BO`lim I. Eng qadimgi tuzimdan sivilizatsiya sari 1 §. Qadimgi tarix sivilizatsiyaning boshlanishi

Gerodot

5. To`mаris-bu…? Massagetlar malikasi

6. «Bu jаng bаrchа jаnglаrdаn hаm dаhshаtlirоg`i edi» kimgа tеgishli.? Gerodotga

7. Dоrо I qаchоn tахtgа o’tirgаn.? Miloddan avvalgi 522-yilda

8. Dоrо I hukumronlik qilgan yillar.? U miloddan avvalgi 522—486-yillarda hukmronlik qilgan.

9. DоrоI hukumrоnligining birinchi yili …? Marg`iyonada fors istilochilariga qarshi yirik xalq qo`zg`oloni

ko`tarildi. Qo`zg`olonga Frada rahbarlik qiladi.

10. Frаdа qаchоn qаtl etilgаn.? miloddan avvalgi 522-yilda

11. Frаdа qo`zg`аlоni hаqidаgi mа’lumоt qаyеrdа kеltirilgаn.? Behistunda keltirilgan.

12. DоrоI qаchоn sаklаr ustigа qo`shin tоrtаdi.? Hukmronligining uchinchi yilida ya`ni miloddan avvalgi

519-yilda

13. DоrоI ning sаklаr ustigа yurishi hаqidа qаyеrdа mа’lumоt kеltirilgаn.? Behistun bitiklarida.

14. Skunха kim.? Saklar sardori

15. Shirоq hаqidаgi hikоya kimgа tеgishli.? tarixchi Poliyen (miloddan avvalgi II asr) keltirgan

16. Аhаmоniylаr bоsib оlgаn yеrlаrni sаtrаpliklаrgа bo`lаdilаr , bu so`z …? forscha "xshatra" —

"viloyat" so`zidan kelib chiqqan.

17. O`rtа Оsiyoning fоrslаr bоsib оlgаn vilоyatlаri nеchа sаtrаplikkа bo`lingаn.? 3 satraplikka

19. Mashhur Marafon jangida (miloddan avvalgi 490-yil) fors qo`shinlari markazida qaysi qabila

muvaffaqiyatli urushgan qabila.? saklar

20. Ksеrks bоshchiligidа yunоnlаr ustigа yurish qilgаn O`rtа Оsiyolik jаngchilаrning qurоl-yarоg`lаri

hаqidа kim mа’lumоt bеrаdi.? Gerodot

21. Kserks boshchiligida yunonlar ustiga yurish qilgan O`rta Osiyolik jangchilar qurol-yarog`larini mufassal tasvirlagan. Masalan, Baqtriyaliklar nima bilan jangga kirishgan.? kamon va nayzalar

22. Saklar-chi.? xanjar va oyboltalar bilan, xorazmiylar va so`g`diylar baqtriyaliklarniki kabi qurolaslahalari bilan jangga kirishgan.

23. Kimlar Kserks armiyasida eng yaxshi suvoriy jangchilari bo`lishgan.? Sak va baqtriya suvoriylari

25. O`rta Osiyo xalqlari ustidan Ahamoniylar hukmronligi necha yildan ko`proq davom etdi.? 200 yildan

26. Qаchоn sаklаr, хоrаzmiylаr, mаssаgеtlаr аhаmоniylаr dаvlаti tаrkibidаn chiqib mustаqil bo`lаdilаr.?

mil. avv. IV asrda

27. Miloddan avvalgi VI—IV asrlarda madaniyatning rivojlanishi yozma va arxeologik manbalar asosida

o`rganilgan. Ular asosan qaysi xalqlarining hunarmandchilik, zargarlik, tikuvchilik, kulolchilik va

binokorlik taraqqiyotida yuksak darajaga erishganlaridan dalolat beradi.? O`rta Osiyo

28. Mil.аv.VI-IV аsrlаrdа Mаrkаziy Оsiyoning hunаrmаndchilik mаrkаzlаri ? Surxondaryo, Qashqadaryo,

Zarafshon vodiylari, shuningdek, Amudaryoning quyi oqimi Qiziltepa, Uzunqir, Afrosiyob,

Ko`zaliqir, Yerqo`r g`on va boshqa yirik hunarmandchilik markazlari bo'1gan.

