. Гандбол. БЎСМ ва БЎОСМлар учун намунавий дастур. Т., 2009y.30b
    
35. 
    Sh.K. Pavlov, O.X. Abdalimov, Z.Ye. Yusupov*. Gandbol nazariyasi va uslubiyati. -T.: «Fan va texnologiya», 2017y,448 bet.
    
36. 
    Pavlov Sh.K., Isroilov R.l. GANDBOL. Toshkent: ILMIY -TEXNIKA AXBOROTl - PRESS NASHR1YOTI, 2017.-156 b.
    

Internet saytlari

37. 
    http//www.Norma.uz. O‘zbekiston respublikasi qonun hujjatlar to‘plami sayti.
    
38. 
    http//www.pedagog.uz.
    
39. 
    .http//www.ziyonet.uz.
    
40. 
    .http://www.edustorng.ru/main/book/pedagogtechno.htm
    
41. 
    http://dl.nw.ru/theories/technologies