Болаларга амбулатор-поликлиника муассасаларида тиббий хизмат кўрсатишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида

11.1. Озиқланишнинг бузилишини ва камқонликни баҳолаш
Схема 11. Озиқланишнинг бузилиши ва камқонликни баҳолаш схемаси.

ҲАММА болаларнинг аҳволини озиқланишнинг бузилиши ва камқонлик бўйича баҳоланг.
ҚАРАБ КЎРИНГ, болада кўзга ташланадиган оғир озғинлик белгилари борми?
Етарлича тўйиб овқатланмасликнинг ўткир даражадаги муайян клиник белгиларини болани вазнини тортишдан аввал ечинтириш жараёнида аниқ кузатиш мумкин. Бу борада кехексия ва болалар пеллаграси белгиларини аниқлаш муҳим аҳамиятга эга, чунки улар кечиктириб бўлмайдиган ихтисослаштирилган парваришга, жумладан, махсус овқатланиш тартибига, ҳар томонлама кузатувга, антибактериал препаратларга ва бошқа даволаш муолажаларига муҳтож бўлади. Бу каби белгилар мавжуд бўлган болалар вазнидан қатъий назар шошилинч даволаш ва парвариш учун юборилиши зарур.
· Кахексия: етарлича, тўйиб овқатланмасликнинг ўткир даражадаги ушбу шаклида, бола ниҳоятда озиб кетган аҳволда бўлиб, мушаклар ва ёғ тўқималарини йўқотиши туфайли «тери ва суяк» кўринишида бўлиб қолади. Боланинг юзидаги тери ости ёғ қатлами камайгани туфайли юзи қарияларнинг юзига ўхшаб қолади, лекин кўзлари безовта кўринади. Қовурғалари ҳам аниқ кўриниб туради. Думба ва сонларининг териси, бола худди «қопсифат шим» кийиб олгандек, қатлам-қатлам бўлиб осилиб қолади. Ёшига нисбатан вазни ва бўйига нисбатан вазни ниҳоятда паст бўлади.
· Болалар пеллаграси – етарлича, тўйиб овқатланмасликнинг жуда оғир даражадаги ушбу шаклида, боланинг мушаклари атрофияга учрайди, лекин ўта озғинлик боланинг умумий шишгани сабабли кўзга ташланмаслиги мумкин (тўқималарда ортиқча суюқлик тўпланиши натижасида юзага келган шиш). Бола одамови бўлиб қолади, инжиқлик қилади, кўриниши касалманд бўлиб, овқат емайди. Юзи думалоқ (шишгани сабабли) ва сочлари ингичка, сийрак ва айрим ҳолларда рангсиз бўлади. Терисида симметрия ҳолатидаги рангсиз тери бўлакчалари кузатилади ва кейинчалик териси пўст ташлайди. Пеллагра касаллиги билан касалланган бола одатда етарли вазнга эга бўлмайди, лекин шиш ҳақиқий вазнни яшириши мумкин.
Болалар пеллаграси ва кахексия икки хил ҳолатдаги касалликлардир, лекин улар тарқалган жамоатларда, жуда оғир даражадаги етарлича овқатланмаслик ҳолларида иккала ҳолатнинг белгилари юзага келади. Масалан, бола кахексия ҳолатларида кузатиладиган ниҳоятда озғин бўлиши мумкин, шу билан бирга болалар пеллаграси ҳолларида учрайдиган тери ва соч ўзгариши ёки шишлар пайдо бўлиши билан бирга намоён бўлиши мумкин.