29. O`rtа Оsiyo hududidа dаstlаbki tаngа pullаr qаchоn tаrqаlgаn.? Miloddan avvalgi V—IV asrlarda

30. Аmudаryo хаzinаsi qachon topilgan.? 1877-yilda

31. Аmudаryo хаzinаsi hоzirdа qаyеrdа sаqlаnаdi.? Britaniya muzeyida

32. Аmudаryo хаzinаsi nimalar topilgan.? Oltin, kumush buyumlari va Oltin bilakuzik

33. Oltindan yasalgan ot arava nushasi.? Mil. avv V—IV asrlarda

32--§. O`rta Osiyo aholisining yunon-makedon istilochilariga qarshi kurashi.

1. Qachon Aleksandr Makedoniya podshosi bo`ladi.? miloddan avvalgi 336-yilda

2. Aleksandr necha yoshda podsho bo`lgan.? 20 yoshda

3. Qachon Mаkеdоniyalik Аlеksаndr Shаrqqа yurish bоshlаdi? mil.аv.334-yildа

4. Shаrqqа yurish necha yil davom etdi.? 10-yil

5. Shаrqqа yurish davrida qayerlarni bosib oldi.? Kichik Osiyo, Suriya, Misr, Eron va Hindistonda kattakatta hududlarni bosib oladi.

7. Miloddan avvalgi VII—IV asrlarda O`rta Osiyo jangchilari nima bilan qurollangan edi.? Jangchilar

jangga sovut kiyib kirganlar, boshlarida dubulg`a bo`lgan. Xanjar va qilich bilan qurollanganlar.

Jangovar oybolta va nayza ham ishlatganlar. Kamon o`qi va chopqilar temir va jezdan yasalgan.

Jangchilar otda ham, piyoda ham jang qila olganlar.

8. Аqinаk - bu …? xanjar

9. Sаgаris – bu …? jangovar oybolta

10. Qаchоn Mаkеdоniyalik Аlеksаndr аhаmоniylаrning so`ngi shоhi Dоrо III qo`shinlаrini tоr-mоr

kеltirdi.? Miloddan avvalgi 330-yilda

11. Mаkеdоniyalik Аlеksаndrni O`rtа Оsiyodа birinchi bo`lib yo`lini to`sgаn shаhаr.? Baqtriya poytaxti

Baqtra (Zariasp) bo`ldi.

12. Bеss kim edi.? Baqtriya satrapi ahamoniylardan bo`lgan.

13. Mаkеdоniyalik Аlеksаndrning ustоzi bo`lgаn yunоn fаylаsufi kim.? Aristotel

14. Mil.аv.329-yildа Mаkеdоniyalik Аlеksаndr qo`shinlаri Аmudаryodаn o`tаdi.Qoshinlаr qаrshisidа esa

… turar edi.? Nautaka (Qashqadaryo vohasining sharqiy qismi) va Maroqanda turar edi.

15. Qаchоn Mаkеdоniyalik Аlеksаndr qo`shinlаri Mаrаqаndаni egаllаdi.? Miloddan avvalgi 329-yilda

16. Mаkеdоniyalik Аlеksаndr Kurushkаt shаhrini bоsib оlish uchun аsоsiy kuchlаr bilаn Sirdаryo

qirg`оqlаri tоmоn siljiydi. Bu pаytdа Sug`diyonаdа qo`zg`аlоn ko`tаrilаdi, uni rаhbаr? qo`mondon

Spitamen boshchilik qiladi.

17. Kurushkat (Kiropolis) shahriga kim asos soladi.? bu shaharga fors shohi Kir II asos solgan.

18. «Pоlitimеt» qаdimgi qаysi dаryo nоmi.? Zarafshon daryosi

19. Mаkеdоniyalik Аlеksаndr Sirdаryo bo`yidа , Хojаnd yaqinidа bir qаl’а qurdirgаn uning nоmi.?

Aleksandriya Esxata (Uzoqdagi Aleksandriya) deb ataldi.

20. Aleksandriya Esxata (Uzoqdagi Aleksandriya) nima maqsadda rurilgan edi.? Saklar qarshi kurash

uchun

22. Qаchоn Spitаmеnning Аlеksаndr bilаn hаl qiluvchi jаngi bo`lib o`tdi? Mil. avv. 328-yil kuzida

23. Rаvshаnаk kim edi.? Oksiartning qizi

24. O`rta Osiyo yerlarini bosib olish uchun Aleksandr deyarli necha yil urindi.? 3 yil

25. O`rta Osiyo yerlarini bosib oligan hududlari.? Marg`iyona, Baqtriya, So`g`diyona va hozirgi

Bekobod va Xo`janddan iborat Sirdaryo bo`ylarini bo`ysundirishga muvaffaq bo`ldi.

