Болаларни табиат билан таништириш методикаси

MAJNUNTOL GILOS

Boshim egik, Men gilosman,
Majnunhol, Quloq sol,
Majnuntolman, Rangim olu Majnuntol. Totim bol.
Dam olsangiz Topsang
Soyamda, Qo‘shalog‘imni,
Men sizlardan Qulog‘ingga Mamnun tol. Taqib ol.

O‘RIK OLMA

Qantak o‘rik Men sizlarning Otim bor, Olmangiz,
Xo‘p mazali Xomligimda
Totim bor. Olmangiz,
Mag‘izimga berkitgan Nortojiga Qantim bor, O‘xshab so‘ng
Novvotim bor. Voy qornim, deb Qolmangiz!

SHAFTOLI YONG‘OQ

Sariq, oq Miya kabi
SHaftoliman, SHaklim bor, Zarg‘aldoq Boshim to‘la
SHaftoliman, Aqlim bor. Maqtanib Meni egan
O‘ltirmayman, Donishmand Maqtanchoq Bo‘lur, degan
SHaftoliman. Naqlim bor.

ARCHA NASHVATI

Men archaman, Meni derlar
Archaman. Nashvati,
Men xursandman SHarbatlarning
Barchadan. SHarbati,
Atrofimda Mazalarning
Aylanib, Mazasi,
Hech charchamang, Lazzatlarning, CHarchamang! Lazzati.

QOR YOG‘MOQDA

Sokin tun. Qor yog‘yapti. Bolalarning beg‘ubor qalbi to‘lib- toshib oqayotgan daryoday jo‘shqin. Bahorda ko‘m-ko‘k o‘tloqlarda oppoq kapalaklarni ushlamoqchi bo‘lganday har bir zarrachaga talpinishadi. Qanday zavqli-a! Ona tabiat shunday go‘zal-ki uning chiroyi hech ham tugamaydi.

Ana, qorning bir parchasi qizchaning oppoq hovuchiga ohista qo‘ndi. Quvonchdan uning yonoqlari shunday yashnab ketdiki, bu daqiqalar tasviriga til ojiz. Qor shunday beg‘ubor qizchaning qo‘liga tushganidan, birdan erib ketdi. Tip-tiniq shudring tomchisiga aylandi.
Bir zumdayoq hammayoq oq choyshabga burkandi. Haligina qor zarrachalarini ushlashga intilayotgan bolalar, endi undan hovuchlab-hozuchlab olib, dumaloqlab, qorbo‘ron o‘ynashdi.
Tun. Hamon qor yog‘ardi.

TUYA

Sahro. Oltinrang qum olov purkaydi. O‘rkach-o‘rkach barxanlar osha vazmin odim tashlab tuya bormoqda. Uning ustida: tuyakash va anchagina yuk. Manzilgacha xiyla yo‘l bosish kerak. U har zamon, har zamon uzoq-uzoqlarga bo‘ynini cho‘zib, «manzilga etdikmikan» deya termulib qo‘yadi. U odamlarga necha asrlardan beri xolis xizmat qiladi. Sira tinim bilmaydi. Qishning izg‘irin, yozning jaziramasi demaydi. Nima buyurishsa, shuni qiladi. Hatto biror marta qaysarlik qilgan emas. YOt deyishsa yotgan, tur deyishsa turgan.

YOzda hammayoqni yondiraman deb turgan Qoraqum sahrosiga ham tap tortmay kirib boraveradi. Hatto bu sahroda eng qudratli texnika ham gohida uning o‘rnini bosolmaydi. Unga na qarov, na
o‘t-em, na tunov joyi kerak. SHu ona Er egasi bo‘lsa bas. Emishini ham o‘zi topib eydi, duch kelgan joyda biroz mizg‘ib olsa bas.
Unga faqat bir narsa alam qiladi. Hech kim uni sevib erkalamaydi. Hatto odamlar eng yomon ko‘rgan kishilarini «Tuyaga o‘xshaysan-a», deyishadi. Aslida esa...
. . .Tuya hamon yo‘lda. U manzil sari olg‘a qadam tashlab bormoqda. Oldinda esa past-baland barxanlar.