26. Qayerlar o`z mustaqilligini saqlab qolgan edi.? Xorazm, Toshkent vohasi va Farg`ona

27. Yunon-makedon qo`shinlari birinchi bor mag`lubiyatga uchragan jangi.? Spitamen qo`zg`oloni

bo`lgan.

33---§. Salavkiylar davlati va Yunon-Baqtriya podsholigi.

1. Mаkеdоniyalik Аlеksаndr qаchоn vаfоt etdi.? Miloddan avvalgi 323-yil 13-iyunda

2. Mаkеdоniyalik Аlеksаndr vаfоtidаn kеyin uning dаvlаti uchgа bo`linib kеtdi, ulаr qаysilаr …?

Makedoniya, Misr va Suriyaga bo`linib ketdi.

3. Mil.аv.312-yildа Mаkеdоniyalik Аlеksаndrning lаshkаrbоshilаridаn biri Sаlаvkа Bоbil dаvlаti hukmdоri

bo`ldi, Sаlаvkа dаvlаti tаrkibigа …? Mesopotamiya, Eron, Parfiya,Baqtriya, So`g`diyona Marg`iyona

kirar edi

4. O`z davlati tarkibiga kirgan O`rta Osiyoni Salavka satrapliklarga bo`ldi, ularning har biriga satrap

hukmronlik qilar edi. Davat mudofaasi va qo'shinlarni tashkil etish bilan sobiq lashkarboshilardan

tayinlangan kimlar shug`ullanar edi.? strateg

6. Аntiох nоib etib tаyinlаngаn shаrqiy vilоyatlаrgа qаyеrlаr kirgаn.? Parfiya,Marg`iyona,Baqtriya,

So`g`diyona

8. Antiox ulkan davlat hukmdoriga aylandi va necha yil mamlakatni boshqardi.? 20 yilcha

9. Qaysi shaharlar yirik shahar va madaniyat markazlariga aylandi.? Baqtra, Maroqanda, Marg`iyona

Antioxiyasi (Marv), Termiz

10. Qachon O`rta Osiyo viloyatlari tarixida antik boshlandi.? Yunon-makedon istilolaridan keyin

11. Qaysi davlatdan yunonlar binosozlik va hunarmandchilik an`analari o`zlashtirdilar.? Baqtriyada

13. Qаchоn Bаqtriya sаlаvkiylаr dаvlаtidаn аjrаlib chiqdi.? Miloddan avvalgi 250-yili

14. Kim o`zini mingtа Bаqtriya shаhri hukmdоri pоdshо dеb e’lоn qilgаn.? Diodot

15. Diodot-mingtta Baqtriya shahri hukmdori o`zini podsho deb o`zini e'lon qiladi. Shu voqeadan keyin

qaysi tarix boshlanadi.? Yunon-Baqtriya davlati tarixi

16. Qаchоn Pаrfiya Sаlаvkiylаr dаvlаtidаn аjrаlib chiqdi.? Mil. avv. 250-yiIda

17. Mil. avv. 250-yiIda Salavkiylar davlati tarkibidan ajralib chiqqan Parfiya Baqtriyaning raqibiga

aylanadi. Baqtriyadan tashqari, Yunon-Baqtriya podsholigi tarkibiga qayerlar kirgan edi.? So`g`diyona va

Marg`iyona

18. Diоdоtdаn kеyin Yunоn-Bаqtriyadа hukmrоnlik kimning qo`ligа o`tаdi.? Yevtidem

20. Yunon-Baqtriya podsholigi eng katta sarhadlarga ega bo`ldi. Qaysi davlatning bir qismi bu davlatga

qo`shib olingan edi.? Hindiston

21. Qаchоndаn Pаrfiya Bаqtriyagа hаrbiy tаzyiqni kuchаytirgаn.? Mitridat I davrida

22. Ko`chmаnchi yuechjilаr qаchоn Yunоn-Bаqtriyani bоsib оlаdilаr.? Miloddan avvalgi 140—130-

yillarda

23. Yunоn-Bаqtriya dаvlаti qаnchа yil yashаgаn.? 120 yil yashadi.

24. Yunоn-Bаqtriyadа tаngа zаrb etilgаnmi.? Ha, hukumdor tasviri tushirilgan tangalar

25. Yunоn-Bаqtriyadаn Buyuk Ipаk yo`lining qаysi tаrmоg`i o`tgаn edi.? janubiy tarmoqlari o`tgan edi.

26. Yunon-Baqtrya hukumdorlari.?- Diodot, Yevtidem, Dimitriy

34-§. Qadimgi Xorazm. Qang` va Dovon davlati.

1. Qаchоn Хоrаzm аhаmоniylаrdаn mustаqil dаvlаtgа аylаndi.? Miloddan avvalgi IV asrda

2. Bu o`lka aholisi xo`jaligining asosini nima tashkil etgan.? dehqonchilik

3. Хоrаzmdа shаhаrsоzlik bоshlаnishi qаchоndаn boshlangan.? miloddan avvalgi VII asrdan

4. Xorazmda shaharsozlik boshlanishi miloddan avvalgi VII asrga borib taqaladi. Bunga qaysi shahar misol

bo`ladi.? Ko`zaliqir shahri xarobalari

5. Bu yerda mahalliy hukmdorning qarorgohi bo`lgan ulkan qal'a bunyod etilgan edi. Bu qaysi qal’a.?

Qаl’аliqir

6. Qаl’аliqir shаhri qаchоn qurilgаn.? Mil. avv. V—IV asrlarda

7. Miloddan avvalgi III—II asrlarda Xorazmdagi qadimgi shaharlari.? Jonbosqal`a va

Qo`yqirilganqal`a

8. Qаysi qаl’а xаrоbаlаridаn аylаnа shаkldа qurilgаn mustаhkаm ibоdаtхоnа qоldiqlаri tоpilgаn.?

Qo`yqirilganqal`a

9. Qаchоn Tuprоqqаl’а shаhridа ulkаn qurilish ishlаri аmаlgа оshirilgаn edi.? Milodiy II—III asrlarda

10. Qaysi qal’aning zallardan birida devor bo`ylab baland taglikka 20 dan ko`proq haykallar o`rnatilgan

edi.? Tuprоqqаl’а

11. Xorazm aholisi … bilan yaqindan savdo munosabatlarini o`rnatgan. Bu o`lkadan muhim karvon yo`llari o`tgan.? So`g`diyona, Marg`iyona, Baqtriya va sahro ko`chmanchilari

12. Qаchоn Хоrаzimdа kumush vа mis tаngаlаr zаrb qilingаn.? Mil. avv. I asrda

13. Xorazm hududidan O`rta Osiyo bo`yicha eng qadimgi yozuvlar topilgan. Bular qaysi qal’alar.?

Oybo`yirqal'a yodgorligidan xum sirtiga chekilgan yozuv va Qo`yqirilganqal'adan topilgan ayrim

mahalliy yozuvlardir.

14. Оybo’yirqаl’а qаysi dаvrgа оid.? miloddan avvalgi V—IV asrlar

15. Qo`yqirilgаn qаl’аdаn o`rgаnilgаn mаhаlliy yozuv qаysi аsrlаrgа оid.? miloddan avvalgi III--II asrlar

16.Хоrаzimdа mаhаlliy tаvqim qаchоn ishlаb chiqilgаn qаchоngаchа аmаldа bo`lgаn.? Milodiy I asrda

Xorazmda ishlab chiqilgan mahalliy taqvimdan xorazmliklar VIII asrga qadar foydalanishgan.

17. Xitoy manbalaridan Qang` qaysi nom deb atalgani ma'lum.? Qang`yuy

18.Qаng` dаvlаtigа qаchоn kimlаr аsоs sоlgаn.? Miloddan avvalgi III asrda unga saklar asos solishgan.

19.Qadimshunoslarning aniqlashicha…? Toshkent viloyatining Oqqo`rg`on tumanidagi Qang`ha shahar

xarobasi saklarning o`sha kezlardagi poytaxti Qang`dez bo`lib, unga miloddan avvalgi III asrda asos

solingan.

20.Qаng` dаvlаti Хitоy mаnbаlаridа qаndаy аtаlgаn.? Bityan

21.Qаng` dаvlаtining asosiy shaharlari qаyеrdа jоylаshgаn edi.? Sirdaryo sohillari bo`ylab joylashgan

edi.

22.Qachon Qang` qabilalarning eng qudratli davlat birlashmasiga aylangan.? Miloddan avvalgi II asr

oxirida

23.Qаng dаvlаtigа qаyеrlаr kirgаn.? hozirgi Toshkent vohasi, Sirdaryo bo`yi hududlarini

24.Davlat markazlaridan biri qaysi voha edi.? Toshkent vohasi

25.Qang` davlati aholisini nima deb atashgan.? qang`arlar

26.Qаng dаvlаti vа Хitоy o`rtаsidаgi urushlаrning sаbаbi.? Buyuk Ipak yo`lining shimoliy tarmog`i

o`tganligi

27.Qаng dаvlаti qаchоn pаrchаlаnib kеtgаn.? Milodiy III asrga kelib

28.Davan tarixida Xitoy manbalarida bu o`lka shu nom bilan tilga olinadi, U qayerda joylashgan ?

Farg’onada

29.Davan tarixida tarixchilar uchun muhim bo`lgan uning tashkil topgan va inqirozga yuz tutish yillari

aniqlanmagan. Bu davlat, taxminan qachongacha mavjud bo`lgan.? miloddan avvalgi III asrdan to

milodiy III asrgacha

36.Xitoy hukmdorlarini ko`proq nima qiziqtirardi.? Farg`onaning nasllik otlari ya`ni “Samoviy otlari”

38.Fаrg`оnа dаvlаtida qаysi shаhаrlаri bo`lgаn.? Sho`rabashat, Uchqo`rg`on

39.Fаrg`оnа dаvlаti qаchоn bаrhаm tоpаdi.? milodiy III asrda

40. Davan davlati qachon yuksak taraqqiy etgan davlatga aylandi? Mil.avv II-I asrlarda

35--§. Kushon podsholigi.

1.Qаchоn ko`chmаnchi yuechji qаbilаlаri Yunоn –Bаqtirya dаvlаti hududigа bоstirib kirdilаr.? Miloddan

avvalgi 140—130-yillar

2. Tarixda bu qabilalar qaysi nomi bilan tilga olinadi.? kushonlar

3. Kushоn dаvlаtigа yuechji qаbilаlаri qаchоn аsоs sоlingаn.? Milodiy I asrda

4. Birlashgan yuechji qabilasining birinchi hukmdori kim.? Kudzula Kadfiz

5. Kushоn dаvlаtining аsоschisi Kudzulа Kаdfiz bo`lgаn uning dаvridа qаyеrlаr Kushоn dаvlаtigа qo`shib

оlingаn.? Afg`oniston va Kashmir Kushon davlatiga qo`shib olingan.

6. Kudzulа Kаdfizning vоrisi kim edi.? Vima Kadfiz

7. Kimning hukmronligi davrida poytaxt ko`chirilgan.? Kanishka

8. Kаnishkа dаvridа pоytахt Bаqtriyadаn qаyеrgа ko`chirilаdi.? Peshovarga ko`chiriladi

9. Kushоn dаvlаtigа qаyеrlаr kirgаn.? Hindiston va Xo`tandan O`zbekistonning janubiy viloyatlari va

Afg`onistongacha bo`lgan hududlarni qamragan edi.

10. Kushоn dаvlаti qаchоn parchalanib ketdi.? III asrda

11. Kimning dаvridа Kushоn pоdshоligidа hukmdоr nоmi ko`rsаtilgаn tаngа zаrb qilish bоshlаngаn.? Vima Kadfiz hukmronligi davrida

12. Kushоn dаvlаtidа kimning dаvridа pul islоhаti o`tkаzilgаn.? Vima Kadfiz hukmronligi davrida

13. Tangalar nimadan zab etilgan.? oltin, kumush va misdan zarb qilingan.

14. Kushоn dаvlаti kimning dаvridа o`z tаrаqqiyotining cho`qqisigа chiqаdi.? Kanishka davrida

16. Kushоn dаvrigа оid shаhаrlаr.? Xolchayon, Dalvarzintepa, Ayritom, Zartepa, Qoratepa

17. Kushon davlati iqtisodiyotining asosini nima tashkil qilgan.? sug`orma dehqonchilik, savdo-sotiq va

hunarmandchilik tashkil qilgan.

18. Qaysi davlatda suv tegirmoni, chig`ir turlaridan keng foydalanildi, yerga ishlov berish qurollari

takomillashtirildi.? Kushon davlati

19. Kushоn dаvlаti dаvridа O`rtа Оsiyodа qаysi yozuv kеng tаrqаlgаn.? qadimgi oromiy yozuvi

20. Оrоmiy yozuvi аsоsidа pаydо bo`lgаn kushоn – bаqtirya аlifbоsidаgi yozuv nаmunаlаri qаysi

yodgоrlikdаn o`rgаnilgаn.? Qadimgi Termiz

21. Kushоn shаklli yozuv qаndаy bo`lgаn.? bunda harflar burchakli, to`rtburchakli va aylana shaklda

bo`lgan.

22. Surхko`tаl yodgоrligidаn nimа o`rgаnilgаn.? Kushon podsholigida yozuv qadimdan mavjudligini

Surxko`tal yodgorligida topilgan yunon alifbosidagi kushon bitiklari ham tasdiqlaydi.

23. Surxko`tal qayerda joylashgan.? Afg`onistondagi Qunduz shahri yaqinida

24. Оrоmiy аlifbоsi аsоsidаgi Хоrаzmiy vа so`g`diy yozuvlаr qаysi hududlаrdа kеng tаrqаlgаn edi.?

Amudaryoning quyi oqimida, Zarafshon va Qashqadaryo vodiylarida

25. Kushоn dаvlаti tаshkil tоpаyotgаndа Bаqtriya, So`g`diyonаning аsоsiy аhоlisi qaysi dinda edi.?

zardushtiylik dinida edi.

26. Kanishka hukmronligi davrida Hindistonning bir qismi qo`shib olinib yaqindan aloqalar o`rnatilgach,

Kushon davlati hududiga kirib kela boshlagan buddaviylik zardushtiylik bilan birga qachongacha O`rta

Osiyoda mavjud bo`ldi.? milodiy VIII asrgacha

27. Kushоnlаr dаvrigа оid qаysi shаhаrlаrdа buddаviylik ibоdаtхоnаlаri o`rgаnilgаn.? Eski Termiz,

Ayritom va Dalvarzintepada

28.Qaysi shaharlarda xom g`ishtdan qurilgan mustahkam istehkom devorlari bilan o`ralgan edi.? Dalvarzin va Eski Termizda

29.Fil suyagidаn yasаlgаn shахmаt dоnоlаri qаyеrdа o`rgаnilgаn.? Dalvarzintepadan

30. Ayol kishi boshi tuzilishining haykali.? I-II asr

31. Budda boshining tasviri.? Dalvarzintepa II-III asr boshlari.

32. Do`mbirachi.? Ayritom yodgorligidan namuna

36---§. Buyuk Ipak yo`li.

1. Qachongacha Buyuk Ipаk yo`li mavjud bo`lgan.? Milodiy XVI asrga qadar

2. Buyuk Ipаk yo`li qаchоn vujudgа kеlgаn.? miloddan avvalgi II asrda

3. Buyuk Ipаk yo`li dastlab qanday nom bilan yuritilgan.? Buyuk meridianal yo'1

4. Buyuk Ipаk yo`ligа shu nоm qаchоn, kim tоmоnidаn bеrilgаn.? 1877-yilda nemis geografi

F.Rixtgofen tomonidan berilgan.

10. Buyuk Ipаk yo`lining uzunligi, qаyеrdаn-qаyеrgаchа bоrgаn.? 12 ming kilometrcha uzunlikda

bo`lgan. U Sariq dengiz sohilidan boshlanib, Sharqiy Turkiston, O`rta Osiyo, Eron, Mesopotamiya

orqali O`rtayer dengizi sohillarigacha borgan.

11. Buyuk Ipak yo`li 12 ming kilometrcha uzunlikda bo`lgan. U Sariq dengiz sohilidan boshlanib, Sharqiy

Turkiston, O`rta Osiyo, Eron, Mesopotamiya orqali O`rtayer dengizi sohillarigacha borgan. Bu yo`lda qaysi qadimiy shaharlar joylashgan edi.? Sian, Dunxuan, Yorkent, Samarqand, Buxoro, Termiz, Marv

12. So`g`diyonadan Xitoyga nimalar olib borilgan.? jun gazlama, gilam, zeb-ziynat buyumlari va

qimmatbaho toshlar olib borilgan

13. Baqtriyadan-chi.? tuyalar

14. Farg`onadan-chi.? naslli otlar

15. Badaxshondan-chi.? la'l

16. Hindistondan O`rta Osiyoga nimalar olib kelgan.? ip-gazlama matolar va paxta chigiti

17. Xitoydan nima olib kelingan.? guruch keltirilgan

18. O`rta Osiyodan Xitoyga nimalar olib borilgan.? uzum, yong`oq, anor va boshqa dehqonchilik

mahsulotlari tashilgan.

19. U Di qаchоn, kimni elchi qilib Fаrg`оnаgа jo`nаtgаn? Miloddan avvalgi 138-yili Xitoy imperatori U

Di elchi Chjan Syanni ko`chmanchi xunn qabilalariga qarshi kurashda ittifoqchi va hamkorlar topish uchun jo`natadi.

20. Chjan Syanning taqdiri.qanday boldi? Elchi xunnlar qo`liga asir tushadi va o`n yilcha hibsda yotadi. U asirlikdan qochib, Markaziy Tyanshan dovonlari orqali Issiqko`lga chiqadi. Norin daryosi bo`ylab Farg`ona vodiysiga keladi. Bu yerda o`zi uchun vodiydagi shaharlarni kashf qiladi. Bu shaharlar Farg`ona podsholigiga qarashli ekanligini bilib oladi. Tabiiyki, elchi Xitoyning xunnlarga qarshi kurashida Farg`ona hukmdorining yordamini olmoqchi bo`ladi. Lekin Farg`ona hukmdori faqat savdo-sotiq aloqalarini o`rnatish istagini bildiradi. Chjan Syan janub sari sayohatini davom ettiradi. Oloy vodiysidan o`tib, yana xunnlar qo`liga tushib qoladi. Bir yildan keyin vataniga qaytadi. Elchi Xitoy imperatoriga ko`rgan-bilganlarini so`zlab beradi.

21. Chjan Syan Xitoyga Farg`onadan nimalar olib kelgan edi.? otlaridan birini va beda urug`idan

22. Chjan Syan yurgan yo'1 bo`ylab qachondan boshlab Xitoy mamlakatini Markaziy va g`arbiy Osiyo bilan bog`lovchi jahon ahamiyatiga ega Buyuk Ipak yo`li deb ataluvchi karvon yo`li o`tadigan bo`ldi.?miloddan avvalgi II—I asrlarda

37-Mavzu:Qadimgi Italiya

1. Italiya davlati qaysi yarimorolda joylashgan edi? J:Apennin yarimorolida

2. Qadimgi Italiya aholisining asosiy mashg’uloti nima bo’lgan?

J: dehqonchilik va chorvachilik
3. «Italiya» so’zi yunonchadan qanday tarjima qilinadi?

Lotincha "vitulus" "buzoqcha,buqa"
4. Apennin yarimorolida eng katta daryo qaysi bo’gan? J: Po daryosi
5. Apennin yarimorolining barcha qabilalari qanday nomlangan? Italiklar
6.Liqurlar italiyaning qadimgi qabilalaridan biri bo‘lib nima bilan shug‘ullanishgan?...Chorvachilik

7.Qachon yunonlar italiya sohillarida koloniyalarga asos solganlargan?...Mil.avv.VIII-VII asrlarda

8.Italiyaning shimoliy-g'arbiy qismida qaysi xalqlar yashagan?...Etrusklar

9.Etrusklarning asosiy mashg‘uloti?...Dehqonchilik

10.Qachonga kelib etrusklar Italiyada 12ta shahar-davlatning ittifoqini tuzadilar?...Mill.avv.VIII

11.Etrusklar Sharq mamlakatlari bilan erkin savdo qilish uchun kimlarga qarshi kurash boshladilar?...Yunon kaloniyalariga

12.Finikiya qayerda joylashgan?...Afrikaning shimoliy sohilida

13.Etrusklarga Yunon kaloniyariga qarrshi kurashga yana kimlar qo‘shilgan?...Finikiya kaloniyasi va Kardagen shahar-davlati

14.Rim shahri qaysi daryo bo‘yida joylashgan?...Tibr daryosi

15.Rim shahri nechta tepalikdan iborat bo‘lgan?...yettita tepalikdan

16.Rim shahriga qachon va kimlar tomonidan asos solingan?...Mil.avv.753-yilda aka uka Rem va Romul tomonidan

17.Rim shahrining timsoli?...Ona bo‘ri

18.Qaysi tepalikdan dushmanlardan himoyalanish uchun tepalik quriladi?.Kapitoliy

19.Rimda kim saylab qo‘yilgan hukmdorni o‘ldirib hokimyatni egallab oladi?...Mag‘rur Tarkviniy

20.Qachon Mag‘rur Tarkviniy mamlakatdan quvg‘in qilindi va Rim respublika deb elon qilindi?...Mil.avv.509yilda

38-Mavzu Rim Respublikasi

1.Rimda Xalq majlisi nima sababdan chaqirilgan.?...Muhim masalalarni muhokama qilish uchun

2.Xalq majlisi.?...Urush elon qilar,sulh tuzar,qonunlarni tasdiqlar va bekor qilar,barcha mansabdor shaxslarni tayinlar edi

3.Xalq majlisi qarorini...?...Senat tasdiqlagan

4.Senat...?..."lotincha"-Oqsoqollar kengashi degan manoni anglatadi

5.Patrisiylar...?...Rimning tub aholisi

6.Plebeylar...?...Rimga ko‘chib kelganlar va ularning avlodlari

7.Rim boshqaruvida faqat kimlar qatnasha olgan.?...Patrisiylar

8.Qachondan Rim respublika deya yuritila boshlagan.?...Mil.avv.VI asr oxirida

9.Respublika...?...Lotincha [Res-Ish] [Publika-Xalq] "Umumiy ish","Xalq ishi" manolarini anglatadi

10.Xalq majlisi patrisiylardan ikki kishini bir yil muddatga hokim qilib tayinlaganlar ularni qanday nomlashgan.?...Konsullar

11.Saylov kuni konsullikka o‘z nomzodini qo‘ygan badavlat kishilar qanday kiyim kiyib olishgan.?..."Kandida" deb nomlangan oq-harir libos

12.Qandaydir lavozimni egallashga harakat qiluvchi nomzod shaxs manosini beruvchi Kandidat so‘zi qaysi so‘zdan kelib chiqqan.?...Kandida

13.Birorta ham qonun qaysi organ muhokama etilmasdan turib Xalq majlisi tomonidan qabul qilinmasdi.?...Senat

14.Urush boshlagan taqdirda yoki xalq qo‘zg‘oloni ro‘y berganda kimlar qo‘shinning boshlig‘i qilib tayinlanardi.?...Diktator va uning o‘rinbosari

15.Diktator...?...Cheklanmagan hokimyatga ega bo‘lgan lekn hokimiyatda 6 oydan ko‘p tura olmagan

16.Har bir konsulni qo‘riqlab yuruvchi 12kishidan iborat faxriy qorovul..?...Liktorlar

17.Liktorlarning yelkalari o‘rtasiga boltacha sanchilgan qayishqoq arqonchalardan bo‘glama taqib yurishining sababi.?...Konsulning jinoyatchilarni jazolash imkoniyatiga egaligi alomati

18.Senat nechta kishidan iborat bo‘lgan.? 300ta

19.Rimda nechda konsul bo‘lgan?...2ta

20.Konsullar...?...Rim respublikasini yil davomida boshqarib rimliklarni sud qilar edilar,hayrbiy davrlarda qo‘shinlarga qo‘mondonlik qilishgan,har yili ular Xalq majlisiga hisobot berar edilar

21.Xalq tribuni lavozimi nima vazifani bajargan.?...Qashshoq rimliklar manfaatlarini ifoda etgan

22.Xalq tribunini qanday saylaganlar.?...Xalq majlisida fuqarolarning teng va yashirin ovozi bilan saylanar edi

23.Xalq tribuni qanday huquqqa ega bo‘lgan.?...Veto(taqiqlayman)

24.Qadimgi Rim qonunchiligi nimaga asoslangan.?...Og‘zaki qonunlarga

25.Kimlarning talabiga binoan o‘nta patrisiydan iborat ha'yat tuzilib qonunlarning yozma majmuiyini tuzishi kerak bo‘lgan.?...Plebeylar

26.Qonunlar to‘plami nechta mis lavhaga o‘yib yozilgan.? 12ta

27.Plebeylar 12ta mis lavhani hamma o‘qishi uchun qayerga joylashtiradilar.?...Rimning markaziy maydoni Forumga

28.Forum...?...Rimning markaziy maydoni

29.Qachonga kelib Rimning barcha fuqarolari mavqeidan qati nazar qonun oldida teng deb hisoblanadigan qonunlar qabul qilindi.?...Mil.avv.III asrda